Nieuws

Myelodysplastische syndromen (MDS), chronische myelomonocytaire leukemie (CMML) en acute myeloïde leukemie (AML) zijn kankerssoorten van het beenmerg die hun oorsprong vinden in de myeloïde stamcel. Tot dusver is daar relatief weinig onderzoek naar gedaan. Avinash Dinmohamed, onderzoeker bij Erasmus MC en IKNL, promoveerde 11 mei op een proefschrift waarin hij de diverse epidemiologische aspecten en het belang van population-based kankerregistraties onderzocht. Hij stelt vast dat bij bijna de helft van de patiënten met MDS geen cytogenetisch onderzoek is uitgevoerd, terwijl dit wel in de richtlijn wordt aanbevolen. Deze en andere bevindingen kunnen dienen als benchmark voor toekomstig onderzoek om de zorg voor deze patiënten te verbeteren.

Slechts een derde van de oudere patiënten (70 jaar en ouder) met stadium III dikkedarmkanker krijgt adjuvante chemotherapie. Dat blijkt uit een studie van IKNL-onderzoeker Felice van Erning en collega’s, waarin de intensiteit en toxiciteit van een aantal systemische behandelingen is onderzocht bij ouderen. Zo wordt CAPOX (capecitabine & oxaliplatin) geassocieerd met meer graad III-IV toxiciteiten in vergelijking met CapMono (monotherapie met capecitabine) met als gevolg dat oudere patiënten die CAPOX krijgen vaker hun behandeling (moeten) afbreken. Deze uitkomsten leveren nieuwe inzichten op voor het bespreken van de voor- en nadelen van behandelopties bij oudere patiënten.

Patiënten met gemetastaseerde alvleesklierkanker die palliatieve systeemtherapie krijgen in een medisch centrum met een hoog behandelvolume hebben een betere overleving. Dat blijkt uit een studie van Nadia Haj Mohammad (AMC) en collega’s. De bevindingen liggen in lijn met publicaties over pancreaschirurgie, waarin een relatie tussen volume en uitkomst wordt beschreven. In de discussie gaan de onderzoekers in op een aantal beperkingen van deze population-based studie, waardoor er nog geen aanbevelingen voor de klinische praktijk gedaan kunnen worden. 

Ziekenhuizen in de regio Leiden/Den Haag hebben aan de hand van de PRISMA-analyse onderzoek gedaan naar de oorzaken van sterfte van sommige patiënten met longkanker na chirurgie. In de regio Rotterdam Rijnmond/Westland waar ook een PRISMA-analyse is uitgevoerd, blijkt dat de zorg voor patiënten met ovariumkanker beter kan. Beide analyses zijn uitgevoerd onder begeleiding van IKNL en bracht van een aantal sterftegevallen en casussen van overleden patiënten belangrijke behandelverschillen aan het licht. Op basis van de resultaten zijn maatregelen genomen ter verbetering van de zorg. De resultaten staan deze week gepubliceerd in Medisch Contact.

Circa een derde van alle patiënten met kanker wenst of overweegt een verwijzing naar psychosociale en/of paramedische zorg. Dat blijkt uit een studie van Jolien Admiraal (UMC Groningen) en collega’s onder 1.340 patiënten met verschillende vormen van kanker. Kennis van risicovariabelen kan volgens de onderzoekers bijdragen aan het tijdig identificeren van mensen met een grotere behoefte aan ondersteunende zorg. Het gaat hierbij met name om patiënten die meer distress en/of meer praktische en emotionele problemen ervaren, die jonger zijn en om patiënten die onder behandeling zijn of recent zijn gediagnosticeerd.  

In Nederland zijn veel psychosociale interventies in studieverband ontwikkeld. Van een aantal van deze interventies is het nut / bewijs vastgesteld, maar heeft nog geen implementatie plaatsgevonden. Met het project ‘Implementatie evidence-based psychosociale interventies voor mensen met kanker’ zet IKNL zich in voor de implementatie van vijf evidence-based interventies (EBI’s) op het gebied van psychosociale oncologische zorg in de klinische praktijk. Doel van het project is uiteindelijk de implementatie van lopende en toekomstige interventies te versnellen. 

De tumorspecifieke kwaliteitskaders voor long-, prostaat-, mamma- en colorectaalcarcinoom zijn door IKNL geactualiseerd aan de hand van de laatste normen en richtlijnen. De kwaliteitskaders zijn een hulpmiddel voor zorgprofessionals en zorginstellingen om na te gaan of zij (nog) voldoen aan de geldende normen voor organisatie van de oncologische zorg. Ook kunnen de kwaliteitskaders helpen om de samenwerking tussen professionals binnen de organisatie te versterken en de samenhang in de hele keten te verbeteren. IKNL biedt hiervoor een webbased vragenlijst aan.

IKNL heeft diverse formats ontwikkeld voor de zorgpaden long-, prostaat-, mamma-, ovarium- en colorectaalcarcinoom en een niet-tumorspecifiek format. Deze formats zijn onlangs geactualiseerd. In samenwerking met AMC, Erasmus MC, OLVG en VUmc heeft IKNL ook een format ontwikkeld voor het zorgpad ‘Verdenking perihilair cholangiocarcinoom’. Tumorspecifieke, transmurale zorgpaden dragen bij aan het optimaliseren van een continu zorgproces, waarbij overdrachtsmomenten naadloos op elkaar aansluiten.