MDO zorgprofessionals

Naleving kwaliteitsindicatoren richtlijn Pancreascarcinoom nauwelijks verbeterd

De naleving van kwaliteitsindicatoren is sinds het verschijnen van de richtlijn Pancreascarcinoom in 2013 niet tot nauwelijks verbeterd. Volgens Tara Mackay (Amsterdam UMC) en collega’s kan dit betekenen dat er vanuit klinisch oogpunt weinig ruimte is voor verbetering óf dat de naleving van de richtlijn over de jaren heen suboptimaal bleef. Mogelijk dat een landelijk implementatieprogramma, chirurgische netwerken en regionale zorgpaden kunnen bijdragen aan betere naleving van de richtlijn.

De naleving van landelijke richtlijnen voor alvleesklierkanker kunnen bijdragen aan verbetering van de uitkomsten voor patiënten. Eerder was de naleving van de Nederlandse richtlijn vlak na de publicatie suboptimaal. Het doel van deze studie was de naleving van de richtlijn in Nederland te evalueren in de zes verstreken jaren sinds de publicatie.

Studieopzet

De naleving van de richtlijn werd onderzocht bij patiënten met alvleesklierkanker in drie opeenvolgende perioden: 2012-2013 versus 2014-2015 versus 2016-2017. Voor deze evaluatie werd gebruik gemaakt van vijf indicatoren uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), namelijk:

  • bespreking van een patiënt in een multidisciplinair overleg (MDO);
  • een interval van maximaal drie weken vanaf definitief mdo tot start van de behandeling;
  • preoperatieve galblaasdrainage bij bilirubine-waarde >250 mmol/L;
  • gebruik van adjuvante chemotherapie na resectie van pancreascarcinoom;
  • geven van chemotherapie bij een niet-operatieve (gemetastaseerde en niet-gemetastaseerde) ziekte.

Resultaten

In totaal werden 14.491 patiënten geïncludeerd, van wie 2.290 patiënten (15,8%) een resectie kregen en 4.561 patiënten (31,5%) chemotherapie. De meeste indicatoren veranderden niet in de tijd. Over het geheel genomen, werd 89% van de patiënten die met curatieve intentie waren behandeld, besproken in een MDO voorafgaand aan die behandeling. Verder kreeg 43% van de met curatieve behandelde patiënten deze behandeling binnen drie weken en ontving 63% van de patiënten met een resectabele koptumor en een bilirubine-waarde >250 mol/l een preoperatieve galblaasdrainage.

Verder kwam uit de analyses naar voren dat 57% van de patiënten chemotherapie kreeg na resectie en dat 37% van de patiënten met een gemetastaseerde ziekte chemotherapie ontving. Uitsluitend het ontvangen van chemotherapie bij patiënten met niet-gemetastaseerde, niet-geopereerde ziekte verbeterde over de tijd: 23,4 (2012-2013) versus 25,6% (2014-2015) versus 29,7% (2016-2017).

Conclusie en aanbevelingen

Tara Mackay en collega’s concluderen dat de landelijke naleving van de vijf kwaliteitsindicatoren in de richtlijn Pancreascarcinoom weinig tot geen verbetering laat zien in de zes jaar sinds het verschijnen van deze richtlijn. Dit kan betekenen dat er vanuit klinisch oogpunt weinig ruimte is voor verbetering óf dat de naleving van de richtlijn over de jaren suboptimaal bleef. Naast een kritische beschouwing op de huidige kwaliteitsindicatoren suggereren deze uitkomsten dat een landelijk implementatieprogramma nodig kan zijn om de naleving van de aanbevelingen in de richtlijn te verbeteren met als einddoel betere uitkomsten voor patiënten met alvleesklierkanker.

In de discussie werpen de onderzoekers onder meer de vraag op of de huidige kwaliteitsindicatoren wellicht onvoldoende de ‘kwaliteit’ van de zorg reflecteren? Het is duidelijk dat kwaliteitsindicatoren waarschijnlijk nooit allemaal 90% tot 100% naleving zullen bereiken. Dat neemt niet weg dat de gevonden nalevingspercentages in deze studie aangeven dat er ruimte is voor verbetering. In dit verband wordt gewezen op de bijdrage die regionale, chirurgische netwerken en regionale zorgpaden kunnen leveren om de naleving van richtlijnen te verbeteren.

Gerelateerd nieuws

Circa helft patiënten met alvleesklierkanker en cachexie krijgt consult bij diëtist

man op consult bij diëtist

Tweederde van de patiënten met alvleesklierkanker krijgt te maken met cachexie. Toch ontving tussen 2015 en 2018 maar circa de helft van deze patiënten een consult bij een diëtist. Dat blijkt uit onderzoek van Anouk Latenstein (Amsterdam UMC) en collega’s. De overleving van patiënten met en zonder cachexie was vergelijkbaar, maar daalde significant bij ernstiger (≥10%) gewichtsverlies. Volgens de onderzoekers is er meer bewustzijn nodig over cachexie en de preventie van ernstig gewichtsverlies.

lees verder

Landelijk onderzoek versnellen: Deltaplan Alvleesklierkanker & PACAP-cohort

Deltaplan Alvleesklierkanker

Wetenschappelijk onderzoek naar de behandeling van alvleesklierkanker versnellen. Dat is het doel van het Deltaplan Alvleesklierkanker. De initiatiefnemers zijn vijftien expertisecentra verenigd in de Dutch Pancreatic Cancer Group, patiëntenplatform Living With Hope en de Maag Lever Darm Stichting. Interview met prof. dr. Marc Besselink (chirurg, Amsterdam UMC) in het kader van Pancreasdag 2020. Hij ziet diverse mogelijkheden voor efficiënter onderzoek in combinatie met PACAP en met gebruik van de Nederlandse Kankerregistratie. “Met het PACAP operationeel cohort kunnen we snel gerandomiseerde trials uitvoeren. Ook met geringe aantallen patiënten.”  

lees verder