Onderzoek naar hematologische maligniteiten

Stabiele incidentie, verbeterde overleving en een lagere sterfte zijn de uitkomsten van de eerste populatiestudie in Nederland bij kinderen en jongeren onder de 18 jaar met het non-hodgkinlymfoom, over de periode 1990 – 2015. Dat zijn gunstige uitkomsten, stelt dr. Henrike Karim-Kos, epidemioloog en hoofdonderzoeker in het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht en senior onderzoeker bij IKNL. Karim-Kos is initiatiefnemer van de populatiestudie omdat er in Nederland nooit eerder epidemiologisch onderzoek was gedaan naar incidentie, overleving en mortaliteit onder kinderen (0-14 jaar) en jongeren (15 – 17 jaar) met non-hodgkin.

De overleving van patiënten met een diffuus grootcellig B-cellymfoom (DLBCL) met een MYC-oncogenherschikking (MYC-R) verbetert na behandeling met R-CHOP met daaraan lenalidomide toegevoegd. Dit blijkt uit onderzoek van Vera de Jonge (Amsterdam UMC) en collega’s van diverse ziekenhuizen en IKNL. De Jonge gebruikte data uit de HOVON-130-studie, een fase-II-studie naar de veiligheid en effectiviteit van R-CHOP met lenalidomide, met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) als controlegroep.

De introductie van rituximab in 2003 heeft een positief effect gehad op de uitkomsten voor patiënten met folliculair lymfoom (FL). Zowel de relatieve als conditionele overleving namen toe, met name dankzij de introductie van rituximab, en de sterfte nam af. Dat blijkt uit het proefschrift van dr. Manette Dinnessen (IKNL/Universiteit van Amsterdam). Dinnessen onderzocht aan de hand van data uit de Nederlandse Kankerregistratie verschillende epidemiologische aspecten van FL, specifiek gericht op de effectiviteit van rituximab-bevattende therapieën.

De levensverwachting van patiënten met chronische lymfatische leukemie (CLL) is flink toegenomen sinds 1989. Dat concluderen Lina van der Straten (IKNL/Albert Schweitzer/Erasmus MC) en collega’s van het Albert Schweitzer Ziekenhuis, Erasmus MC, Reinier de Graaf Ziekenhuis, Amsterdam UMC en IKNL, op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Maar ondanks deze bemoedigende bevinding is er vandaag de dag nog steeds oversterfte onder patiënten met CLL.

De overlevingswinst van oudere patiënten met non-hodgkinlymfoom die behandeld worden, is vergelijkbaar met die van jongere patiënten. Dat is een van de bevindingen die dr. Djamila Issa (VU/Jeroen Bosch Ziekenhuis) doet in haar proefschrift, dat eerder dit jaar verscheen. Hoewel de algemene overleving van oudere patiënten met non-hodgkinlymfoom achterblijft ten opzichte van jongere patiënten, verdwijnt dit verschil in overlevingswinst bijna volledig wanneer alleen naar behandelde oudere patiënten gekeken wordt. Issa wil een lans breken voor het behandelen van oudere patiënten.

De overleving van patiënten met chronische lymfatische leukemie (CLL) is over de jaren gestegen. ‘Gezien deze verbetering, is het belangrijk om langetermijngevolgen voor deze groep patiënten in kaart te brengen,’ aldus Lina van der Straten (IKNL/Erasmus MC). Van der Straten en collega’s van diverse Nederlandse ziekenhuizen en IKNL onderzochten daarom het risico op een secundaire primaire tumor onder patiënten met CLL, met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Het blijkt dat het risico op een secundaire primaire tumor onder CLL-patiënten 63% hoger is ten opzichte van de algemene bevolking.

Sneller inzicht krijgen in de inzet en effectiviteit van behandelingen is van belang voor patiënten, zorgprofessionals, beleidsmakers en onderzoekers. Er is dan ook steeds meer vraag naar een manier waarmee specifieke data 'real-time' - vlak na diagnose en na start behandeling - beschikbaar zijn. Een manier om real-time data te gebruiken om besluitvorming te ondersteunen en de zorg voor patiënten te verbeteren, is het ontwikkelen van een snel-lerend zorgsysteem. R(H)ONDA (Real-time Hemato-ONcology DAshboard) heeft als doel om een snel-lerend zorgsysteem te ontwikkelen.