Gestandaardiseerd pathologieverslag heeft significant effect op darmkankerzorg

Het gebruik van een gestandaardiseerde, gestructureerde verslag kan de communicatie tussen medisch specialisten verbeteren en daarmee bijdragen aan verdere verbetering van de zorg voor patiënten met kanker. Tot dusver waren er geen betrouwbare gegevens of de introductie van gestandaardiseerde, gestructureerde verslagen leidt tot verbetering van de klinische uitkomsten.

Opzet en hypothese

In deze retrospectieve cohortstudie is dit verband onderzocht met behulp van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van patiënten gediagnosticeerd met darmkanker tussen 2009 en 2014. Ter vergelijking werden gegevens van patiënten uit 2007 en 2008 gebruikt (de referentiegroep). De NKR-gegevens werden gecombineerd met gegevens uit het Pathologisch-Anatomisch Landelijk Geautomatiseerd Archief (PALGA) en de Dutch ColoRectal Audit. Vervolgens werd de vooraf geformuleerde hypothese getest:

“Het gebruik van gestandaardiseerde, gestructureerde rapportages verbetert de zorg voor patiënten met darmkanker door het verbeteren van de volledigheid van de pathologieverslagen, de kwaliteit van de pathologische evaluatie en uitkomsten voor patiënten met betrekking tot behandeling en overleving.”

De onderzoekers includeerden de gegevens van in totaal 72.859 patiënten met darmkanker, waarvan 24% afkomstig was uit de referentiegroep, 33% uit gestandaardiseerde, gestructureerde verslagen en 43% uit traditionele pathologieverslagen. Het gebruik van gestandaardiseerde, gestructureerde verslagen nam toe in de loop van de tijd, wat resulteerde in meer volledige pathologieverslagen (96% versus 90%).

Impact op behandeling

De risicobeoordeling bij stadium II darmkanker (n= 12.366) was adequater bij patiënten met een gestandaardiseerd verslag vergeleken met een traditioneel pathologieverslag en resulteerde in een verhoogde inzet van adjuvante chemotherapie bij patiënten met een hoog risico (20% versus 15%). Dit verschil bleef aanwezig na correctie voor het jaar van diagnose, leeftijd en geslacht. Het ging hierbij om 4.381 patiënten met een hoog risico (gestandaardiseerd verslag 31% versus traditioneel verslag 39%) en 7.202 patiënten met een laag risico (gestandaardiseerd verslag 64% versus traditioneel verslag 53%). Van 783 patiënten kon de risicostatus niet worden achterhaald. Bij patiënten met een laag risico of onbekende risicostatus werden geen verschillen in het gebruik van chemotherapie waargenomen.

De ruwe 5-jaarsoverleving van patiënten met een hoog risico was significant beter na een gestandaardiseerd verslag (65%) dan na een traditioneel verslag (62%). Opnieuw werden geen verschillen gevonden bij patiënten met een laag risico of onbekende risicostatus. Ook na correctie voor onder andere stadium, gradering, leeftijd, geslacht, jaar van diagnose en lokalisatie van de tumor, histologisch type en pathologielaboratorium bleven deze verschillen zichtbaar. Bij patiënten met een gestandaardiseerd verslag was het sterfterisico significant verlaagd (gecorrigeerde hazard ratio 0,94, 95% betrouwbaarheidsinterval 0,90 - 0,97).

Conclusie en impact

Caro Sluijter en collega’s tonen in deze studie aan dat het gebruik van gestandaardiseerde, gestructureerde verslagen bijdraagt aan verbetering van de zorg voor patiënten met darmkanker door het aanbieden van meer volledige verslagen van hogere kwaliteit. Dit heeft significante effecten op het geven van adjuvante therapie en daarmee op de uiteindelijke uitkomsten van de behandeling voor darmkankerpatiënten, vooral bij stadium II darmkanker met een hoog risico.

• Sluijter CE, van Workum F, Wiggers T, van de Water C, Visser O, van Slooten HJ, Overbeek LIH, Nagtegaal ID. ‘Improvement of Care in Patients With Colorectal Cancer: Influence of the Introduction of Standardized Structured Reporting for Pathology.’ JCO Clin Cancer Inform. 2019 May;3:1-12.
• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl