Nieuws Blaaskanker

Mei is blaaskankermaand. Voor deze gelegenheid presenteren onderzoekers van IKNL een aantal cijfers over patiënten met blaaskanker uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). 

Met het beschikbaar komen van innovatieve behandelmogelijkheden met immunotherapie is het perspectief voor mensen met uitgezaaide nierkanker verbeterd. De huidige spreiding over een groot aantal behandelcentra draagt niet bij aan optimale expertise en kwaliteit van multidisciplinaire zorg. NFK gaf in een brief aan medisch oncologen aan de spreiding daarom onacceptabel te vinden. Zorgverzekeraar CZ heeft aangegeven voornemens te zijn om de door haar verzekerde zorg voor nier- en blaaskanker te gaan concentreren in vijftien expertcentra. 

IKNL is onlangs gestart met een wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van een blaassparende behandeling (door middel van chemoradiatie of brachytherapie) in vergelijking met een radicale cystectomie bij patiënten met een niet-gemetastaseerd spierinvasief urotheelcelcarcinoom van de blaas (de CRAC-studie; Comparison of Radical cystectomy And Chemoradiation). Dit onderzoek is een samenwerking tussen onderzoekers van IKNL,  radiotherapeuten, urologen, medisch oncologen gezondheidseconomen. Ook de patiëntvereniging Leven met blaas- of nierkanker is betrokken.

Patiënten met stadium cT3-4aN0M0 blaaskanker die neo-adjuvante chemotherapie en een radicale cystectomie kregen, hebben een betere algehele overleving dan patiënten die uitsluitend zijn behandeld met radicale cystectomie. Bij patiënten met cT2N0M0 blaaskanker werd geen overlevingsvoordeel gevonden. Dat blijkt uit onderzoek van Tom Hermans (NKI-AvL) en collega’s met gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie. Verder suggereren de onderzoekers op basis van de uitkomsten van deze studie dat meer maatwerk nodig is bij het gebruik van peri-operatieve chemotherapie waarbij toepassing van neo-adjuvante chemotherapie bij patiënten met cT3-4aN0M0 blaaskanker sterk aanbevolen wordt.

Een landelijke infrastructuur voor onderzoek naar blaaskanker moet sneller leiden tot nieuwe, betere behandelmogelijkheden. Recent is een start gemaakt met het opzetten van de ‘Prospective Bladder Cancer Infrastructure’ (ProBCI). Het betreft een landelijke infrastructuur voor patiënten met blaaskanker waarbinnen klinische parameters, biomateriaal en behandeluitkomsten worden verzameld. Het doel is om op efficiënte wijze, observationeel, translationeel en interventie-onderzoek uit te voeren naar blaaskanker. Het initiatief is gestart door medisch specialisten van Radboudumc, UMC Utrecht, ErasmusMC en NKI in samenwerking met IKNL en met ondersteuning van alle academische centra en DUOS (Stichting Dutch Uro-Oncology Study group). 

In de REBACARE-studie naar behandeling van tumoren van de hogere urinewegen zijn al 44 patiënten geïncludeerd. Deze multicenter studie richt zich op de volgorde van behandeling. De effectiviteit van een intravesical spoeling met chemotherapie (Mitomycine C) direct voorafgaand aan een radicale nefro-ureterectomie of partiële ureterectomie wordt onderzocht. Dit wordt vergeleken met de huidige toepassing van deze intravesicale spoeling na de operatie, waarbij meer kans is op complicaties. 

De meeste overlevenden van blaaskanker hebben geen enkel idee wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn voor de ontwikkeling van blaaskanker. Dat blijkt uit een studie van Ellen Westhof en collega-onderzoekers van Radboudumc en IKNL gepubliceerd in de European Journal of Cancer. Vastgestelde risicofactoren, zoals het roken van sigaretten, worden meestal niet herkend, zelfs niet door diegenen met deze risicofactoren. Deze uitkomst duidt op beperkte kennis onder de Nederlandse bevolking over risicofactoren voor het ontstaan van blaaskanker. Volgens de onderzoekers blijft effectieve voorlichting over de preventie van (blaas)kanker om die reden belangrijk.

In 2010 is gestart met de centralisatie van zorg aangaande het spierinvasieve blaascarcinoom en sindsdien wordt er vrijwel standaard een pelviene lymfeklierdissectie uitgevoerd ten tijde van radicale cystectomie. Voorheen bleek dit niet altijd het geval. Dat blijkt uit een population-based studie door urologen en onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Máxima Medisch Centrum en het IKNL. Tevens tonen zij aan dat de stijging van het aantal onderzochte lymfeklieren in de periode 2006-2012 samenhangt met een toename van de incidentie lymfeklierpositieve ziekte. Dit suggereert uitbreiding van klierdissectie templates en derhalve een ruimere naleving van de huidige richtlijnen.