Chemotherapie binnen 8 weken na darmoperatie gunstig voor overleving

Patiënten met darmkanker die binnen 8 weken na de operatie starten met adjuvante chemotherapie laten een betere, totale 5-jaarsoverleving zien in vergelijking met patiënten die ná 8 weken of later met deze behandeling beginnen. Dat blijkt uit een eerste, grote landelijke studie van Amanda Bos (IKNL) en collega’s die recent is gepubliceerd in de European Journal of Cancer. Aangezien er geen negatief effect op de overleving werd waargenomen bij starten van de chemotherapie tussen 5 en 8 weken na de operatie, kan deze tijd nuttig worden besteed aan het herstellen van de operatie en voorbereiding op de volgende stap in het behandelproces.

Gegevens die op dit moment beschikbaar zijn in de wetenschappelijke literatuur suggereren dat het uitstellen van beginnen met adjuvante chemotherapie bij patiënten met darmkanker een nadelig effect heeft op de overleving. In deze studie is onderzocht welke factoren invloed hebben op de timing van adjuvante chemotherapie en de invloed daarvan op de algehele overleving van deze patiënten.

Tijdstip van chemotherapie 
In de studie werden patiënten geïncludeerd met stadium III darmkanker die resectie ondergingen en adjuvante chemotherapie ontvingen tussen 2008 en 2013. Alle gebruikte data waren afkomstig van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Het tijdstip van starten met adjuvante chemotherapie werd onderverdeeld in: kleiner of gelijk aan 4 weken, 5-6, 7-8, 9-10, 11-12 en 13 tot 16 weken na de ingreep. Met behulp van multivariabele regressie analyse werd de invloed bepaald van verschillende factoren op de kans op het starten van de behandeling binnen 8 weken na de operatie en om verbanden te evalueren tussen de timing van adjuvante chemotherapie en de totale 5-jaarsoverleving.

Uit de analyses blijkt dat 14% van de patiënten (n= 6.620) na 8 weken adjuvante chemotherapie kreeg aangeboden. Dat percentage is beduidend lager dan de 19 tot 42% die is waargenomen in studies in andere landen. Factoren geassocieerd met het starten van een behandeling na 8 weken waren een oudere leeftijd, resectie van de tumor in een noodsituatie resectie, naadlekkage, verwijzing naar een ander ziekenhuis voor adjuvante chemotherapie en langdurige postoperatieve ziekenhuisopname.

Vanaf 5 tot 8 weken na de operatie werd geen daling van de totale 5-jaarsoverleving waargenomen in vergelijking met het starten met adjuvante chemotherapie binnen 4 weken. Echter, starten met adjuvante behandeling ná 8 weken of later werd in verband gebracht met een verminderde totale overleving in vergelijking met aanvang van de behandeling binnen 8 weken na de operatie.

Starten binnen 8 weken 
Amanda Bos en collega’s concluderen dat de uitkomsten van deze eerste, grote landelijke studie het initiëren van adjuvante chemotherapie bij patiënten met stadium III colonkanker binnen 8 weken na de operatie ondersteunen. Aangezien er geen negatief effect werd waargenomen op de overleving bij starten tussen 5 en 8 weken in vergelijking met starten binnen 4 weken, kan deze tijd nuttig worden besteed aan het herstellen van de operatie en voorbereiding van de patiënt op de volgende stap in het behandelproces.

De onderzoekers tekenen aan dat een belangrijke beperking ‘het waarnemend karakter’ van deze studie is, waarbij de waargenomen effecten zeer gevoelig kunnen zijn voor selectievertekening, bijvoorbeeld doordat minder kwetsbare patiënten als eerste adjuvante chemotherapie krijgen aangeboden. Verder kan het ook zijn dat patiënten die pas 8 weken na de operatie starten met chemotherapie een slechtere algemene gezondheid hebben, meer risico lopen op chirurgische complicaties en als gevolg daarvan een slechtere prognose hebben.

  • Bos AC, van Erning FN, van Gestel YR, Creemers GJ, Punt CJ, van Oijen MG, Lemmens VE. ‘Timing of adjuvant chemotherapy and its relation to survival among patients with stage III colon cancer’.

  • Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl

Gerelateerd nieuws

Adjuvante chemotherapie en overleving hoog-risico stadium II darmkanker

Adjuvante chemotherapie bij patiënten met hoog-risico stadium II dikkedarmkanker lijkt alleen bij patiënten met een pathologische T4 (pT4) geassocieerd te zijn met een betere overleving. Voor de andere hoog-risicofactoren (slecht of ongedifferentieerde tumoren, een spoedoperatie of minder dan tien onderzochte lymfeklieren) is geen verband gevonden tussen adjuvante chemotherapie en toename van de overleving. Dat blijkt uit een studie van Sarah Verhoeff (Jeroen Bosch Ziekenhuis) en collega’s. De onderzoekers stellen voor om de risicofactoren bij stadium II dikkedarmkanker te herzien, zodat een adequate selectie van patiënten kan profiteren van adjuvante chemotherapie. 

lees verder

Betere overleving na behandeling uitzaaiingen buikvlies met CRS + HIPEC

Behandeling van uitzaaiingen in het buikvlies door middel van cytoreductieve chirurgie gecombineerd met hypertherme intraperitoneale chemotherapie (CRS + HIPEC) kan bijdragen aan het verhogen van de overlevingskansen van patiënten met dikkedarmkanker. Zorgvuldige selectie van patiënten blijft echter nodig om te bepalen of deze operatie haalbaar is. Dit is één van de conclusies in het proefschrift ‘Clinical Experiences with Peritoneal Carcinomatosis’, waarop Thijs van Oudheusden (IKNL, Catharina Ziekenhuis) 8 april promoveert aan Maastricht University. Hierin gaat hij onder meer in op de pre-operatieve selectie van patiënten, CRS + HIPEC bij terugkerende ziekte en uniformiteit van behandelprotocollen. 

lees verder