Nieuws

De herziene richtlijnen Hik, Jeuk en Overmatig Zweten in de palliatieve fase zijn uitgebracht. IKNL was daarvoor de procesbegeleider. De richtlijnen zijn tot stand gekomen op basis van knelpunten uit de praktijk en wetenschappelijke literatuur over deze onderwerpen. De multidisciplinaire werkgroep heeft aanbevelingen geformuleerd die aansluiten bij de praktijk. Er is een voorzitter aangesteld voor de drie richtlijnen samen om de gezamenlijke onderdelen af te stemmen met de kartrekkers van de drie afzonderlijke richtlijnen.

De huidige richtlijn complementaire zorg stamt uit 2010 en is een consensus-based richtlijn. Eind 2020 heeft een verkenning plaatsgevonden door experts in complementaire zorg naar de wens tot herziening van de richtlijn en naar de vorm van deze herziening. Daarnaast is een enquête uitgezet onder verpleegkundigen. Op basis daarvan is besloten om een handreiking te ontwikkelen, waarin op een praktische manier wordt beschreven welke interventies voor bepaalde symptomen bruikbaar zijn, hoe ze op de juiste manier kunnen worden toegepast en welke contra-indicaties er zijn. Er wordt een aparte handreiking ontwikkeld voor volwassenen en voor kinderen. Onlangs is de werkgroep voor deze handreikingen van start gegaan en de werkgroepleden verwachten dat ze in 2023 gereed zijn.

Op basis van de jaarlijkse cijfers van het CBS (aantal overlijdens, doodsoorzaken en locatie van overlijden) is het nu mogelijk om per regio zicht te krijgen op de behoefte aan palliatieve zorg. Met de nieuwe tool zijn de nieuwste Kerncijfers palliatieve zorg (2015-2020) op drie niveaus te filteren: landelijk, per provincie en per netwerk palliatieve zorg. Hiermee kunnen de cijfers ingezet worden als stuurinformatie voor het onderbouwen en evalueren van kwaliteitsverbeteringen in de palliatieve zorg.

Bent u verzorgende, verpleegkundige of arts? Dan vraagt de coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) u mee te doen aan een korte peiling om inzicht te krijgen in uw ervaringen, kennis en opvattingen over twee belangrijke thema’s binnen de palliatieve zorg: markering en proactieve zorgplanning. Daarmee bedoelen we het herkennen van patiënten in de palliatieve fase en het voeren van het gesprek over waarden, wensen en behoeften en behandelgrenzen van de patiënt voor die laatste levensfase.

De herziene richtlijn ‘Zorg voor mensen met ALS’ is uitgebracht. Deze is tot stand gekomen op basis van knelpunten die zorgprofessionals en patiënten en hun naasten in de praktijk ervaren en wetenschappelijke literatuur over het onderwerp. De multidisciplinaire werkgroep en patiëntvertegenwoordigers hebben aanvullend aanbevelingen geformuleerd die aansluiten bij de praktijk. IKNL is als procesbegeleider betrokken bij de richtlijnen palliatieve zorg en zo ook bij deze.

Slaapproblemen komen regelmatig voor in de palliatieve fase. Bij kanker in de palliatieve fase is dat ongeveer 30-43%. Ook bij mensen met COPD en hartfalen in de palliatieve fase komt het veel voor. Ongeveer 70% van patiënten in hospices heeft slaapproblemen.

In Nederland zijn er significante verschillen tussen gespecialiseerde palliatieve zorg teams met een hoog versus laag aantal verwijzingen, zowel op het gebied van zorg als op het gebied van onderwijs en onderzoek. Dat blijkt uit recent onderzoek van IKNL’er Manon Boddaert en haar collega’s dat eind vorig jaar verscheen in BMC Palliative Care. Voldoende en opgeleid personeel, polispreekuren, onderwijs buiten de eigen instelling, en doen van onderzoek kunnen de verwijzingspercentages en de timing van verwijzingen van patiënten met een levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid verbeteren.

Kun je met geanonimiseerde data die al in het Elektronisch Patiënt Dossier (EPD) geregistreerd staan inzichten verkrijgen om de zorg in de palliatieve fase, waarin mensen niet meer kunnen genezen, te verbeteren? Dat was de vraag waar het Maasstad Ziekenhuis, het Jeroen Bosch Ziekenhuis en Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) voor stonden. Het korte antwoord? Ja, dat kan. Zo ontdekten de samenwerkende organisaties in een pilot.