Vrouwen hebben na eierstokkanker vaak last van gastro-intestinale symptomen

Het doel van deze studie was tweeledig. Ten eerste, het beschrijven van het voorkomen van gastro-intestinale klachten bij vrouwen die behandeld zijn voor eierstokkanker, met en zonder recidief. Ten tweede, het verband vaststellen tussen het optreden van gastro-intestinale symptomen en de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. 

Van de 1.147 vrouwen die tussen 2000 en 2010 zijn gediagnosticeerd met eierstokkanker, bleken 693 vrouwen te zijn overleden en 106 vrouwen waren opgenomen in een verpleeghuis of eveneens overleden. De overige vrouwen (n = 348) kregen een uitnodiging om een vragenlijst in te vullen over sociaal-demografische kenmerken, gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (EORTC-QLQ-C30), eierstokkanker-specifieke symptomen, waaronder gastro-intestinale symptomen (EORTC-QLQ OV28) en psychische nood (HADS). De gegevensverzameling vond plaats in 2012. De vragenlijsten werd uitgezet via PROFILES, het patiëntenvolgsysteem dat IKNL in samenwerking met Tilburg University heeft ontwikkeld.

Opzet en resultaten

Van de 348 vrouwen die een uitnodiging ontvingen, reageerden er 191 (55%). Van alle deelnemers kwam 69% in aanmerking voor analyse (n = 131). Een kwart van alle vrouwen rapporteerden veel gastro-intestinale symptomen (n = 33); 20% van de vrouwen zonder recidief (20 van 101) en 43% van de vrouwen met een recidief (13 van 30). Specifieke pijn in de buik, een opgeblazen gevoel en een verandering in de stoelgang kwamen vaker voor bij vrouwen met een recidief vergeleken met vrouwen zonder een recidief.

Analyses toonden aan dat de aanwezigheid van hoge niveaus van gastro-intestinale symptomen samenhingen met een lager functioneren op alle aspecten van hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (behalve emotioneel functioneren), optreden van meer symptomen en hogere niveaus van angst en depressieve klachten.

Conclusie en aanbevelingen

Mark Rietveld en collega’s concluderen dat een aanzienlijk deel van de vrouwen na behandeling van eierstokkanker te maken heeft met gastro-intestinale symptomen, ongeacht of er sprake is van herhaling van de ziekte. Zorgverleners dienen zich bewust te zijn van het optreden van gastro-intestinale symptomen na de behandeling van eierstokkanker en deze vrouwen indien nodig door te verwijzen voor ondersteunende zorg om deze symptomen te verminderen of hen te helpen hiermee om te leren gaan. Dat betekent dat de zorg voor deze patiënten niet ophoudt zodra de primaire behandeling is afgerond. Daarom is aanvullend onderzoek nodig naar de oorzaken van gastro-intestinale symptomen en mogelijkheden om beter met deze symptomen om te gaan.

In een recente studie hebben Spencer JC et al. (2016) de voordelen van interventies aangetoond, zoals cognitieve gedragstherapie en motiverende interviews, als effectieve instrumenten om patiënten te helpen om te gaan met lichamelijke en psychische problemen. Aandacht is wellicht nodig voor bij vrouwen bij wie de aanwezigheid van gastro-intestinale symptomen als een herinnering werkt aan hun ziekte.

• Rietveld MJA, Husson O, Vos MCC, van de Poll-Franse LV, Ottevanger PBN en Ezendam NPM. ‘Presence of gastro-intestinal symptoms in ovarian cancer patients during survivorship: a cross-sectional study from the PROFILES registry.’ Support Care Cancer. 2018 Oct 17.
• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl