Nieuws Schildklierkanker

Vandaag (25 mei) is het Wereld Schildklierdag. In 2021 kregen zo’n 900 mensen te horen dat ze schildklierkanker hebben. Uit de cijfers van IKNL blijkt dat de 5-jaarsoverleving rond de 85% ligt. Een mooi gegeven, maar toch heeft de behandeling een grote impact op de kwaliteit van leven van patiënten, zelfs na genezing. Bijvoorbeeld door het levenslang moeten slikken van schildklierhormonen. Welke ontwikkelingen zijn er om de kwaliteit van leven voor deze mensen tijdens en/of na kanker te verhogen? Hierover spraken wij prof. dr. Menno Vriens. ‘Het zou niet mogen uitmaken in welk ziekenhuis een patiënt als eerste terecht komt.’

Onderzoekers Henrike Karim-Kos, oncologisch epidemioloog bij het Prinses Máxima Centrum en Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), en Hanneke van Santen, kinderendocrinoloog bij het Prinses Máxima Centrum, delen hun opvallendste bevindingen nadat ze bijna 30 jaar aan data over schildklierkanker bij patiënten onder de 25 jaar analyseerden. De data zijn afkomstig uit de Nederlandse Kankerregistratie.

Na een totale schildklierverwijdering in verband met schildklierkanker zijn patiënten aanzienlijk meer bezorgd over hormoonsuppletie dan patiënten bij wie alleen een schildklierkwab is verwijderd. Dat blijkt uit onderzoek van universitair hoofddocent Floortje Mols (Tilburg University, IKNL) en collega’s dat in het tijdschrift Supportive Care in Cancer verscheen.

Schildklier Organisatie Nederland (SON) presenteerde op 21 september het visiedocument ‘Expertzorg voor schildklierkanker’ in het kader van september schildklierkankermaand. SON vindt dat alle mensen met schildklierkanker recht hebben op de best mogelijke zorg: expertzorg. Daarom pleiten zij voor expertzorg en concentratie van deze zorg in een beperkt aantal ziekenhuizen. Daarnaast vindt de patiëntenorganisatie transparantie belangrijk. Op dit moment is het voor de patiënt met schildklierkanker niet inzichtelijk welke ziekenhuizen zich gespecialiseerd hebben in de zorg voor schildklierkanker. Dit is wel heel wenselijk. Alleen op die manier kan de patiënt een weloverwogen keuze maken. Met deze visie gaat SON in gesprek met het zorgveld om met elkaar de zorg voor patiënten met schildklierkanker beter te organiseren en transparant te maken. 

Overlevenden van gedifferentieerde schildklierkanker met negatieve ziektepercepties rapporteren een slechtere gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Deze percepties hangen onder andere samen met een algeheel slechter emotioneel en sociaal functioneren en meer vermoeidheidssymptomen, zo blijkt uit onderzoek van Dounya Schoormans (Tilburg University) en collega’s. Er zijn aanwijzingen dat psychologische interventies kunnen bijdragen aan verbetering van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en gezonde levensstijl.

Patiënten met ductaal carcinoom in situ en een vroeg stadium van prostaat-, borst-, huid-(melanoom), zaadbal- of schildklierkanker hebben in Nederland een vergelijkbare overleving als mensen uit de algemene bevolking gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en kalenderjaar. Dat concluderen Avinash Dinmohamed (IKNL) en collega’s met gegevens van ruim 225.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie. In de Journal of Hematology & Oncology stellen zij dat overdiagnose en gezondheidsverschillen in Nederland minder groot zijn dan in de VS.

Een meerderheid van de patiënten met gedifferentieerd schildkliercarcinoom wordt bij vermoeden van de noodzaak tot meerdere operaties, niet verwezen naar een meer gecentraliseerd ziekenhuis. Dat blijkt uit onderzoek van Deborah van Dijk (UMCG) en collega’s. Om het percentage chirurgische complicaties te verminderen, zou een meer gestandaardiseerde behandeling en soms eerder verwijzing overwogen moeten worden door beter onderscheid te maken tussen patiënten met een laag en hoog risico in regionale tumorwerkgroep besprekingen.

Ziekteperceptie kan zelfs jaren na de diagnose ‘kanker’ een sleutelrol vervullen in het ervaren van psychische nood en deze perceptie blijkt samen te hangen met de leeftijd van de patiënt. Dat concluderen Olga Husson (Nederlands Kanker Instituut-Antoni van Leeuwenhoek) en collega’s in een studie onder overlevenden van schildklierkanker. Met name adolescenten, jongvolwassenen en oudere overlevenden kunnen kwetsbaar zijn voor het ervaren van psychische nood. Daarom is het belangrijk dat zorgverleners signalen tijdig herkennen.