Nieuws Hemato-oncologie

De overleving van patiënten met folliculair lymfoom is sinds 2003 substantieel verbeterd. Deze vooruitgang is toe te schrijven aan vooruitgang in de zorg; met name chemotherapie met rituximab heeft hieraan bijgedragen. Dat blijkt uit onderzoek van Manette Dinnessen (IKNL) en collega’s. Ondanks deze vooruitgang blijft er volgens de onderzoekers ruimte voor verbetering, in het bijzonder bij patiënten van 70 jaar en ouder is nog steeds een substantiële oversterfte zichtbaar.

Het gebruik van sondevoeding bij intensieve behandeling van volwassenen met acute myeloïde leukemie (AML) is toegenomen sinds het verschijnen van de geactualiseerde ESPEN/EBMT-voedingsrichtlijnen. Uit onderzoek van Rianne van Lieshout (Máxima MC) en collega’s blijkt echter dat de naleving van deze standaarden tot dusver beperkt is in Nederlandse ziekenhuizen. Ook bestaat er aanzienlijke variatie tussen ziekenhuizen in het geven van voedingsondersteuning bij intensieve AML-behandelingen.

IKNL publiceert in september 2020 updates van de landelijke rapportages over diffuus grootcellig B-lymfoom (DLCBL), folliculair lymfoom (FL) en multipel myeloom (MM). Deze rapportages zijn updates op nulmetingen en hun vervolgrapportages. In deze rapportages wordt informatie over de diagnostiek en eerstelijnsbehandeling uit de diagnosejaren 2014-2016 aangevuld met informatie uit het diagnosejaar 2017. De meest opvallende bevindingen worden in dit bericht beschreven.

Er is meer aandacht nodig voor de langetermijneffecten van kanker(behandelingen) en preventie daarvan, zoals vermoeidheid, onder overlevenden van een hematologische maligniteit. Dat stellen Dounya Schoormans (Tilburg University) en collega’s in Acta Oncologica. Overlevenden die meer consequenties van hun ziekte ervaren en meer symptomen toeschrijven aan hun ziekte, hebben een hoger risico om substantiële niveaus van vermoeidheid te ervaren tot vele jaren na de diagnose.

De relatieve overleving van patiënten met chronische myeloïde leukemie (CML) is sinds 2001 significant verbeterd onder oudere patiënten in Nederland. Deze toename hangt zeer waarschijnlijk samen met de introductie en ruimere inzet van doelgerichte tyrosinekinase (TK)-remmers vanaf 2001. Dat neemt volgens Geneviève Ector (Radboudumc, IKNL) en collega’s niet weg dat de oversterfte onder oudere patiënten met CML nog steeds aanwezig is. Toekomstig onderzoek kan uitwijzen wat de achterliggende oorzaken zijn.

Unfolding the future!’. Onder die titel is van 11 tot en 21 juni het 25ste EHA-congres (European Hematology Association) gehouden. Vanwege de COVID-19-pandemie vond het congres dit keer in een virtuele setting plaats. Er werden tien studies gepresenteerd op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), waaronder drie mondelinge presentaties verzorgd door Müjde Durmaz en Julia Driessen. De overige zeven abstracts waren (en zijn nog steeds) te bezichtigen als ePoster.

Het terugkoppelen van patiëntgerapporteerde uitkomsten aan patiënten met lymfeklierkanker (lymfoom) komt tegemoet aan hun wensen om meer inzicht te krijgen in persoonlijke uitkomsten zonder dat dit leidt tot vergroting van zorgen en angsten over de ziekte. Ook kan terugkoppeling een nuttig hulpmiddel zijn voor het beter detecteren van symptomen en patiënten motiveren om deze te bespreken met een zorgverlener. Dat concludeert Lindy Arts in haar proefschrift dat zij 24 juni 2020 (online) verdedigt aan Tilburg University.

Gerandomiseerde trials waarin patiënten zelf mogen bepalen of zij wel of niet deelnemen aan een online interventie voor zelfmanagement, zijn niet representatief voor vergelijkbare lotgenoten. Volgens Lindy Arts (IKNL) en collega’s is daarom het belangrijk om de uitkomsten van dergelijke trials voorzichtig te interpreteren. Patiënten die deelnemen aan online interventies zijn doorgaans jonger, vaker man en hoger opgeleid vergeleken met niet-deelnemers. Juist deze laatste groep rapporteert hogere niveaus van psychische/psychologische stress.