Nieuws Borstkanker

Marissa van Maaren, onderzoeker bij IKNL, heeft donderdag 10 december een presentatie gegeven tijdens het San Antonio Breast Cancer Symposium (SABCS) in San Antonio (VS). Daar presenteerde zij de resultaten van een studie, waarin de 10-jaarsoverleving na borstsparende therapie (chirurgie plus radiotherapie) versus mastectomie is onderzocht bij vrouwen met een vroeg stadium van borstkanker. Van Maaren werd daarbij begeleid door Sabine Siesling, senior onderzoeker bij IKNL en hoogleraar aan UTwente. “Uit deze studie, uitgevoerd in samenwerking met specialisten in Nederland, blijkt dat borstsparende therapie tot betere resultaten leidt bij patiënten met een vroeg stadium van borstkanker.”

Drie onderzoekers van IKNL, Marissa van Maaren, Linda de Munck en Sabine Siesling, zijn van 8 tot en met 12 december aanwezig tijdens het San Antonio Breast Cancer Symposium in San Antonio (VS) om presentaties te geven over studies die IKNL heeft uitgevoerd naar verbetering van de zorg voor patiënten met borstkanker. Naast mondelinge presentaties, tonen zij ook zeven posters, waaronder studies naar het risico van overbehandeling bij gebruik van MRI, het effect van digitale mammografie bij bevolkingsonderzoek naar borstkanker, kans op een recidief na neo-adjuvante chemotherapie en inzet van een tijdsafhankelijk nomogram om laag en hoog risico van locoregionale recidieven te identificeren. Het congres kan op Twitter worden gevolgd via #SABCS15

Chemotherapie aangevuld met trastuzumab leidt in de dagelijkse praktijk tot een gelijke overleving van patiënten met HER2-positieve gemetastaseerde borstkanker vergeleken met resultaten van klinische trials. Dit blijkt uit een studie van Johan van Rooijen (Martini Ziekenhuis, Groningen) in samenwerking met collega’s van ziekenhuizen in Noordoost-Nederland en IKNL naar de behandel- en overlevingskenmerken van deze patiënten. Hetzelfde effect van trastuzumab werd gevonden bij oudere patiënten.

Borstkankerpatiënten met metastasen in het centraal zenuwstelsel die hiervoor kunnen worden behandeld, laten een betere overleving zien. Het maakt echter geen verschil of metastasen synchroon (tegelijk met de primaire tumor) of metachroon zijn gediagnosticeerd, hoewel bij de laatste groep de tijd tussen primaire behandeling en ontdekking van de metastasen wél van belang is. Voor patiënten bij wie dit meer dan een jaar bedraagt, is de prognose gunstiger. Dat blijkt uit een studie van Vincent Ho (IKNL) in samenwerking met het Radboudumc (Nijmegen), Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam) en St Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg).

Het RIVM, de regionale screeningsorganisaties en IKNL hebben op 15 oktober 2015 een overeenkomst getekend voor het gezamenlijk ontwikkelen en beheren van een datawarehouse. Hierin worden gegevens geladen vanuit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en de databank van het bevolkingsonderzoek, zoals het aantal verzonden uitnodigingen, de deelnamegraad en de verwijzingen. De landelijke monitor en evaluatie van het bevolkingsonderzoek borstkanker worden in het datawarehouse ondergebracht. Achterliggend idee is dat de gegevens zo makkelijker beschikbaar komen. 

Een vroeg stadium van borstkanker op het moment van diagnose blijft, ondanks de beschikbaarheid van effectieve aanvullende hormonale-, chemo- en antiher2neu-therapieën, van vitaal belang voor de overleving. Dat blijkt uit een uitgebreide studie die is uitgevoerd door S. Saadatmand en M. Tilanus-Linthorst (Erasmus MC) en R. Bretveld en S. Siesling van IKNL en Universiteit Twente met behulp van gegevens van bijna 174.000 patiënten die tussen 1999 en 2012 werden gediagnosticeerd en behandeld. Het onderzoek toont verder aan dat de relatieve 5-jaarsoverleving van vrouwen met borstkanker tussen 2006-2012 steeg tot 96 procent en verbeterde voor alle tumor- en lymfeklierstadia ten opzichte van 1999-2005.

Het gebruik van preoperatieve MRI is significant geassocieerd met uitgebreidere operaties bij borstkanker. Een uitzondering hierop zijn jonge vrouwen (tot 40 jaar) en patiënten met invasieve, lobulaire borstkanker. Dat blijkt uit onderzoek van Elvira Vos (Erasmus MC) en collega’s van IKNL. Bij patiënten met invasieve borstkanker of een ductaal carcinoom in situ werd geen verband gevonden tussen het gebruik van MRI en de kans op een positieve resectiemarge of een re-excisie na een borstsparende operatie. Volgens de onderzoekers is gepast gebruik van MRI bij deze subgroepen op zijn plaats en dient ruime inzet van preoperatieve MRI in het algemeen ontmoedigd te worden.

IKNL heeft op verzoek van het Meander Medisch Centrum in Amersfoort het zorgpad mammacarcinoom geëvalueerd met als vertrekpunt het perspectief van de patiënt. 
De evaluatie bestond uit een zogeheten ‘meeloopdag’, waarbij twee adviseurs van IKNL de verschillende fasen van het zorgpad stap voor stap doorliepen aan de hand van de evaluatielijst mammacarcioom. De evaluatie leverde, naast diverse positieve punten, een aantal verbeterpunten op die inmiddels door Meander MC in het zorgpad zijn opgenomen.