Nieuws

Op 2 november is Eva Bolt gepromoveerd aan het VUmc in Amsterdam. De huisarts in opleiding onderzocht wat passende zorg in de laatste levensfase inhoudt en welke rol behandeling gericht op levensverlenging hierin speelt. Daarnaast onderzocht zij welke rol artsen spelen indien een patiënt een wens heeft tot bespoediging van het levenseinde. Bolt concludeert dat passende zorg in de laatste levensfase voor iedereen iets anders kan betekenen: ‘Patiënten kunnen er niet vanuit gaan dat hun idee van passende zorg overeenkomt met wat hun artsen als passende zorg zien. Daarom is het zo belangrijk om hierover in gesprek te gaan.’

Mensen worden ouder en krijgen vaker te maken met ziekte en daarmee groeit de vraag naar palliatieve zorg. Dit geldt ook voor de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Thema’s als vroegtijdige zorgplanning, effectieve communicatie en naastenzorg vragen ook voor deze groep zorgverleners om aandacht en vertaling. 

Op ongeveer 150 plekken in het land komen huisartsen, wijkverpleegkundigen en consulenten palliatieve zorg samen in PaTz-groepen om af te stemmen over de zorg van palliatieve patiënten in hun werkgebied. Het zijn tweemaandelijkse besprekingen over mensen met een levensverwachting korter dan een jaar. Een van de uitgangspunten van PaTz is het vroegtijdig identificeren en proactief plannen van zorg met behulp van een palliatieve zorgregister. Sinds begin november dit jaar is de PaTz Portal landelijk beschikbaar en hebben alle PaTz-groepen de mogelijkheid om de PaTz Portal te gebruiken voor het registreren van palliatieve patiënten. 

Hoewel het aandeel palliatieve resecties bij patiënten met gevorderde of uitgezaaide maagkanker tussen 1989 en 2013 is gedaald en in dezelfde periode het percentage systemische behandelingen sterk is toegenomen, heeft dat niet geleid tot stijging van de overleving bij jonge (tot 70 jaar) en oudere patiënten (70 jaar en ouder). Dat blijkt uit onderzoek van Stijn Nelen (Radboudumc) en collega’s met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De veranderingen in palliatieve behandelingen hangen mogelijk samen met verbeterde diagnostiek en preoperatieve stadiering en beschikbaarheid van nieuwe systemische therapieën. De onderzoekers pleiten voor een vervolgstudie naar de effecten van palliatieve gastrectomie versus palliatieve chemotherapie. 

Verschillende ziekenhuizen werken aan initiatieven om structurele verbeteringen op het gebied van palliatieve zorg voor hun patiënten te realiseren. IKNL biedt op de webpagina Palliatieve zorg in de ziekenhuizen een selectie van de meest relevante bronnen. Het gaat om artikelen, rapporten, beleidsdocumenten, instrumenten en methodieken, voorbeelden, etc. Onder meer de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) maakte gebruik van de gebundelde informatie

Zaterdag 14 oktober is het Internationale dag van de Palliatieve Zorg. Het is een belangrijk moment om burgers, patiënten en hun naasten, informele en formele zorgverleners bewust te maken van het bestaan van palliatieve zorg, de betekenis ervan en de mogelijkheden in Nederland. Zo ontdekken mensen welke keuzes ze kunnen maken en hoe belangrijk het is om tijdig te spreken over de laatste fase van het leven.

Er is brede overeenstemming over wat de kwaliteit van de palliatieve zorg in Nederland moet zijn. Gemandateerde vertegenwoordigers van patiënten en hun naasten, wetenschappelijke en beroepsverenigingen van zorgverleners, beroepsverenigingen van geestelijk verzorgers, professionals in de psychosociale oncologie en zorgverzekeraars hebben dit vastgelegd in het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland. Dit kwaliteitskader is op 3 oktober 2017 officieel gelanceerd en aangeboden aan de KNMG. Hierop liet voorzitter René Heman namens de artsenfederatie weten ‘graag de hoeder te willen zijn van het kwaliteitskader’ en het met alle relevante partijen verder te willen brengen. ‘Implementeren van het kwaliteitskader is de volgende stap.’

Het Kwaliteitskader palliatieve zorg Nederland is gelanceerd. Een werkgroep bestaande uit verschillende gemandateerde leden vanuit patiëntenorganisaties, wetenschappelijke en beroepsverenigingen en zorgverzekeraars heeft hier het afgelopen jaar hard aan gewerkt. Onder hen verpleegkundig specialist Anja Guldemond, gemandateerd vanuit de V&VN en Winny Toersen van Patiëntenfederatie Nederland. Hoe hebben zij dit ervaren en wat verwachten ze van het kwaliteitskader nu het af is?