Nieuws Darmkanker

Darmkanker is met circa 15.000 nieuwe patiënten per jaar een veel voorkomende vorm van kanker in Nederland. Het totaal aantal diagnoses van dikkedarmkanker is in een periode van ruim 25 jaar gestegen van 4.600 in 1989 naar 10.000 in 2017 en van endeldarmkanker in dezelfde periode van 2.600 naar 4.500. Darmkanker staat in het rijtje van meest voorkomende kankersoorten op de tweede plaats, na huidkanker (exclusief basaalcelcarcinoom). Darmkanker is een ziekte die voornamelijk ouderen treft; 33% van alle patiënten is bij diagnose 75 jaar of ouder. In maart darmkankermaand licht IKNL de cijfers over darmkanker uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) toe.

Een deel van de patiënten met stadium II dikkedarmkanker heeft baat bij adjuvante chemotherapie na het ondergaan van een operatie waarbij de dikke darm gedeeltelijk wordt verwijderd. Een nauwkeurige selectie van patiënten is van groot belang om patiënten enerzijds optimale overlevingskansen te bieden en anderzijds de toxiciteit van onnodige chemotherapie te besparen. De huidige manier van selecteren is grotendeels gebaseerd op klinische en pathologische factoren, maar inmiddels maken moleculaire technieken een betere prognostische classificatie mogelijk. De PATTERN-studie richt zich op het verbeteren van deze selectie voor adjuvante therapie. 

Patiënten met lokaal gevorderde endeldarmkanker (cT4) die behandeld zijn in ziekenhuizen met een hoog behandelvolume (≥10 resecties per jaar) hebben een significant betere overleving vergeleken met patiënten behandeld in ziekenhuizen met een gemiddeld (5-9) of laag aantal (1-4) resecties per jaar. Dat blijkt uit onderzoek van Jan Hagemans (Erasmus MC) en collega’s met gegevens van ruim 16.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Verdere centralisatie van zorg lijkt gerechtvaardigd om de uitkomsten voor deze patiëntengroep te verbeteren. De onderzoekers vonden bij patiënten met cT1-3 endeldarmkanker geen relatie tussen het aantal operaties per ziekenhuis en de overleving.

De herziene richtlijn Ileus is beschikbaar. Anders dan in de voorgaande richtlijn uit 2010 is deze versie waar mogelijk evidence based. Nieuw is de beslisboom die op basis van deze richtlijn nu wordt ontwikkeld en de patiëntensamenvatting die op kanker.nl is te vinden.

De kankersterfte onder vrouwen in Nederland is de hoogste van alle landen in West-Europa. In Europa scoren maar liefst 34 landen beter als het gaat om de kankersterfte onder vrouwen. Slechts in zes Europese landen is deze sterfte hoger dan in Nederland. Dat blijkt uit een publicatie in het European Journal of Cancer. De kankersoorten waar de meeste vrouwen aan overlijden zijn longkanker, darmkanker en borstkanker. Deze kankersoorten komen bij vrouwen in Nederland vaker voor dan elders. Om de kankersterfte terug te dringen zijn daarom verdergaande preventieve maatregelen nodig.

Bij de behandeling van oudere patiënten met rectumkanker is een individuele benadering vereist, waarbij op de eerste plaats de kwetsbaarheid van de patiënt voorop dient te staan. De primaire focus dient daarbij te liggen op zorgvuldige selectie van patiënten die in aanmerking komen voor een resectie. Daarnaast kunnen verbeterde chirurgische en peri-operatieve technieken bijdragen aan verbetering van de zorg. Maar zeker zo belangrijk zijn functieherstel na de operatie en uitkomsten van behandeling zoals die door de patiënten zelf worden ervaren. Dat stelt een groep ervaren oncologen en geriaters uit Europa en de VS in de European Journal of Surgical Oncology.

IKNL, de Dutch Colorectal Cancer Group (DCCG) en de Dutch Institute for Clinical Auditing (DICA) sluiten een samenwerkingsovereenkomst om de kwaliteit van darmkankerzorg verder te verbeteren. De drie organisaties zijn betrokken bij het verbeteren van de (uitkomsten van) zorg van patiënten met darmkanker. Zij zijn ervan overtuigd dat de kwaliteit van darmkankerzorg in Nederland nog beter kan en dat samenwerking hiervoor cruciaal is. De organisaties willen efficiënter registreren en de patiënt niet belasten met dubbele vragenlijsten, daarvoor gaan zij onder meer werken met één gemeenschappelijke dataset.  

De incidentie van colorectale tumoren is in Nederland tussen 1989 en 2014 toegenomen. Dat blijkt uit een langetermijnstudie van Nelleke Brouwer (Radboudumc) en collega’s met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). In tegenstelling tot andere landen, waaronder de Verenigde Staten, steeg de incidentie van colorectale kanker in Nederland bij zowel jongere als oudere patiënten. Het goede nieuws is dat door allerlei verbeteringen in behandeling en diagnostiek de overleving van patiënten met colorectale kanker in Nederland is verbeterd.