Nieuws

Oudere patiënten met prostaatkanker hebben aanzienlijk minder kans om een ‘behandeling met curatieve intentie’ te krijgen, zoals radicale prostatectomie of radiotherapie. Dit hangt deels samen met het feit dat deze ouderen vaker gediagnosticeerd worden met een ongunstiger ziektebeeld. Maar ook na correctie voor specifieke ziektekenmerken, risicoprofiel en comorbiditeiten is de kans kleiner dat ouderen met prostaatkanker een behandeling met curatieve intentie krijgen vergeleken met jongere patiënten. Mede daardoor is de relatieve overleving van deze ouderen lager dan van jongere patiënten met prostaatkanker, blijkt uit onderzoek van Robin Vernooij (IKNL) en collega’s.

Een landelijke infrastructuur voor onderzoek naar blaaskanker moet sneller leiden tot nieuwe, betere behandelmogelijkheden. Recent is een start gemaakt met het opzetten van de ‘Prospective Bladder Cancer Infrastructure’ (ProBCI). Het betreft een landelijke infrastructuur voor patiënten met blaaskanker waarbinnen klinische parameters, biomateriaal en behandeluitkomsten worden verzameld. Het doel is om op efficiënte wijze, observationeel, translationeel en interventie-onderzoek uit te voeren naar blaaskanker. Het initiatief is gestart door medisch specialisten van Radboudumc, UMC Utrecht, ErasmusMC en NKI in samenwerking met IKNL en met ondersteuning van alle academische centra en DUOS (Stichting Dutch Uro-Oncology Study group). 

De eerste resultaten van de landelijke registratie ProZIB laten zien dat directe behandeling van patiënten met laag-risico prostaatkanker bij de overgrote meerderheid van de patiënten wordt uitgesteld. Deze patiënten worden, zoals aanbevolen in de richtlijnen, actief gemonitord. De variatie in dit beleid tussen ziekenhuizen is beperkt. ProZIB is in 2015 gestart en zal medio 2019 afgesloten worden. Aanvullend op de basisgegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) zijn in ProZIB uitgebreide gegevens over diagnostiek, behandeling, ziekte-uitkomsten en door de patiënt ervaren uitkomsten van de zorg verzameld. Door het terugkoppelen van deze informatie naar medisch professionals wordt de zorg rondom prostaatkanker geëvalueerd en verder verbeterd. 

In regionale tumorwerkgroepen en in samenwerkende netwerken presenteert IKNL sinds een aantal jaren data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), waarmee medisch specialisten verschillen in zorg kunnen bespreken. Cijfers over diagnostiek, toegepaste behandelingen, en doorverwijzingen per ziekenhuis versus regionaal en landelijk worden zichtbaar gemaakt. Ook voor de urologische tumoren, waaronder prostaat-, blaas-, en nierkanker, heeft IKNL deze spiegelinformatie in zogenaamde regiorapportages gepresenteerd.

In de REBACARE-studie naar behandeling van tumoren van de hogere urinewegen zijn al 44 patiënten geïncludeerd. Deze multicenter studie richt zich op de volgorde van behandeling. De effectiviteit van een intravesical spoeling met chemotherapie (Mitomycine C) direct voorafgaand aan een radicale nefro-ureterectomie of partiële ureterectomie wordt onderzocht. Dit wordt vergeleken met de huidige toepassing van deze intravesicale spoeling na de operatie, waarbij meer kans is op complicaties. 

Er is een nieuw behandelprogramma beschikbaar voor oudere patiënten met kanker die na ziekenhuisopname nog niet direct naar huis kunnen. Het behandelprogramma voor geriatrische oncologische revalidatie is toegespitst op kwetsbare oudere patiënten die tijdelijk intensieve begeleiding nodig hebben. Revalidatie volgens dit nieuwe programma is beschikbaar in Driebergen, Soest, Veldhoven, Bladel, Rotterdam, Zaandam, Haarlem en Zuid-Kennemerland. Aan een landelijke dekking van geriatrische oncologische revalidatie wordt gewerkt. 

Een online routekaart helpt medisch specialisten de best passende behandeling te kiezen voor prostaatkankerpatiënten. Deze routekaart is beschikbaar als beslisondersteuning op www.Oncoguide.nl en kwam tot stand door de richtlijn prostaatkanker uit te tekenen in beslisbomen. Afgelopen 19 oktober nam de initiatiefnemer hiervan, prof. dr. Theo de Reijke, afscheid als uroloog bij Amsterdam UMC, locatie AMC. Hij benadrukte in zijn afscheidscollege dat de toenemende behandelmogelijkheden voor prostaatkanker leiden tot maatwerk en dat ongewenste variatie van zorg verminderd moet worden.

Op 15 november is het Wereldalvleesklierkankerdag. Alvleesklierkanker heeft de slechtste overlevingscijfers van alle soorten kanker in Nederland. Het is bovendien de enige kankersoort waarbij de overleving in afgelopen decennia niet of nauwelijks is verbeterd. Met bijna 3.000 diagnoses per jaar behoort alvleesklierkanker niet tot de veel voorkomende kankersoorten, maar het aantal diagnoses stijgt. Het aantal patiënten dat overlijdt aan alvleesklierkanker is groot en overtreft naar verwachting over ruim tien jaar de sterfte aan darmkanker of borstkanker. Dat blijkt uit gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie.