Nieuws

Onderzoekers van IKNL, Radboudumc (IQ healthcare) en Vumc (EMGO+ Institute for Health and Care Research)  werken samen aan een onderzoek naar zorg in de laatste levensfase bij mensen met long- of darmkanker. Het onderzoek vindt plaats binnen het programma ‘Zinnige Zorg’ van het Zorginstituut Nederland.  

In 2015 kregen 105.000 Nederlanders de diagnose kanker. Dit blijkt uit voorlopige cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), die IKNL ter gelegenheid van Wereldkankerdag bekendmaakte. In 1990 werden nog 58.000 nieuwe patiënten geregistreerd. De afgelopen 25 jaar is dit aantal dus fors gestegen maar de laatste vijf jaar stijgt dit aantal veel langzamer: voorheen 3-4% per jaar en vanaf 2011 nog geen 1% per jaar. De meest voorkomende kankersoorten in Nederland zijn darmkanker (15.550, waarvan 8.870 mannen en 6.680 vrouwen), huidkanker (exclusief basaalcelcarcinoom, 14.740, waarvan 7.770 mannen en 6.970 vrouwen) en borstkanker (100 mannen en 14.450 vrouwen).   

De richtlijn ‘Dyspneu in de palliatieve fase’ is herzien en in januari 2016 definitief gepubliceerd. Inhoudelijk zijn er geen grote wijzigingen, wel zijn de procedure en het format grondig gewijzigd. Aan de hand van een knelpuntenanalyse zijn uitgangsvragen over onder meer (niet-)medicamenteuze symptomatische behandeling evidence-based uitgewerkt. De leden van de werkgroep waren gemandateerd namens diverse wetenschappelijke, beroeps- en patiëntenverenigingen.

Het rapport Medisch-specialistische revalidatie: zorg zoals revalidatieartsen plegen te bieden heeft geleid tot onduidelijkheid over de afbakening en vergoeding van oncologische revalidatie. Op dit moment werkt de richtlijnwerkgroep Oncologische revalidatie aan opheldering van deze materie, zodat patiënten en professionals goed geïnformeerd zijn over de mogelijkheden en vergoeding. Ook patiëntenbeweging Levenmetkanker heeft in een gesprek met het Zorginstituut op opheldering aangedrongen. 

Patiënten met kanker én diabetes ervaren een lagere kwaliteit van leven en hebben meer last van allerlei bijkomende klachten. Ook hebben deze patiënten een 30 procent hogere kans om te overlijden dan patiënten met dikkedarmkanker zonder diabetes. Dat blijkt uit het proefschrift waarop IKNL-onderzoeker Pauline Vissers vrijdag 22 januari 2016 promoveerde aan Tilburg University. Volgens de promovenda speelt een ongezonde(re) leefstijl een belangrijke rol bij deze patiënten. “Daarnaast maken patiënten met kanker én diabetes zich mogelijk meer zorgen over de ziekte kanker en schenken zij daardoor minder aandacht aan het omgaan met hun diabetes. Het gevolg is dat er meer aan diabetes gerelateerde complicaties kunnen ontstaan.”

Persoonlijke zorgplannen lijken (vooralsnog) geen bijdrage te leveren aan het verbeteren van de tevredenheid onder patiënten met baarmoederkanker over de informatie en zorg die zij ontvangen. Een persoonlijk zorgplan kan daarentegen wel de ervaren symptomen, emotionele impact van de ziekte en het zorggebruik vergroten. Bij vrouwen die géén gebruik maken van internet, lijkt een persoonlijk zorgplan de hoeveelheid ontvangen informatie over ziekte en medische onderzoeken en het begrip van de ziekte daarentegen wel te verbeteren. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Information provision and follow-up care in endometrial cancer’, waarop onderzoeker Kim Nicolaije (IKNL) woensdag 3 februari promoveert aan Tilburg University.

Systemische therapie lijkt ook bij patiënten met metachrone peritoneale metastasen van colorectale oorsprong bij te dragen aan een verbetering van de overleving. Dat blijkt uit een studie van Thijs van Oudheusden (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s. De onderzoekers spreken van een ‘veelbelovende’ behandeling, waarvan de resultaten vooralsnog ‘voorzichtig geïnterpreteerd dienen te worden’. Dit vanwege de beperkte opzet van de studie. Aanvullend klinisch onderzoek is nodig om daar meer zekerheid over te geven. 

Chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie is een vaak voorkomende bijwerking bij patiënten met multipel myeloom die een negatieve invloed heeft op hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van internist i.o. Tonneke Beijers (MMC, Veldhoven) en collega’s in Supportive Care in Cancer. De studie toont tevens aan dat de ICPNQ-vragenlijst, voluit de ‘Indication for Common Toxicity Criteria (CTC) Grading of Peripheral Neuropathy Questionnaire’, een valide instrument is om hoge en lage toxiciteitsscores in de klinische praktijk te onderscheiden. Op basis hiervan kan een arts –indien nodig- besluiten om de dosis chemotherapie aan te passen.