Studie naar relatieve overleving vroeg stadium kankersoorten in Nederland
Patiënten met ductaal carcinoom in situ en een vroeg stadium van prostaat-, borst-, huid-(melanoom), zaadbal- of schildklierkanker hebben in Nederland een vergelijkbare overleving als mensen uit de algemene bevolking gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en kalenderjaar. Dat concluderen Avinash Dinmohamed (IKNL) en collega’s met gegevens van ruim 225.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie. In de Journal of Hematology & Oncology stellen zij dat overdiagnose en gezondheidsverschillen in Nederland minder groot zijn dan in de VS.
In deze landelijke studie evalueerden Avinash Dinmohamed en collega’s met behulp van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) de relatieve 10-jaarsoverleving van 225.305 patiënten met een vroeg stadium van kanker over de periode 2004 – 2015. Het doel van de studie was enerzijds vast te stellen welke vormen van kanker met een vroeg stadium samenhangen met geen of minimale oversterfte en anderzijds de kans dat deze vroege stadia worden gediagnosticeerd bij individuele patiënten die gezonder zijn of meer gezondheidsbewust in vergelijking met hun tegenhangers in de algemene bevolking.
Resultaten
Bij patiënten met een vroeg stadium van prostaatkanker lag de relatieve 10-jaarsoverleving iets boven de 100%, terwijl deze dicht op de 100% lag bij patiënten met ductaal carcinoom in situ (DCIS) en stadium I borst-, huid- (melanoom), zaadbal- en schildklierkanker. In contrast hiermee was de oversterfte aanzienlijk bij patiënten met een vroeg stadium van mond- en keelholtekanker, blaas-, long- en alvleesklierkanker met een relatieve 10-jaarsoverleving van respectievelijk 75%, 69%, 46% en 34%.
Conclusie en nabeschouwing
Avinash Dinmohamed en collega’s concluderen dat de levensverwachting van patiënten met ductaal carcinoom in situ en vroeg stadium van prostaat-, borst-, huid-(melanoom), zaadbal- en schildklierkanker parallel loopt met de overleving van mensen uit de algemene bevolking gecorrigeerd voor leeftijd, geslacht en kalenderjaar. Deze bevindingen voegen nieuw bewijs toe aan de controverse rond overdiagnose van met name vroege vormen van kanker, waarbij over het algemeen geen metastasen voorkomen of de oversterfte veroorzaken.
In een ‘Letter to the editor’ schrijven de onderzoekers in de Journal of Hematology & Oncology dat op basis van deze bevindingen kan worden geconcludeerd dat de omvang van potentiële overdiagnose en ongelijkheden in gezondheid minder groot zijn in Nederland dan in de Verenigde Staten met betrekking tot (toegang tot) screening, diagnose, behandeling en nazorg. Hierbij wordt opgemerkt dat alle Nederlanders gelijke toegang hebben tot de gezondheidszorg, ongeacht hun sociaaleconomische positie, etniciteit en geslacht.
Met deze bijdrage willen de auteurs een voorzet leveren voor toekomstig onderzoek naar het sluiten van de overlevingskloof tussen patiënten met kanker in Nederland en de Verenigde Staten. Vervolgonderzoek vraagt om gedetailleerde analyses van factoren die de overlevingsverschillen bij vroege stadia van kanker tussen beide landen beïnvloeden.
- Avinash G. Dinmohamed, Valery E.P.P. Lemmens, Ignace H.J.T. de Hingh, Otto Visser. Relative Survival in Early-Stage Cancers in the Netherlands: A Population-Based Study. Journal of Hematology & Oncology, 2020 May 12;
- Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
