Nieuws HPB-tumoren

Het selectief uitvoeren van histopathologisch onderzoek na een cholecystectomie is vanuit oncologisch oogpunt veilig en een werkwijze die kan bijdragen aan reductie van de zorgkosten. Dat concluderen Bart Corten (Máxima Medisch Centrum) en collega’s in een studie gepubliceerd in de European Journal of Surgical Oncology. Volgens de onderzoekers is er ruimte voor verdere optimalisatie en implementatie van deze werkwijzen om een betere selectie van relevante microscopische afwijkingen te bereiken.

Wetenschappelijk onderzoek naar de behandeling van alvleesklierkanker versnellen. Dat is het doel van het Deltaplan Alvleesklierkanker. De initiatiefnemers zijn vijftien expertisecentra verenigd in de Dutch Pancreatic Cancer Group, patiëntenplatform Living With Hope en de Maag Lever Darm Stichting. Interview met prof. dr. Marc Besselink (chirurg, Amsterdam UMC) in het kader van Pancreasdag 2020. Hij ziet diverse mogelijkheden voor efficiënter onderzoek in combinatie met PACAP en met gebruik van de Nederlandse Kankerregistratie. “Met het PACAP operationeel cohort kunnen we snel gerandomiseerde trials uitvoeren. Ook met geringe aantallen patiënten.”  

Patiënten met leverkanker kregen in de periode 2009-2016 vaker een kankerbehandeling en hadden mede daardoor een betere overleving. Tegelijkertijd signaleren Margot Reinders (UMCU) en collega’s dat er nog significante verschillen waren tussen de regio’s wat betreft het type verrichtte behandelingen. Volgens de onderzoekers is het wenselijk de potentiële bijdrage van centralisatie van diagnostiek en behandeling van leverkanker te verkennen om de uitkomsten voor deze patiënten verder te verbeteren.

De naleving van kwaliteitsindicatoren is sinds het verschijnen van de richtlijn Pancreascarcinoom in 2013 niet tot nauwelijks verbeterd. Volgens Tara Mackay (Amsterdam UMC) en collega’s kan dit betekenen dat er vanuit klinisch oogpunt weinig ruimte is voor verbetering óf dat de naleving van de richtlijn over de jaren heen suboptimaal bleef. Mogelijk dat een landelijk implementatieprogramma, chirurgische netwerken en regionale zorgpaden kunnen bijdragen aan betere naleving van de richtlijn.

Het Innovative Partnership for Action Against Cancer Joint Action (iPAAC) heeft februari 2020 een rapport uitgebracht met aanbevelingen om de toegang tot klinische experts in verwijzende ziekenhuizen te verbeteren voor patiënten met alvleesklierkanker. In dit zogeheten Bratislava-rapport is consensus bereikt over het prioriteren van vijf domeinen. De grootste vooruitgang wordt verwacht van wetenschappelijk onderzoek gericht op preventie, risicovoorspelling en vroege detectie van alvleesklierkanker.

Alvleesklierkanker is een ziekte met een slechte prognose. Tara Mackay beschrijft in haar proefschrift een groot aantal studies met data uit het landelijke Dutch Pancreatic Cancer Project (PACAP) om de zorg voor deze patiënten op landelijk niveau te verbeteren. Ze deed onder meer onderzoek naar de impact van de tumorlocatie, nieuwe chemotherapieën, praktijkvariatie, prognostische waarden en internationale verschillen. Ook coördineerde zij de implementatie van de PACAP-1-trial in heel Nederland.

De overleving van patiënten met galblaaskanker is slecht en in het laatste decennium slechts beperkt verbeterd in Nederland. Dat concluderen Elise de Savornin Lohman (Radboudumc) en collega’s met behulp van data uit de Nederlandse Kankerregistratie. Uitgebreide chirurgie draagt bij aan een betere overleving, maar deze optie is bij slechts een op de drie patiënten ingezet. Een regionale, multidisciplinaire benadering rond uitgebreide chirurgie en systemische therapie kan mogelijk bijdragen aan verbetering van de overleving van deze patiënten.