Doorbraak professionaliseringslag oncologiezorgnetwerken in de regio
Meer dan 800.000 mensen in Nederland leven met en na de diagnose kanker. Hoewel een groot deel van hen geneest, hebben velen nog last van de gevolgen van de ziekte en behandeling. Een oncologiezorgnetwerk is een regionaal of lokaal netwerk van met name eerstelijns zorgverleners die mensen met kanker dichtbij huis aanvullend behandelen en begeleiden. Groei en doorontwikkeling van deze netwerken is van groot belang voor optimale integrale oncologische zorg in de regio.
In de afgelopen twee jaar hebben diverse organisaties (zie kader) samen met IKNL onder de vlag van de Taskforce Cancer Survivorship Care gewerkt aan een professionaliseringslag in de netwerkzorg met aandacht voor borging van kwaliteit, financiële bestendigheid en landelijke dekking en zichtbaarheid van oncologiezorgnetwerken. Dit was de inzet van het door ZonMw gefinancierde project Netwerkvorming Oncologie: ook voor de gevolgen van kanker.
Het project heeft mooie (eerste) resultaten opgeleverd op vier deelterreinen:
- Borging van de kwaliteit van oncologiezorgnetwerken.
- Landelijke dekking en zichtbaarheid van oncologiezorgnetwerken.
- Financiële bestendigheid van oncologiezorgnetwerken.
- Samenwerking met medische oncologienetwerken, ziekenhuizen en huisartsen
Wat is een oncologiezorgnetwerk
Een oncologiezorgnetwerk is een regionaal of lokaal netwerk van met name eerstelijns zorgverleners die mensen met kanker en hun naasten dichtbij huis behandelen en begeleiden. Denk bijvoorbeeld aan fysiotherapeuten, huidtherapeuten, psychologen, diëtisten, ergotherapeuten en andere gespecialiseerde zorgverleners. De zorgverleners in het netwerk kennen elkaar goed en zijn op de hoogte van elkaars aanpak. Door de korte lijnen kunnen ze de behandelingen snel en goed op elkaar afstemmen. Het netwerk maakt ook afspraken met ziekenhuizen of revalidatiecentra over afstemming van zorg.
Kwaliteitsborging
Om de kwaliteit van de oncologiezorgnetwerken te verstevigen en te borgen is in afstemming met diverse beroepsverenigingen een set van uniforme kwaliteitscriteria voor oncologiezorgnetwerken vastgesteld. Oncologiezorgnetwerken kunnen deze gebruiken bij de doorontwikkeling van hun netwerk en om hun kwaliteit verder te verbeteren. Ook kunnen ze hun kwaliteit laten toetsen door de Nederlandse Vereniging voor Psychosociale Oncologie (NVPO). Netwerken die voldoen aan de kwaliteitscriteria worden opgenomen in de Verwijsgids Kanker.
Landelijke dekking en zichtbaarheid van oncologiezorgnetwerken
Lancering oncologiezorgnetwerken.nl
De oncologiezorgnetwerken moeten wel makkelijk vindbaar zijn voor zowel mensen met kanker als voor verwijzers zoals medisch specialisten, verpleegkundig specialisten en huisartsen. De nieuwe website oncologiezorgnetwerken.nl biedt in één oogopslag een overzicht van erkende en startende oncologiezorgnetwerken in Nederland. De erkende netwerken voldoen allen aan de bovengenoemde kwaliteitscriteria.
Voor leden van de oncologiezorgnetwerken is op deze website een toolbox ingericht. Hierin staan handleidingen, voorbeelddocumenten, best practices, scholingen en trainingen die oncologiezorgnetwerken kunnen helpen bij de start en doorontwikkeling van hun een netwerk.
Format website voor oncologiezorgnetwerken
Voor oncologiezorgnetwerken die nog geen website hebben of een nieuwe website willen, is er een format beschikbaar waarmee zij een eigen website in kunnen richten en beheren.
Ondersteuning ROS'en
In verschillende regio’s ondersteunen de Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS’en) zowel beginnende als bestaande oncologiezorgnetwerken. Om de expertise die hiermee wordt opgedaan te delen, richtten zij speciaal hiervoor de coalitie oncologiezorgnetwerken op, waarmee zij inzetten op een grotere landelijke dekking van de oncologiezorgnetwerken in Nederland.
Financiële bestendigheid oncologiezorgnetwerken
Hoe wordt de inzet van een oncologiezorgnetwerk bekostigd? In afstemming met twee pilot netwerken, de Nederlandse Zorgautoriteit (NZA) en zorgverzekeraar CZ ligt er een adviesvoorstel om de geboden multidisciplinaire zorg in de oncologiezorgnetwerken te vertalen naar een multidisciplinair behandelprogramma oncologie voor de eerstelijn. Dit behandelprogramma wordt in juni 2022 ingediend als innovatieve zorgprestatie bij de NZA. Bij goedkeuring en toekenning van subsidie vindt in het najaar van 2022 implementatie in de betreffende regio’s (Dordrecht en Achterhoek) plaats. Bij gebleken effectiviteit, tevredenheid en structurele bekostiging wordt het programma en de opgedane kennis en expertise verspreid onder oncologiezorgnetwerken in andere regio’s.
Samenwerking met medische oncologienetwerken, ziekenhuizen en huisartsen
De Taskforce Cancer Survivorship Care werkt aan een sterkere verbinding van de oncologiezorgnetwerken met de medisch-technische oncologienetwerken, ziekenhuizen en huisartsen. Met de Stichting Oncologische Samenwerking (SONCOS) wordt vermelding van de oncologiezorgnetwerken in een volgende versie van het SONCOS normeringsrapport verkend. Een andere ontwikkeling is dat in de regio rondom het Erasmus MC en het Radboudumc de samenwerking tussen de AYA-kenniscentra en de oncologiezorgnetwerken is opgestart om zorg in de eerste lijn binnen oncologiezorgnetwerken te verlenen aan jongvolwassenen met kanker (AYA’s). Zo zijn er samenwerkingsafspraken gemaakt en zijn er voor de potentiële eerstelijns AYA-experts kwaliteitscriteria en een e-learning ontwikkeld. Verwacht wordt dat de eerste AYA’s na de zomer naar deze oncologiezorgnetwerken kunnen worden verwezen.
Toekomst
De Taskforce Cancer Survivorship Care blijft zich samen met de betrokken partijen inzetten om een landelijk dekkend netwerk van oncologiezorgnetwerken te verwezenlijken in verbinding met andere partijen in het zorglandschap, zoals ziekenhuizen en oncologienetwerken. Zodat elke patiënt die leeft met de gevolgen van kanker dichtbij huis binnen een oncologiezorgnetwerk aanvullend behandeld kan worden. Daarnaast is het voor de continuïteit en professionaliteit van netwerken essentieel dat er een structurele financiering komt.
Samenwerkingspartners
Onder de vlag van het Landelijk Overleg Paramedische en Psychosociale Oncologische Zorg (LOPPSOZ) heeft IKNL als penvoerder samengewerkt met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK), relevante wetenschappelijke en beroepsverenigingen, oncologiezorgnetwerken en Regionale Ondersteuningsstructuren (ROS’en). LOPPSOZ is een van de werkgroepen van de Taskforce Cancer Survivorship Care
Meer informatie
