Nieuws Longkanker

Patiënten met stadium IV niet-kleincellige longkanker (NSCLC) hebben een betere gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven als er tijdens de diagnose een driver-mutatie gevonden wordt. Dit kwam naar voren in een observationele studie van Nicole Billingy (Amsterdam UMC), Corina van den Hurk (IKNL) en collega’s. In de studie werd gebruik gemaakt van patiëntgerapporteerde uitkomsten uit de SYMPRO-Lung-trial.  

Recente behandelpatronen voor kleincellig longkanker (SCLC) in Nederland waren onbekend. Daarom voerden Jelle Evers en zijn collega’s een landelijk onderzoek uit, dat trends en variaties beschrijft in de behandeling van kleincellig longkanker bij stadium I tot en met III in Nederland in de periode 2008-2019. Het meest opvallende resultaat dat daaruit naar voren kwam, is dat behandelingsregimes en fractioneringsschema's voor radiotherapie varieerden tussen patiëntengroepen, regio's en ziekenhuizen. Meer onderzoek is volgens de onderzoekers nodig om mogelijk ongewenste variaties in behandeling tegen te gaan.

Medicatie in de laatste levensfase van mensen moet met name gericht zijn op symptoom- en klachtenverlichting. Als de mogelijke bijwerkingen groter zijn dan de verwachte positieve effecten van de medicatie wordt dit ‘potentieel ongewenste medicatie’ (gangbare Engelse afkorting: PIM) genoemd. Het gebruik van PIMs is gerelateerd aan een verminderde kwaliteit van leven. IKNL-onderzoeker Laurien Ham en haar collega’s onderzochten in welke mate PIMs door de apotheek zijn afgeleverd aan oudere patiënten met longkanker in de laatste maand voor overlijden.

Inmiddels is radiotherapie de meest toegepaste behandeling van niet-kleincellige longcarcinomen stadium I, terwijl dat bij stadium II nog altijd opereren is. Dat blijkt uit een elfjarige trendanalyse van promovendus Jelle Evers (IKNL, Universiteit Twente) en collega’s die onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift Lung Cancer verscheen.

Voor de juiste behandeling van longkanker is moleculaire diagnostiek onmisbaar om tumoren te identificeren die gevoelig zijn voor doelgerichte medicatie. Eerdere Nederlandse studies lieten zien dat er niet consequent getest werd en dat de testfrequentie regionaal verschilde. Een recente publicatie van Bart Koopman en collega’s op basis van informatie uit Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) en de Nederlandse Kanker Registratie (NKR) toont aan dat de toepassing van EGFR-diagnostiek verbeterde van 73% in 2013 naar 81% in 2017.

Twee procent van bijna 65 duizend patiënten had al buikvliesuitzaaiingen toen de longkankerdiagnose werd gesteld. Dat blijkt uit onderzoek van arts-onderzoeker Robin Lurvink en chirurg prof. Ignace de Hingh (Catharina Ziekenhuis en IKNL) en collega’s dat onlangs in het wetenschappelijke tijdschrift Clinical & Experimental Metastasis verscheen.

De Nederlandse gegevens over incidentie en sterfte van kanker worden internationaal gedeeld. In onderstaande figuren wordt de sterfte aan longkanker weergegeven, per 100.000 inwoners en gestandaardiseerd naar leeftijdsverdeling. Nederland wordt daarbij vergeleken met 5 landen waar de sterfte relatief het hoogst is en de 5 landen waar dit het laagst is.

In 2019 kregen 14.300 patiënten te horen dat ze longkanker hebben. In 2018 stierven in totaal 10.400 patiënten aan longkanker. Deze cijfers maken longkanker de vierde meest voorkomende kanker in Nederland, met helaas het hoogste aantal sterfgevallen door kanker. De Nederlandse Kanker Registratie (NKR) registreert deze en andere gegevens over alle patiënten die zijn gediagnosticeerd met kanker in Nederland. Longarts dr. Lizza Hendriks en collega’s verwerkten deze informatie in een overzichtsartikel, dat onlangs in de Journal of Thoracic Oncology verscheen.