Nieuws

Jonge overlevenden van dikkedarmkanker maken vaker gebruik van ondersteunende zorg dan oudere overlevenden. Daarnaast hangt het gebruik van ondersteunende zorg samen met de gevoelde behoefte van overlevenden en met klinisch noodzakelijke factoren. Dat blijkt uit onderzoek van Jasmijn Holla (Reade), Joost Dekker (VUmc) en onderzoekers van IKNL. ‘Afgezien van de relatie met een jongere leeftijd lijkt het gebruik van ondersteunende zorg in Nederland heel billijk’, aldus de auteurs. Meer onderzoek is nodig om vast te stellen of er inderdaad sprake is van ongelijkheid in het aanbieden van ondersteunende zorg. Of hebben oudere overlevenden wellicht minder behoefte aan ondersteunende zorg? 

Tussen 2010 en 2013 kreeg 15% van alle patiënten in Nederland met stadium IIIA niet-kleincellige longkanker een operatie, van wie een minderheid voorafgaand ook inductietherapie kreeg. De 4-jaarsoverleving was het hoogste bij patiënten met inductietherapie + chirurgie (51%), gevolgd door chirurgie ± adjuvante therapie (39%) en chemoradiotherapie (27%). Dat blijkt uit onderzoek van Chris Dickhoff (VUmc) en collega’s. Hoewel de studie een aantal beperkingen kent, schept deze voor het eerst een helder beeld van het effect van chirurgie bij patiënten met lokaal gevorderd stadium IIIA NSCLC in Nederland. Extra onderzoek blijft nodig om te bepalen welke patiënten het meeste baat hebben bij een specifieke therapie. 

Oudere patiënten met pancreascarcinoom hebben profijt van centralisatie bij de chirurgische behandeling van pancreascarcinoom. Dat blijkt uit een studie van Lydia van der Geest en collega’s op basis van analyse van uitkomsten van chirurgische behandeling van oudere patiënten met pancreascarcinoom tussen 2005 en 2013. Vanwege het risico van postoperatieve sterfte en slechtere, algehele overleving behoren deze ouderen tot de categorie ‘patiënten met een hoog risico’. Om die reden adviseren de onderzoekers deze patiënten chirurgisch behandeling aan te bieden in ziekenhuizen met hoge operatievolumes. 

UMC Utrecht Cancer Center heeft IKNL vorig jaar (2015) gevraagd ondersteuning te bieden bij het opzetten van circa dertig oncologische zorgpaden. Het doel, het schematisch weergeven van de hoofdprocessen per tumortype en een aantal (generieke) behandelmodules voor alle tumorsoorten, is bijna afgerond. Begin 2016 wordt hieraan in samenwerking met professionals in het UMC Utrecht de laatste hand gelegd. Uit reacties blijkt dat de zorgpaden en modules beter inzicht geven in zorgprocessen elders in het ziekenhuis. Verder denkt IKNL mee over de implementatie van deze zorgpaden.

‘We hebben een aantal mooie interventies gezien’, aldus projectleider Chantal Lammens (IKNL). Maandag 15 januari presenteerden 13 onderzoeksgroepen hun interventie voor het verbeteren van de psychosociale zorg voor mensen met kanker. Een adviescommissie, bestaande uit medewerkers van IKNL en sectorleden van het Landelijk overleg Psychosociale Oncologie, brengt voor 21 maart 2016 advies uit welke initiatieven daadwerkelijk geïmplementeerd worden.

Zorgprofessionals in algemene ziekenhuizen die deelnemen aan oncologische visitaties door IKNL, signaleren een positieve impact op processen binnen multidisciplinaire, oncologische teams. Het gaat hierbij onder meer om betere communicatie, aangaan van gedeelde verantwoordelijkheden en interne prioritering van de oncologische zorg. Het aantonen van een direct effect op klinische uitkomsten blijkt echter lastiger. Vanwege de waargenomen onevenwichtigheid tussen de geleverde inspanningen door de ziekenhuizen en het klinische effect van visitaties, staat de acceptatie van het programma onder druk. Een afgeslankte en meer klinisch gerichte aanpak zijn volgens Melvin Kilsdonk (IKNL) en auteurs nodig om de visitaties uitdagend te houden. 

Vijf zorginstellingen leggen op dit moment samen met IKNL de laatste hand aan de realisering van een behandelprogramma voor geriatrische oncologische revalidatie. Het gaat om Stichting Laurens (Rotterdam), Stichting Sint Jacob (Haarlem en omgeving), Verpleeghuis Evean in Oostergauw, Stichting RSZK in de Brabantse Kempen en het Geriatrisch Revalidatiecentrum Midden-Nederland. Via de beroepsverenigingen worden thans professionals benaderd om te reageren op het concept. Deze reacties worden meegenomen bij het verder aanscherpen van het behandelprogramma.  

Vrouwen die behandeld zijn vanwege borstkanker lopen een groter risico op verlies van betaald werk of arbeidsgerelateerde activiteiten tot 5 à 7 jaar na de behandeling. Ook is het risico groter dat zij moeten leven van een arbeidsongeschiktheidsuitkering tot 10 jaar na de diagnose. Bij jongere vrouwen is dit risico zelfs het allerhoogste. Dat blijkt uit een studie van Carmen Paalman (NKI) en collega’s die onlangs verscheen in de British Journal of Cancer. Aangezien werk een belangrijk aspect is bij de revalidatie van deze vrouwen, zou ‘terugkeren naar werk’ volgens de onderzoekers een standaard gespreksonderwerp moeten zijn na het afronden van de behandeling.