F5B3A27F-5084-4890-9E2E-7A173532F362 Created with sketchtool.
Zoeken
Open menu
     
  • Meer IKNL sites Created with sketchtool. Meer IKNL sites

Navigatie

Palliatieve zorg

Als blijkt dat een patiënt met kanker niet meer zal genezen, gaat de palliatieve fase in. Hoe lang de palliatieve fase duurt is voor iedereen verschillend: van enkele weken tot enkele maanden of jaren. In deze fase staan palliatieve behandeling van de ziekte en symptomen, gezamenlijke besluitvorming en proactieve zorgplanning en ondersteuning centraal. De zorg in deze fase wordt tijdig besproken en steeds afgestemd op de individuele waarden en wensen en behoeften van de patiënt en diens naasten. Daarbij is aandacht voor zowel lichamelijke, psychische als sociale aspecten en voor zingevingsvraagstukken. 

Jaarlijks sterven in Nederland ongeveer 165.000 mensen, waarvan bijna 50.000 aan kanker. Bij een groot deel van deze mensen komt het overlijden niet onverwacht. Zij kunnen in de laatste levensfase behoefte hebben aan palliatieve zorg. Op basis van de jaarlijkse cijfers van het CBS is het mogelijk om zicht te krijgen op de behoefte aan palliatieve zorg.  Met de tool Kerncijfers palliatieve zorg kunt u op drie niveaus de cijfers filteren: landelijk, per provincie en per netwerk palliatieve zorg. Hiermee kunnen de cijfers ingezet worden als stuurinformatie voor het onderbouwen en evalueren van kwaliteitsverbeteringen in de palliatieve zorg. Naast het filteren op jaartal, kunt u ook filteren op doodsoorzaak en locatie van overlijden.

Uitgezaaide kanker

Jaarlijks krijgen 38.000 mensen in Nederland te horen dat zij uitgezaaide kanker hebben, dat blijkt uit het IKNL-rapport ‘Uitgezaaide kanker in beeld’. Uitgezaaide kanker is niet meer per definitie een doodvonnis, maar vaak is genezing dan niet meer mogelijk. De grootste groep patiënten met uitgezaaide kanker heeft longkanker en bij de overleving van deze groep is bijna geen verbetering te zien. Bij uitgezaaide slokdarmkanker en blaaskanker is de overleving in de afgelopen tien jaar helemaal niet verbeterd. Het vooruitzicht is wel verbeterd voor de groep patiënten met uitgezaaide prostaatkanker, borstkanker of melanoom. Zij kunnen soms nog vele jaren een goede kwaliteit van leven ervaren. 

Behandelmogelijkheden

De behandelmogelijkheden in de palliatieve fase verschillen enorm per tumorsoort, per stadium en per type uitzaaiingen. Bovendien is vooraf vaak niet duidelijk of een behandeling gaat aanslaan. Het is belangrijk voor zorgprofessionals en patiënten en diens naasten, om de mogelijkheden en consequenties van al dan niet behandelen en de eventuele verschillen per behandeling steeds proactief gezamenlijk te bespreken en af te wegen. 

Tijdig gesprek aangaan

Artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals kunnen veel betekenen door op tijd het gesprek over de palliatieve fase met de patiënt aan te gaan. Ook bij een behandeling met een op genezing gerichte insteek, kan de mogelijkheid van palliatieve zorg al een ondewerp zijn door te vragen naar wat voor de patiënt in diens situatie belangrijk is bijvoorbeeld. Zeker omdat uit onderzoek blijkt dat tijdige inzet van palliatieve zorg een positief effect heeft op de kwaliteit van leven van patiënten en hun naasten. Door proactief en herhaaldelijk te bespreken wat belangrijk is voor de patiënt- en wat diegene nodig heeft of (nog) wil, kan de behandeling, zorg en ondersteuning daarop aangepast worden. Door vooruit te denken en deze zaken en de mogelijkheden tijdig te bespreken, lukt het bovendien vaker om de patiënt in de laatste levensfase de juiste zorg op de juiste en gewenste plek te bieden en om te zorgen dat de patiënt minder klachten ervaart. Dit blijkt de totale zorgkosten bovendien te verlagen. Afstemming met de huisarts is bij dit alles van groot belang. Elk ziekenhuis waar patienten met kanker behandeld worden, beschikt verder over een gespecialiseerd palliatieve zorg team. Dit team kan bij complexe situaties ingeschakeld worden.

Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland

Om de kwaliteit van palliatieve zorg een forse impuls te geven en ervoor te zorgen dat aan de wensen en waarden van mensen in de laatste levensfase voldaan wordt, werd in 2017 het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland uitgebracht. Het vormt de basis voor de inrichting van palliatieve zorg in Nederland. Gemandateerde vertegenwoordigers van patiëntenorganisaties,zorgverleners en -verzekeraars beschrijven hierin wat de kwaliteit van palliatieve zorg in Nederland moet zijn. De waarden, wensen en behoeften van de patiënt en diens naasten op fysiek, psychologisch, sociaal en spiritueel- of zingevingsgebied vormen hierbij het uitgangspunt. 

Richtlijnen

Om de behandeling van palliatieve patiënten steeds doeltreffender te maken, worden richtlijnen Palliatieve zorg opgesteld en herzien. Deze zijn multidisciplinair en waar mogelijk evidence based geformuleerd. Ze worden door experts uit alle palliatieve zorg settingen en geledingen opgesteld. Dit gebeurt op basis van de laatste inzichten in diagnostiek en behandeling en met raadpleging van patiënten(vertegenwoordigers). De richtlijnen zijn te raadplegen via Pallialine en de app PalliArts.

Meer informatie

Meer informatie over palliatieve zorg voor zorgprofessionals en over verschillende thema's rond palliatieve zorg is ook te vinden op Palliaweb. Daar zijn tevens links te vinden naar de richtlijnen Palliatieve Zorg en de daarbij behorende ondersteunende middelen. Patiënten en hun naasten kunnen voor meer informatie terecht op Overpalliatievezorg.nl


15 oktober 2015

Thema over palliatieve zorg bij Medisch Contact

Medisch Contact publiceert donderdag 15 oktober in samenwerking met IKNL een speciale bijlage over de palliatieve zorg in Nederland. In dit themanummer informeren we artsen over individuele behoeften van patiënten, inzet van kwaliteitsinstrumenten en omvang en organisatie van de palliatieve zorg. Aangezien palliatieve zorg wordt beschouwd als generalistische zorg moeten alle zorgverleners deze zorg kunnen verlenen. De laatste jaren is de palliatieve zorg volop in ontwikkeling mede door de aandacht van het algemeen publiek, zorgprofessionals en zorgverzekeraars. Om een extra impuls te geven, heeft het ministerie van VWS het Nationaal Programma Palliatieve Zorg geïnitieerd. 

 lees verder
15 oktober 2015

Kwaliteitskader: krachtige impuls ter verbetering palliatieve zorg

Om de palliatieve zorg in ons land te verbeteren, ontwikkelen IKNL, beroepsvereniging Palliactief, Federatie Medisch Specialisten, NHG, Verenso, V&VN en NPCF een kwaliteitskader palliatieve zorg. Met dit initiatief willen partijen bereiken dat alle zorgprofessionals zich in 2017 gesteund weten in de ontwikkeling en uitvoering van de palliatieve zorg. In het project kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland wordt ook aandacht geschonken aan het ontwikkelen van modellen voor (transmurale) teams. Modellen die er aan bijdragen dat de patiënt thuis én in het ziekenhuis palliatieve zorg krijgt van goede kwaliteit. Daarnaast besteedt het project aandacht aan de financieringsstructuur van palliatieve zorg in het ziekenhuis en in de keten.

 lees verder
13 oktober 2015

Jaarverslag 2014 Palliatieve zorg in hospices

IKNL heeft begin oktober het jaarverslag ‘Palliatieve zorg in hospices’ (REPAL 2014) naar de deelnemende instellingen gestuurd. Het document geeft een beeld van het zorggebruik en de geleverde zorg door hospices in Nederland die gebruik maken van het registratieprogramma REPAL.

 lees verder
13 oktober 2015

Lichte stijging geregistreerde consultdiensten palliatieve zorg 2014

Het aantal consulten geregistreerd door de 30 consultatieteams palliatieve zorg is in 2014 licht gestegen tot 6.536 aanvragen. Dit blijkt uit de tiende jaarrapportage van de consultatiedienst Palliatieve zorg in IKNL-verband. IKNL streeft naar de vorming van lokale, transmurale samenwerkingsverbanden, waarin de palliatieve zorg goed is georganiseerd inclusief solide inbedding van de consultatiediensten.

 lees verder
13 oktober 2015

Palliatieve zorg over de grenzen heen & afscheid dr. Marjo van Bommel

In het Maxima Medisch Centrum in Veldhoven vond 6 oktober het goed bezochte symposium ‘Palliatieve zorg over grenzen heen' plaats. Tijdens de bijeenkomst werd aandacht geschonken aan zowel medische als psychosociale aspecten van de palliatieve zorg, zoals voldoende tijd nemen om samen met de patiënt tot een afgewogen beslissing te komen en het bieden van hoop. Koby van der Knaap (manager palliatieve zorg) belichtte het belang van internationale samenwerking en het uitwisselen van kennis. Na afloop nam huisarts Marjo van Bommel, jarenlang werkzaam als medisch adviseur palliatieve zorg, afscheid van IKNL.

 lees verder
13 oktober 2015

PAZORI geeft prioriteiten aan bij revisie richtlijnen palliatieve zorg

Het platform Palliatieve Zorg Richtlijnen (PAZORI) heeft begin september 2015 de actualiteit besproken van ruim 40 richtlijnen voor de palliatieve zorg. De meeste richtlijnen werden in 2010 voor het laatst herzien. Uit de inventarisatie kwam naar voren dat in 2015 / 2016 prioriteit gegeven zal worden aan revisie van de richtlijnen ‘Palliatieve zorg bij hartfalen’ en ‘Vermoeidheid bij kanker in de palliatieve fase’. Daarnaast worden de mogelijkheden verkend voor samenwerking bij de herziening van de richtlijnen Dementie, Hersenmetastasen en Pijn.

 lees verder
10 oktober 2015

Palliatief consultatieteam Groningen van start

Het provinciaal palliatief consultatieteam Groningen is van start. Het team is 24 uur per dag, 7 dagen per week telefonisch bereikbaar voor professionele hulpverleners die werken in de provincie Groningen. Zij kunnen bij het consultatieteam terecht voor advies en vragen over patiënten in de laatste fase van hun ziekte, ongeacht de primaire diagnose. Op dit moment zijn 27 consultatieteams Palliatieve zorg actief. 

 lees verder
9 oktober 2015

Zeven regionale consortia werken aan betere palliatieve zorg

Begin 2015 zijn in Nederland 7 regionale consortia voor de palliatieve zorg van start gegaan. IKNL werkt binnen deze consortia samen met onder andere het Expertisecentrum Palliatieve zorg, de Netwerken Palliatieve Zorg en onderwijsinstellingen aan het verbeteren van de palliatieve zorg in de regio. Dit gebeurt vanuit meerdere invalshoeken: zorg, onderwijs en onderzoek. De invulling van de samenwerkingsprojecten verschilt per regio. Bij elk consortium is een adviseur van IKNL betrokken.

 lees verder