Om mensen die leven met en na kanker de juiste zorg voor de gevolgen van kanker te kunnen bieden, op de juiste plek en waar mogelijk dichtbij huis, is een goede samenwerking rond de patiënt tussen zorgverleners in de 0e, 1e, 2e en 3e lijn noodzakelijk. Oncologiezorgnetwerken vervullen hierin een belangrijke rol. Onder de vlag van de Taskforce Cancer Survivorship Care heeft IKNL samen met andere partijen in het door ZonMw gefinancierde project Netwerkvorming oncologie: ook voor de gevolgen van kanker hard gewerkt aan een professionaliseringsslag in netwerkzorg.
Wat is een oncologiezorgnetwerk
Een lokaal of regionaal paramedisch en psychosociaal oncologisch netwerk is een netwerk van zorgverleners die mensen met kanker en hun naasten dichtbij huis helpen. Denk hierbij aan fysiotherapeuten, huidtherapeuten, ergotherapeuten, diëtisten, logopedisten, thuiszorgorganisaties, psychologen, maatschappelijk werkers, geestelijk verzorgers en andere gespecialiseerde zorgverleners. Zij geven begeleiding tijdens en na de behandeling van kanker.
De zorgverleners in het netwerk kennen elkaar en zijn op de hoogte van elkaars aanpak. Door de korte lijnen kunnen ze de behandelingen snel en goed op elkaar afstemmen. Het netwerk maakt ook afspraken met ziekenhuizen of revalidatiecentra over de zorg. Doel hiervan is dat de zorg die de patiënt thuis krijgt, afgestemd is op de zorg in het ziekenhuis of het revalidatiecentrum.
Kwaliteitsborging
Om de kwaliteit van de oncologiezorgnetwerken te verstevigen en te borgen is in afstemming met diverse beroepsverenigingen een set van uniforme kwaliteitscriteria voor oncologiezorgnetwerken vastgesteld. Oncologiezorgnetwerken kunnen deze gebruiken bij de doorontwikkeling van hun netwerk en om hun kwaliteit verder te verbeteren. Ook kunnen ze hun kwaliteit laten toetsen door de Nederlandse Vereniging voor Psychosociale Oncologie (NVPO). Netwerken die voldoen aan deze kwaliteitscriteria worden opgenomen in de Verwijsgids Kanker en Oncologiezorgnetwerken.nl.
Landelijke dekking en zichtbaarheid van oncologie-zorgnetwerken
In verschillende regio’s ondersteunen de Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS’en) zowel beginnende oncologiezorgnetwerken als netwerken die al langer bestaan. Door versteviging van de samenwerking met de onlangs opgerichte ROS-Netwerk Coalitie Oncologienetwerken wordt onder meer ingezet op groei en een grotere landelijke dekking van de oncologiezorgnetwerken in Nederland. Daarnaast is het belangrijk dat oncologiezorgnetwerken makkelijk gevonden worden.
Oncologiezorgnetwerken.nl
Oncologiezorgnetwerken moeten makkelijk vindbaar zijn voor zowel mensen met kanker als voor verwijzers zoals medisch specialisten, verpleegkundig specialisten en huisartsen. De website oncologiezorgnetwerken.nl biedt in één oogopslag een overzicht van erkende en startende oncologiezorgnetwerken in Nederland. De erkende netwerken voldoen aan de bovengenoemde kwaliteitscriteria.
Format website voor oncologiezorgnetwerken
Voor oncologiezorgnetwerken die nog geen website hebben of een nieuwe website willen, is er een format beschikbaar waarmee zij een eigen website in kunnen richten en beheren. Zij bijvoorbeeld de website van OncoNetEcht. Voor meer informatie hierover, neem contact met ons op via info@oncologiezorgnetwerken.nl.
Ondersteuning voor oncologiezorgnetwerken
Zorgverleners die een oncologiezorgnetwerken willen opzetten, kunnen voor ondersteuning contact opnemen met Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS’en), met als koepel het ROS-netwerk. In verschillende regio’s helpen de ROS’en zowel beginnende als bestaande oncologiezorgnetwerken.
Ook is er op oncologiezorgnetwerken.nl een toolbox voor oncologiezorgnetwerken te vinden. Hierin staan handleidingen, voorbeelddocumenten, best practices, scholingen en trainingen die oncologiezorgnetwerken kunnen helpen bij de start en doorontwikkeling van een netwerk.
Financiële bestendigheid
Hoe wordt de inzet van een oncologiezorgnetwerk bekostigd? In afstemming met drie pilot netwerken, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) en zorgverzekeraar CZ ligt er een adviesvoorstel om de geboden multidisciplinaire zorg in de oncologiezorgnetwerken te vertalen naar een multidisciplinair behandelprogramma oncologie voor de eerstelijn. Dit behandelprogramma willen we indienen als innovatieve zorgprestatie bij de NZA. Bij goedkeuring vindt in vanaf 2023 implementatie in de betreffende regio’s (Drechtsteden, Achterhoek en Zuid Gelderland) plaats. Bij gebleken effectiviteit, tevredenheid en structurele bekostiging wordt het programma en de opgedane kennis en expertise verspreid onder oncologiezorgnetwerken in andere regio’s.
Samenwerking met medische oncologienetwerken, ziekenhuizen en huisartsen
De Taskforce Cancer Survivorship Care werkt aan een sterkere verbinding van de oncologiezorgnetwerken met de medisch-technische oncologienetwerken, ziekenhuizen en huisartsen. Met de Stichting Oncologische Samenwerking (SONCOS) wordt vermelding van de oncologiezorgnetwerken in een volgende versie van het SONCOS-normeringsrapport verkend. Een andere ontwikkeling is dat in de regio rondom het Erasmus MC en het Radboudumc de samenwerking tussen de AYA-kenniscentra en de oncologiezorgnetwerken als pilot is opgestart om zorg in de eerste lijn binnen oncologiezorgnetwerken te verlenen aan jongvolwassenen met kanker (AYA’s). Zo zijn er samenwerkingsafspraken gemaakt en zijn er voor de potentiële eerstelijns AYA-experts kwaliteitscriteria en een e-learning ontwikkeld. Zorgverleners uit de eerste lijn die jongvolwassenen AYA zorg bieden, zijn voor de regio’s AYA zorgnetwerk regio Zuid/West en AYA zorgnetwerk regio Midden/Oost te vinden in de Verwijsgids Kanker. Bij positieve evaluatie wordt deze zorgverlener ook naar andere regio’s uitgebreid.
Meer informatie
Bekijk de webinar Oncologiezorgnetwerken in beeld (22 juni 2022):
