Leefstijl

Multimodale prehabilitatieprogramma’s, inclusief intensieve training, zijn haalbaar, veilig en effectief bij patiënten met dikkedarmkanker. Dat blijkt uit de resultaten van een pilotstudie van Stefan van Rooijen (Máxima Medisch Centrum, Veldhoven) en collega’s. Interventies lijken het meest succesvol als deze worden gecombineerd en afgestemd op de behoeften van individuele patiënten. Dat biedt patiënten de mogelijkheid om het eigen gedrag te veranderen en de behandeling te ondersteunen. Een voorwaarde voor het slagen van prehabilitatie is dat alle betrokken medische en paramedische disciplines en het ziekenhuisbestuur achter deze aanpak staan. Dit vergt goede planning, interdisciplinaire coördinatie en flexibiliteit.
 

Een lagere serumfolaatconcentratie (de anionische vorm van foliumzuur) lijkt bij actieve rokers samen te hangen met een toegenomen risico op urotheelcelcarcinomen van de blaas, met name de agressieve vormen van deze ziekte. Dat concluderen Alina Vrieling (Radboudumc) en collega’s in een publicatie in de International Journal of Cancer. Volgens de onderzoekers kan dit verband mogelijk zijn gemist in eerdere studies, omdat daarin alleen is gekeken naar het totaal aan blaaskankers en niet specifiek naar het type urotheelcelcarcinoom van de blaas. Er zijn aanwijzingen dat een tekort aan foliumzuur het risico op agressieve blaaskanker kan verhogen via veranderingen in DNA-methylatie.
 

Familieleden spelen vaak een cruciale rol in de zorg, terwijl hun eigen behoeften over het algemeen weinig aandacht krijgen. In deze studie is nagegaan over welke onderwerpen familieleden online informatie delen met anderen. Hiervoor werden berichten (posts) van 185 naasten op de website kanker.nl geanalyseerd in drie hoofdcategorieën: 'ziekte', 'welzijn’ (patiënt-gerelateerd en zelf-gerelateerd) en ‘andere onderwerpen'. Daarnaast werd de inhoud van vijf websites (uit vijf landen) geanalyseerd op aanwezigheid van specifieke content voor familieleden.

Vrouwen die na de overgang borstkanker hebben gehad, kunnen hun kans op gezondheidsproblemen, zoals hartklachten, verkleinen als zij voldoende bewegen en gezond eten. Door de late effecten van behandelingen hebben zij een verhoogde kans op verschillende gezondheidsklachten, zoals hartklachten door cardiotoxische gevolgen van bestraling. Een gezonde leefstijl kan deze late gevolgen beperken. Echter, veel mensen voldoen niet aan de aanbevelingen voor een gezonde leefstijl en verandering van leefstijl gaat vaak moeizaam. Om beter inzicht te krijgen in hoe vrouwen na postmenopauzale borstkanker ondersteund kunnen worden bij een gezonde leefstijl is de OPTIMUM-studie gestart.

Mensen die kanker hebben of hebben gehad die voedingsinformatie krijgen, veranderen hun voedingsgedrag vaker, ongeacht of ze vooraf behoefte hadden aan informatie over voeding. Dit blijkt uit onderzoek van Merel van Veen (IKNL, Wageningen University) en collega’s. Deze bevinding kan een aanwijzing zijn dat zorgverleners altijd voedingsinformatie zouden moeten verstrekken; dus niet alleen aan mensen die aangeven behoefte te hebben aan deze informatie. De onderzoekers adviseren daarom om al tijdens de behandeling te starten met het verstrekken van informatie over voeding en hiermee niet te wachten totdat mensen die kanker hebben (gehad) of hun naasten daar vragen over gaan stellen. 

Een operatie bij patiënten met slokdarmkanker is een ingrijpende procedure. Patiënten hebben tijdens de klinische periode een hoog risico (42% - 73%) op postoperatieve complicaties en na ontslag uit het ziekenhuis ervaren zij vaak een forse achteruitgang in hun fysieke fitheid. Daarom start binnenkort het project PRIOR (PReoperative intervention to Improve outcomes in Oesophageal cancer patients after Resection). In dit project nemen patiënten deel aan een preoperatieve interventie, bestaande uit een fysiek trainingsprogramma en voedingsadviezen.

Niet alle overlevenden die behandeld zijn voor dikkedarmkanker hebben behoefte aan voedingsondersteuning. Deze behoefte is er vaak wel bij jongere overlevenden, personen zonder partner, patiënten met een stoma of met diabetes en mensen met overgewicht of obesitas. Dat blijkt uit een studie van Meeke Hoedjes (VU, Tilburg University) en collega’s. Op basis van deze studie geven de auteurs  aanbevelingen om de behoefte aan voedings- en leefstijlondersteuning beter te identificeren en af te stemmen op de persoonlijke situatie van dikkedarmkanker overlevenden. Verder adviseren zij deze ondersteuning direct na de diagnose aan te bieden en aan te blijven bieden gedurende het gehele behandelproces en tijdens de follow-up. 

Perceptie van een bedreigende ziekte leidt niet vanzelfsprekend tot verandering van leefstijl bij vrouwen met baarmoeder- of eierstokkanker. Dat blijkt uit onderzoek van Marlou van Broekhoven (IKNL) en collega’s van Tilburg University Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, Maastricht University en NKI-AvL. Bij enkele subgroepen van patiënten werd een lichte daling waargenomen in tabak- en alcoholgebruik. Volgens de onderzoekers onderstrepen de uitkomsten van deze studie de noodzaak om leefstijlveranderingen te bevorderen en interventies te ontplooien die vrouwen met een gynaecologische ziekte kunnen ondersteunen.