Nazorg

Overlevenden van dikkedarmkanker die hoog scoren op ‘negatieve affectiviteit’ zouden kunnen profiteren van meer patiëntgerichte zorg door het aanbieden van een op maat gesneden aanpak. Zorgverleners dienen daarbij alert te zijn op de neiging van patiënten om negatieve emoties te ervaren en hun ziekte en gedrag negatief te evalueren. Dat schrijven Olga Husson en collega’s in de Journal of Psychosocial Oncology op basis van een studie naar de invloed van type-D-persoonlijkheid. Volgens de onderzoekers is het zinvol om strategieën op lange termijn te ontwikkelen om patiënten met chronische aandoeningen beter te ondersteunen met een individuele benadering. 

Het verlagen van de follow-up frequentie bij patiënten met stadium IB-II melanoom heeft geen negatief effect op het mentaal welbevinden van deze patiënten. Ook is de detectie van recidieven één jaar na diagnose bij een aangepast follow-up schema vergelijkbaar met de recidiefdetectie gevonden bij de in de huidige richtlijn aanbevolen frequentie. Dat blijkt uit een gezamenlijke studie van onderzoekers van UMC Groningen, IKNL, Isala Zwolle, Antoni van Leeuwenhoek Amsterdam en UMC Leiden. De resultaten suggereren dat een lagere frequentie veilig kan worden aanbevolen in evidence-based richtlijnen. Verder zagen de onderzoekers een significante daling van de ziekenhuiskosten bij verlaagde follow-up.

Is het mogelijk dat specialisten en huisartsen samen de oncologische nazorg dragen? Deze vraag vormt de kern van een discussie waar veel zorgverleners, zorgverzekeraars en beleidsmakers binnen de oncologische zorg zich al geruime tijd mee bezig houden. KWF Kankerbestrijding en het Nederlands Huisartsen Genootschap onderschrijven in rapporten een grotere rol voor de eerstelijn in de nazorg voor patiënten met kanker. Het streven naar meer samenwerking tussen zorgverleners in de tweede- en eerste lijn sluit dan ook naadloos aan op de veldagenda ‘Kankerzorg maakt zich op voor de toekomst’ die wordt uitgewerkt in de Taskforce Oncologie.

IKNL voert momenteel in samenwerking met ziekenhuizen wetenschappelijk onderzoek uit naar het aantal bezoeken aan de gynaecoloog tijdens de follow-up van patiënten die behandeld zijn vanwege een vroeg stadium van baarmoederkanker. Het doel is na te gaan of patiënten die minder follow-up-bezoeken krijgen even tevreden zijn met de zorg vergeleken met patiënten die de reguliere aantal follow-up bezoeken krijgen. Medisch gezien is een follow-up niet nodig bij een vroeg stadium van baarmoederkanker, omdat de kans op een recidief erg klein is. Daarnaast gaat een recidief bijna altijd gepaard met duidelijke klachten, zoals bloedverlies.  

Met de vorming van regionale samenwerkingsverbanden worden tumorspecifieke mdo’s steeds belangrijker. Mdo’s versterken de onderlinge samenwerking en stimuleren netwerkvorming.

Het gespreksmodel mantelzorgondersteuning van IKNL is één van de goede voorbeelden van hulpmiddelen in de palliatieve zorg. Een model dat nog volop in ontwikkeling is. De trajecten die in Nederland lopen, al dan niet met ZonMw-subsidie, geven IKNL waardevolle input. 

Het aanbieden van een automatisch gegenereerd nazorgplan aan vrouwen na behandeling van baarmoederkanker, leidt niet tot een hogere tevredenheid over de ontvangen medische zorg en informatie over de ziekte. Dat blijkt uit onderzoek van Kim Nicolaije (IKNL) en collega’s. De onderzoekers zagen daarentegen wel dat een nazorgplan leidt tot toename van de bezorgdheid onder patiënten, en toename van de emotionele impact, ervaren symptomen en stijging van het aantal kankergerelateerde contacten met de huisarts. Aanvullend onderzoek moet aantonen of een nazorgplan bijdraagt aan meer empowerment van deze patiënten.

Door de uitkomsten van behandelingen onderling te vergelijken hebben zes topklinische opleidingsziekenhuizen, verenigd in de ziekenhuisketen Santeon, de zorg voor patiënten met kanker dit jaar verbeterd. Onder de noemer ‘Zorg voor Uitkomst’ maken de zes ziekenhuizen de uitkomstindicatoren voor behandelingen van onder meer long- en prostaatkanker sinds vorig jaar openbaar op www.zorgvooruitkomst.nl. De vergelijkingen zijn gebaseerd op data uit de NKR.