Behandeling

De diagnose pancreascarcinoom brengt een sombere prognose met zich mee: bij de meeste patiënten is vanaf het moment van diagnose geen curatieve behandeling meer mogelijk. Behandeling is in deze gevallen gericht op het verlichten van klachten en eventueel het verlengen van het leven, waarbij tumorgerichte therapieën zoals chemotherapie maar een beperkt voordeel laten zien. 

De verwachting is dat patiënten met kanker (en hun naasten) in de toekomst steeds meer gebruik gaan maken van online communities op internet. Goede inhoudsanalyse van online geplaatste berichten kan inzicht geven in de zorgen van patiënten. Deze kennis kan vervolgens worden ingezet om de zorg voor patiënten met kanker te verbeteren. Om de resultaten van inhoudsanalyses te verbeteren, dienen volgens Mies van Eenbergen (IKNL) en collega’s de geautomatiseerde methoden voor analyse verder te worden verbeterd via interdisciplinaire samenwerking.

In Stockholm wordt van 14 t/m 17 juni voor de 23^e maal het congres gehouden van de European Hematology Association (EHA). Drie onderzoekers van IKNL zijn uitgenodigd om deel te nemen aan de posterpresentatie, dr. Mirian Brink, Lina van der Straten (tevens werkzaam in het Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht) en dr. Avinash Dinmohamed (tevens Erasmus MC, Rotterdam). In totaal presenteren zij zeven posters over diverse hematologische maligniteiten. Ook geven de onderzoekers een interview aan ‘HEMATALKS’, een online platform voor hematologen.

Nationaal wetenschappelijk bewijs voor de relatie tussen het ziekenhuisvolume en de uitkomsten van chirurgie leidde tot het begin van concentratie van chirurgische behandeling van patiënten met slokdarm-, alvleesklier- en blaaskanker. Aanvullende regulering door middel van minimale volumenormen bleek echter nodig om een brede implementatie van deze veranderingen in de klinische praktijk te borgen. Dit blijkt uit een studie van Melvin Kilsdonk (IKNL, Universiteit Twente) en collega’s.

De uitkomsten van het gebruik van ipilimumab in de klinische praktijk bij de behandeling van patiënten met gemetastaseerd cutaan melanoom verschilt enigszins van de resultaten die eerder zijn gerapporteerd in fase III-trials. Dat concluderen Anouk Jochems (UMC Leiden) en collega’s op basis van een studie met gegevens van patiënten die tussen juli 2012 en juli 2015 zijn behandeld. De onderzoekers betwisten het belang niet van fase III-trials, die blijven cruciaal voor het vaststellen van de werkzaamheid van medicijnen en behandelingen. Maar gegevens uit de dagelijkse praktijk hebben een grote toegevoegde waarde om de generaliseerbaarheid van uitkomsten van behandeling met ipilimumab in de klinische praktijk te vergroten.

Bij patiënten met een gevorderd stadium van rectumkanker die behandeld zijn met chemoradiotherapie komt vaker een complete pathologische respons voor dan bij vergelijkbare patiënten die radiotherapie kregen. Dat blijkt uit een studie van Anouk Rombouts (Radboudumc Nijmegen) en collega’s met behulp van gegevens van patiënten die tussen 2005 en 2014 zijn gediagnosticeerd afkomstig uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Patiënten die behandeld werden met (chemo)radiotherapie kregen meestal een totale mesorectale excisie, terwijl bij een deel van deze patiënten orgaanpreservatie mogelijk haalbaar was geweest. De onderzoekers adviseren om aanvullende, prospectieve studies uit te voeren om de invloed van overige uitkomstparameters vast te stellen.

In samenwerking met 46 ziekenhuizen in Nederland verricht IKNL momenteel een klinische trial naar een aangepaste, lagere frequentie van de follow-up bij patiënten die eerder zijn behandeld vanwege een vroeg stadium van baarmoederkanker. Nicole Ezendam (IKNL) en collega’s verwachten dat patiënten in de interventiegroep (met een lagere frequentie van de follow-up) een vergelijkbare tevredenheid over de ontvangen nazorg en resultaten zullen hebben in combinatie met een lager zorggebruik en tegen minder kosten in vergelijking met de controlegroep.

De overleving van patiënten met slokdarmkanker is in Nederland significant verbeterd, vooral in de meest recente periode (2005 - 2014). Dat concluderen Margreet van Putten (IKNL) en collega’s van UMC Maastricht, Catharina Ziekenhuis, Radboudumc en Erasmus MC in een studie uitgevoerd met gegevens van bijna 36.000 patiënten afkomstig uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) uit de periode 1989 - 2015.  De gestegen overleving is volgens de onderzoekers  het gevolg van verbeterde stadiëring, betere selectie van patiënten en evolutie van behandelingen, waaronder neoadjuvante therapieën en centralisatie van slokdarmkankerchirurgie.