Prognostiek

Patiënten met linkszijdige dikkedarmkanker in een gemetastaseerde setting hebben een gunstigere absolute overleving dan patiënten met rechtszijdige dikkedarmkanker. In een niet-gemetastaseerde setting is de absolute overleving echter voor beide patiëntengroepen gelijk. Daarnaast hebben patiënten met linkszijdige dikkedarmkanker een ongunstigere recidiefvrije overleving in een niet-gemetastaseerde setting. Dat blijkt uit een studie van Felice van Erning en andere onderzoekers van IKNL gepubliceerd in de Journal of the National Cancer Institute.

Er is geen relatie tussen de KRAS-variant rs61764370 en het risico op het krijgen van eierstok- of borstkanker. Ook is er geen verband gevonden tussen deze variant en de overleving van deze patiënten. Dat concluderen Antoinette Hollestelle (Erasmus MC) en collega’s aan de hand van een uitgebreid onderzoek. Hoewel genetische testpanels veelbelovend zijn voor de ontwikkeling van geïndividualiseerde geneeskunde, draagt genotypering van deze KRAS-variant niet bij aan het voorspellen van het risico of klinisch verloop van beide tumorsoorten.

Het ziektevrij interval, voorafgaand aan een locoregionaal recidief van borstkanker, is een onafhankelijke, prognostische factor voor het voorspellen van de overlevingskansen. Naarmate het ziektevrije interval langer is op het moment dat een locoregionaal recidief wordt vastgesteld, des te beter de prognose van deze patiënten. Die conclusie trekken Annemieke Witteveen (MIRA Institute, Universiteit Twente) en collega’s op basis van een landelijke studie met data van de Nederlandse Kankerregistratie, waarin de gegevens van ruim 37.000 vrouwen met borstkanker zijn meegenomen.

De laatste twee decennia worden bij patiënten met primair gemetastaseerde dikkedarmkanker steeds vaker longmetastasen gedetecteerd. Een toenemend aandeel patiënten kreeg in deze periode systemische therapie en/of onderging een metastasectomie. Mede daardoor is de overleving van deze patiënten aanzienlijk verbeterd. De keerzijde is echter dat de prognose aan deze patiënten diverser is geworden. Dat blijkt uit een studie van Lydia van der Geest en collega’s in het wetenschappelijk blad Clinical & Experimental Metastasis.

Hoewel mannen met prostaatkanker in de controle-arm van de European randomized study of screening for prostate cancer (ERSPC/Rotterdam) meer hebben kunnen profiteren van zorginnovaties tijdens de looptijd van deze studie, is de ziektevrije overleving van mannen in de screeningsarm (bij wie de prostaatkanker eerder is ontdekt door middel van screening) toch vergelijkbaar of beter. Dat blijkt uit een studie van Leonard Bokhorst (Erasmus MC) en collega’s in samenwerking met IKNL.

Patiënten met borstkanker bij wie positieve okselklieren zijn gevonden na een echografie, hebben ongunstigere ziektekenmerken en een slechtere prognose dan patiënten bij wie positieve okselklieren worden aangetroffen na een schildwachtklierprocedure. Het achterwege laten van lymfeklierdissectie dient daarom volgens Nicole C. Verheuvel (Máxima Medisch Centrum) en collega’s vooralsnog alleen toegepast te worden bij patiënten met een positieve schildwachtklierprocedure.

De rookgeschiedenis van patiënten is niet bruikbaar als leidraad voor klinische beslissingen bij de behandeling van niet-spierinvasieve blaaskanker. Dat concluderen Anne Grotenhuis en collega's op basis van onderzoek naar de invloed van enerzijds het rookgedrag, de intensiteit van het roken en het stoppen met roken op enig moment voor de diagnose en anderzijds het risico van een recidief en progressie van de ziekte. Deze uitkomst betekent niet dat adviezen om te stoppen met roken achterwege kunnen blijven, gelet op de ongunstige effecten van roken op onder meer hart- en vaatziekten en tweede primaire tumoren. 

Inzicht in het vóórkomen van blaaskanker onder eerstegraads familieleden helpt niet bij het voorspellen van het risico op een recidief of progressie van niet-spierinvasieve blaaskanker. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van Lieke Egbers en collega’s in International Journal of Cancer. Een positieve familiegeschiedenis voor blaaskanker was statistisch significant geassocieerd met een kleinere tumorgrootte, maar niet significant ten aanzien van een gunstiger profiel van andere tumorkenmerken. Eerstegraads familieleden van patiënten met blaaskanker lopen een twee keer zo hoog risico op het krijgen van blaaskanker. De invloed van een positieve familiegeschiedenis voor blaaskanker op de prognose is onbekend. In deze studie onderzochten Lieke Egbers en collega’s de relatie tussen een familiegeschiedenis van blaaskanker in de eerste graad, de klinisch-pathologische kenmerken en prognose van patiënten met blaaskanker.