Nieuws

De conceptrichtlijn ‘Zingeving en spiritualiteit in de palliatieve fase’ is onlangs voor commentaar naar de relevante landelijke verenigingen gestuurd. Deze deels evidence based richtlijn is in de eerste plaats geschreven voor alle professionals die betrokken zijn bij de zorg voor patiënten in de palliatieve fase. Ook is de richtlijn goed te gebruiken door vrijwilligers. Want wie zich om het lichamelijk en psychosociaal welzijn van patiënten bekommert, moet ook op de hoogte zijn van hoe het spiritueel proces kan verlopen. Voor het bepalen van de juiste zorg en behandeling is het belangrijk om te weten wat van betekenis is voor mensen en wat voor hen het leven zin geeft.

In de financiering van palliatieve zorg in het ziekenhuis en aan patiënten met een Wlz-indicatie worden per 1 januari 2018 wijzigingen doorgevoerd. Voor patiënten met een Wlz-indicatie hoeft voor het leveren van palliatieve terminale zorg géén indicatie meer worden aangevraagd bij het CIZ. Daardoor kan de zorg snel uitgebreid worden. De voorwaarden en mogelijkheden om extra budget in te zetten, blijven verder gelijk.

Pathologen en (long)oncologen worden bij de diagnose en behandeling van patiënten met grootcellig neuro‐endocrien longcarcinoom (LCNEC), een zeldzame vorm van longkanker, geconfronteerd met allerlei problemen. Jules Derks beschrijft in zijn proefschrift mogelijkheden die kunnen bijdragen aan betere diagnostiek en behandeling van deze ziekte. Zo kunnen patiënten met bevestigd LCNEC mogelijk voordeel hebben bij gecombineerde chemotherapie met platinum‐gemcitabine of platinum‐taxaan, een regime dat tot dusver bij patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom werd ingezet.
 

Op 2 november is Eva Bolt gepromoveerd aan het VUmc in Amsterdam. De huisarts in opleiding onderzocht wat passende zorg in de laatste levensfase inhoudt en welke rol behandeling gericht op levensverlenging hierin speelt. Daarnaast onderzocht zij welke rol artsen spelen indien een patiënt een wens heeft tot bespoediging van het levenseinde. Bolt concludeert dat passende zorg in de laatste levensfase voor iedereen iets anders kan betekenen: ‘Patiënten kunnen er niet vanuit gaan dat hun idee van passende zorg overeenkomt met wat hun artsen als passende zorg zien. Daarom is het zo belangrijk om hierover in gesprek te gaan.’

Mensen worden ouder en krijgen vaker te maken met ziekte en daarmee groeit de vraag naar palliatieve zorg. Dit geldt ook voor de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Thema’s als vroegtijdige zorgplanning, effectieve communicatie en naastenzorg vragen ook voor deze groep zorgverleners om aandacht en vertaling. 

Op ongeveer 150 plekken in het land komen huisartsen, wijkverpleegkundigen en consulenten palliatieve zorg samen in PaTz-groepen om af te stemmen over de zorg van palliatieve patiënten in hun werkgebied. Het zijn tweemaandelijkse besprekingen over mensen met een levensverwachting korter dan een jaar. Een van de uitgangspunten van PaTz is het vroegtijdig identificeren en proactief plannen van zorg met behulp van een palliatieve zorgregister. Sinds begin november dit jaar is de PaTz Portal landelijk beschikbaar en hebben alle PaTz-groepen de mogelijkheid om de PaTz Portal te gebruiken voor het registreren van palliatieve patiënten. 

Hoewel het aandeel palliatieve resecties bij patiënten met gevorderde of uitgezaaide maagkanker tussen 1989 en 2013 is gedaald en in dezelfde periode het percentage systemische behandelingen sterk is toegenomen, heeft dat niet geleid tot stijging van de overleving bij jonge (tot 70 jaar) en oudere patiënten (70 jaar en ouder). Dat blijkt uit onderzoek van Stijn Nelen (Radboudumc) en collega’s met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De veranderingen in palliatieve behandelingen hangen mogelijk samen met verbeterde diagnostiek en preoperatieve stadiering en beschikbaarheid van nieuwe systemische therapieën. De onderzoekers pleiten voor een vervolgstudie naar de effecten van palliatieve gastrectomie versus palliatieve chemotherapie. 

Verschillende ziekenhuizen werken aan initiatieven om structurele verbeteringen op het gebied van palliatieve zorg voor hun patiënten te realiseren. IKNL biedt op de webpagina Palliatieve zorg in de ziekenhuizen een selectie van de meest relevante bronnen. Het gaat om artikelen, rapporten, beleidsdocumenten, instrumenten en methodieken, voorbeelden, etc. Onder meer de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) maakte gebruik van de gebundelde informatie