ENSURE: studie naar minder intensieve follow-up bij baarmoederkanker

IKNL voert momenteel in samenwerking met ziekenhuizen wetenschappelijk onderzoek uit naar het aantal bezoeken aan de gynaecoloog tijdens de follow-up van patiënten die behandeld zijn vanwege een vroeg stadium van baarmoederkanker. Het doel is na te gaan of patiënten die minder follow-up-bezoeken krijgen even tevreden zijn met de zorg vergeleken met patiënten die de reguliere aantal follow-up bezoeken krijgen. Medisch gezien is een follow-up niet nodig bij een vroeg stadium van baarmoederkanker, omdat de kans op een recidief erg klein is. Daarnaast gaat een recidief bijna altijd gepaard met duidelijke klachten, zoals bloedverlies.  

Tot dusver zijn er geen studies uitgevoerd onder vrouwen met een gynaecologische tumor, waarin de effecten van een lager aantal ziekenhuisbezoeken na de primaire behandeling zijn geëvalueerd. De focus van de studie is gericht op patiënttevredenheid en kosteneffectiviteit van een aangepaste follow-up. De verwachting is dat circa vijftig tot zestig ziekenhuizen aan deze ENSURE-trial gaan deelnemen met deelname van in totaal 282 patiënten. Sinds de start in september 2015 hebben zich al dertig ziekenhuizen aangemeld. 

Huidige richtlijn
Volgens de huidige richtlijn bestaat het follow-up schema van patiënten die behandeld zijn of worden vanwege een vroeg stadium van endometriumcarcinoom uit 10 tot 13 ziekenhuisbezoeken verspreid over vijf jaar. In de ENSURE-trial wordt onderzocht of een minder frequent follow-up-schema met vier vervolgafspraken in een tijdsbestek van drie jaar ook mogelijk is. Daarbij wordt specifiek gekeken naar de tevredenheid van patiënten met de ontvangen zorg op 6, 12, 36 en 60 maanden na de primaire behandeling en de kosteneffectiviteit van een aangepast schema vanuit het perspectief van de kwaliteit van zorg. 

Omdat niet is uitgesloten dat patiënten ook een beroep gaan doen op vervangende zorg, wordt tijdens de studie tevens het zorggebruik bij de gynaecoloog, (gespecialiseerd) verpleegkundige, huisarts en andere gezondheidszorg of ondersteunende dienstverlening onderzocht. Daarbij zal ook worden gelet op de naleving van follow-up protocollen en eventuele redenen voor het niet-naleven van deze schema’s. Verder schenken de onderzoekers aandacht aan de kwaliteit van leven, angst voor een recidief, angst & depressie, tevredenheid over de informatievoorziening, recidieven en overleving. Daarnaast gaan de onderzoekers na of gynaecologen en (gespecialiseerde) verpleegkundigen tevreden zijn over het aangepaste follow-up schema. 

Deelnemende ziekenhuizen en patiënten  
Sinds de start van de studie staat de ENSURE-trial open voor deelname in dertig ziekenhuizen verspreid over heel Nederland. In deze ziekenhuizen zijn tot dusver (eind juni 2016) 58 participanten geïncludeerd. De verwachting is dat in totaal vijftig tot zestig ziekenhuizen gaan deelnemen. Om de onderzoekvragen te kunnen onderbouwen, moeten 282 patiënten geïncludeerd worden in de studie. In Nederland voldoen elk jaar ongeveer 450 patiënten aan de inclusiecriteria. Het gaat hierbij om patiënten met een vroeg stadium van of laag risico op endometriumcarcinoom. Participanten krijgen het verzoek om vijf keer een vragenlijsten in te vullen.  

Non-participanten 
Als een patiënt niet wil deelnemen aan de studie (dus niet gerandomiseerd wil worden), dan vragen we haar om eenmalig een korte vragenlijst in te vullen. Een zwak punt van studies naar nazorg is dat de groep patiënten die niet wil deelnemen aan de studie, een selecte groep is. De onderzoekers verwachten dat deze patiënten bijvoorbeeld angstiger zijn. De ENSURE-studie heeft daarom naast de gerandomiseerde trial een onderzoekspoot naar de niet-participanten om deze groep vrouwen beter in kaart te brengen en daarmee de onderzoeksvraag beter te kunnen beantwoorden. 

Meer informatie
Achtergrondinformatie over de ENSURE-trial voor zorgprofessionals is te vinden op de website van The Dutch Gynaecological Oncology Group. Patiënten kunnen meer informatie vinden over de ENSURE-trial op kanker.nl
 

  • Zorgverleners die interesse hebben om deel te nemen aan deze studie kunnen contact opnemen met het IKNL-trialbureau, 088 234 65 00) of met studiecoördinator dr. Nicole Ezendam, 088-234 6096. 

Gerelateerd nieuws

Kwaliteit van leven patiënt verbeterd zes maanden na gynaecologische tumor

Patiënten met endometrium- en ovariumcarcinoom rapporteren een verbeterde gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven binnen zes maanden na initiële behandeling. Dat schrijven Nathalie Zandbergen en collega’s in een publicatie in Acta Oncologica. Sommige subgroepen hebben mogelijk extra ondersteuning nodig, omdat zij in de loop van de tijd minder kans hebben op verbetering van hun kwaliteit van leven. Het gaat hierbij om patiënten met meerdere comorbiditeiten, met een gevorderd tumorstadium en patiënten die behandeld zijn met chemotherapie.

lees verder

Zorgplan afstemmen op individuele behoeften patiënt

Het standaard aanbieden van een (na)zorgplan aan álle patiënten met eierstok- of baarmoederkanker lijkt niet zinvol. Patiënten die actief op zoek zijn naar informatie over hun ziekte kunnen daar baat bij hebben. Echter, bij patiënten die medische informatie liever vermijden kan een (na)zorgplan zelfs leiden tot schadelijke effecten. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Survivorship care planning. For women with a gynecological cancer: does information heal or hurt?’ van Belle de Rooij (IKNL, Tilburg University). Volgens de promovenda dienen (na)zorgplannen veel beter afgestemd te worden op de informatiebehoeften van individuele patiënten. 

lees verder