Nieuws Borstkanker

Het aandeel locoregionale recidieven onder jonge vrouwen met een vroeg stadium van borstkanker is tussen 2003 en 2008 gedaald tot een relatief laag niveau. Hoewel een langere follow-up nodig is, geven de resultaten van deze studie belangrijke inzichten in het ontstaan van recidieven bij deze jonge patiënten bij wie het risico in enkele subgroepen verhoogd was in verband met de aanwezigheid van meer agressieve biomarkersubtypen. Dat schrijven Kim Aalders (Diakonessenhuis, Utrecht) en collega’s in de Journal of Clinical Oncology. Vanwege de observationele studieopzet dienen de uitkomsten van dit onderzoek met zorg geïnterpreteerd te worden, aangezien de mogelijkheid van verstorende indicaties niet helemaal zijn uit te sluiten.  

Het maken van een borst-MRI na neo-adjuvante chemotherapie is niet geschikt om achtergebleven tumorresten in de oksel te detecteren bij borstkankerpatiënten met positieve okselklieren. Dat blijkt uit onderzoek van Maarten Beek (Amphia Ziekenhuis, Breda) en collega’s. Een borst-MRI kan volgens de onderzoekers wel zinvol zijn om patiënten te identificeren met een laag risico op metastasen in de ARM-lymfeklieren. Deze benadering kan helpen bij het selecteren van een subgroep van cN+ patiënten bij wie het sparen van de ARM-lymfeklieren tijdens lymfeklierdissectie overwogen kan worden met als doel de kans op het ontstaan van lymfoedeem en andere arm- en schouderklachten te verkleinen. 

Het percentage vrouwen dat binnen 5 jaar na een borstkankeroperatie te maken krijgt met een lokaal recidief is in Nederland laag en in de periode tussen 2003 en 2006 verder gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van Margriet van der Heiden en Sabine Siesling (IKNL) en collega’s. Deze bevinding is volgens de onderzoekers relevant om de kwaliteit van de borstkankerzorg in Nederland in breder perspectief te plaatsen. De waarde van het 5-jaars lokaal-recidiefpercentage als indicator voor de zorgkwaliteit op ziekenhuisniveau is echter beperkt, omdat met deze indicator niet tijdig ziekenhuizen opgespoord kunnen worden met een te hoog recidiefpercentage. Mede omdat het aantal recidieven erg laag is, zodat er geen statistisch significante verschillen tussen ziekenhuizen gevonden kunnen worden.   

Tussen 2003 en 2011 waren er nog steeds belangrijke verschillen in het klinisch beleid ten aanzien van de okselklieren van patiënten met borstkanker in Europa. Dat blijkt uit een internationale studie aan de hand van data van toonaangevende kankercentra in Europa en kwalitatief hoogwaardige population-based kankerregistraties. Volgens de onderzoekers onderstrepen de uitkomsten van deze studie de noodzaak van internationaal vergelijkende studies naar zorgpatronen binnen de oncologie. De beschikbaarheid van gestandaardiseerde data van zowel institutionele, regionale als nationale kankerregistraties dient hierbij hoge prioriteit te krijgen. Dit vraagt om coördinatie op zowel Europees als lokaal niveau. 

Organisatorische factoren in ziekenhuizen zijn van invloed op het aantal directe borstreconstructies dat wordt verricht na amputatie. Dat blijkt uit grootschalig onderzoek door IKNL. Prof. dr. Sabine Siesling: “Dit betekent een goede stap in de verbetering van de borstkankerzorg in Nederland. Een directe borstreconstructie na amputatie moet voor iedere patiënt die daarvoor in aanmerking komt en daarvoor kiest, beschikbaar zijn”.

Meander Medisch Centrum in Amersfoort heeft IKNL afgelopen jaar gevraagd om het zorgpad mammacarcinoom te evalueren met als vertrekpunt het perspectief van de patiënt. De evaluatie bestond uit een zogeheten ‘meeloopdag’, waarbij twee adviseurs van IKNL de verschillende fasen van het zorgpad mammacarcinoom stap voor stap doorliepen. De evaluatie leverde, naast diverse positieve punten, een aantal verbeterpunten op die inmiddels door Meander MC in het zorgpad zijn opgenomen.  

De leeftijd op het moment van diagnose van een eerste borsttumor is een risicofactor voor het krijgen van contralaterale borstkanker onder vrouwen die drager zijn van een BRCA1- of BRCA2-mutatie. Het grootste risico lopen vrouwen met een BRCA1/2-mutatie die op jonge leeftijd zijn gediagnosticeerd en een familiegeschiedenis hebben van borstkanker. Dat blijkt uit een prospectieve analyse van Alexandra van den Broek (NKI-AVL) en collega’s van andere medische centra in samenwerking met IKNL. Gelet op het beschikbare bewijs dienen leeftijdspecifieke risicoschattingen volgens de onderzoekers opgenomen te worden in de begeleiding van deze patiënten.  

Rond 15 december is er veel publiciteit geweest over de uitkomsten van een observationeel onderzoek naar de verschillen op lange termijn tussen borstsparende chirurgie aangevuld met radiotherapie versus een borstamputatie. Uit deze studie blijkt dat borstsparende therapie tot een significant betere 10-jaarsoverleving leidt bij patiënten met een vroeg stadium van borstkanker vergeleken met patiënten die een amputatie kregen. De studie toont verder aan dat de 10-jaars metastasevrije overleving significant beter is na borstsparende chirurgie met radiotherapie dan amputatie bij patiënten met T1N0 stadium van borstkanker (kleine tumoren zonder uitzaaiingen in de lymfeklieren). In dit artikel een toelichting van de onderzoekers.