Verandering van leefstijl niet vanzelfsprekend bij gynaecologische tumoren
Perceptie van een bedreigende ziekte leidt niet vanzelfsprekend tot verandering van leefstijl bij vrouwen met baarmoeder- of eierstokkanker. Dat blijkt uit onderzoek van Marlou van Broekhoven (IKNL) en collega’s van Tilburg University Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis, Catharina Ziekenhuis, Maastricht University en NKI-AvL. Bij enkele subgroepen van patiënten werd een lichte daling waargenomen in tabak- en alcoholgebruik. Volgens de onderzoekers onderstrepen de uitkomsten van deze studie de noodzaak om leefstijlveranderingen te bevorderen en interventies te ontplooien die vrouwen met een gynaecologische ziekte kunnen ondersteunen.
In deze studie zijn veranderingspatronen onderzocht ten aanzien van leefstijl en of meer bedreigende ziektepercepties samenhangen met veranderingen in leefstijl met betrekking tot roken, alcolholconsumptie en Body Mass Index (BMI) onder patiënten na behandeling van een gynaecologische kanker.
Opzet studie
In totaal werden 395 patiënten geïncludeerd van wie 221 met baarmoederkanker en 174 met eierstokkanker. De uitkomsten voor leefstijl werden geëvalueerd door middel van zelf gerapporteerde vragenlijsten direct na de eerste behandeling en vervolgens na 6, 12 en 18 maanden. De ziektepercepties werden beoordeeld met behulp van de Brief Illness Perception Questionnaire (BIPQ), waarbij de deelnemers een score konden toekennen aan de manier waarop zij hun ziekte ervaren.
De onderzoekers voerden groeicurveanalyses uit om veranderingspatronen in leefstijl te onderscheiden. Ook gebruikten ze lineaire modellen om de effecten van ziektepercepties op alcoholconsumptie (glazen per week) en BMI (kg/m2) te onderzoeken. Daarnaast werd ook gekeken of verandering in ziekteperceptie van de individuele deelnemers tijdens de studieperiode van invloed waren op verandering in alcoholconsumptie en BMI.
Gebruik tabak en alcohol
Na de eerste behandeling rookte 15% van de patiënten (n = 57), dronk 53% alcohol (n = 203) en had 60% van de patiënten (n = 236) overgewicht of obesitas. Over het geheel genomen brachten rokers geen grote veranderingen aan in hun levensstijl. Bij patiënten met een verminderd vertrouwen in behandeling van hun ziekte werd een hoger alcoholgebruik waargenomen.
Een subgroep van rokers met een laag tabaksgebruik meldde een positieve daling van hun rookgedrag. Verder werd een geringe afname waargenomen van het alcoholgebruik onder een subgroep van lage en gematigde drinkers, terwijl het BMI stabiel bleef bij patiënten met baarmoederkanker en toenam bij patiënten met eierstokkanker.
Conclusie en aanbevelingen
Marlou van Broekhoven en collega’s komen tot de conclusie dat verandering in leefstijl na een gynaecologische, oncologische behandeling niet vanzelfsprekend is. Bij sommige subgroepen zagen zij echter veelbelovende patronen in daling van alcohol- en tabaksgebruik. Verder blijkt dat bedreigende ziektepercepties niet gerelateerd zijn aan een trend richting een gezondere leefstijl. Dit onderzoek onderstreept de noodzaak om leefstijlverandering te promoten en interventies te ontplooien die patiënten met een gynaecologische kanker kunnen ondersteunen bij het verbeteren van hun leefstijl.
-
Van Broekhoven ME, de Rooij BH, Pijnenborg JM, Vos MC, Boll D, Kruitwagen RF, van de Poll-Franse LV, Ezendam NP: ‘Illness perceptions and changes in lifestyle following a gynecological cancer diagnosis: A longitudinal analysis’.
-
Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
