Nieuws

Medisch Contact hield donderdag 15 oktober de tweede editie van ‘De dokter en de dood’. Doel van dit congres is artsen met elkaar in contact te brengen en discussie te voeren over de beste kwaliteit van zorg voor mensen in de laatste levensfase. Op het programma stonden onderwerpen als morfinegebruik, zorg voor de zorgverlener en behandeling van comorbiditeit in de laatste levensfase. Net als de eerste editie (februari 2015) trok dit congres zo’n 450 deelnemers, onder wie huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, maar ook anesthesiologen, psychiaters en longartsen.

Drie onderzoekers van IKNL, Marissa van Maaren, Linda de Munck en Sabine Siesling, zijn van 8 tot en met 12 december aanwezig tijdens het San Antonio Breast Cancer Symposium in San Antonio (VS) om presentaties te geven over studies die IKNL heeft uitgevoerd naar verbetering van de zorg voor patiënten met borstkanker. Naast mondelinge presentaties, tonen zij ook zeven posters, waaronder studies naar het risico van overbehandeling bij gebruik van MRI, het effect van digitale mammografie bij bevolkingsonderzoek naar borstkanker, kans op een recidief na neo-adjuvante chemotherapie en inzet van een tijdsafhankelijk nomogram om laag en hoog risico van locoregionale recidieven te identificeren. Het congres kan op Twitter worden gevolgd via #SABCS15

Van alle hematologische maligniteiten hebben patiënten met Hodgkin-lymfoom in Europa gemiddeld genomen de hoogste 5-jaarsoverleving. Patiënten met acute myeloïde leukemie hebben de slechtste overlevingskansen. Deze en andere conclusies staan te lezen in een publicatie van EUROCARE-5, een studie gebaseerd op gegevens van 89 kankerregistraties in 29 Europese landen, waaronder de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Volgens de onderzoekers is het aannemelijk dat vertraagde of verminderde toegang tot innovatieve en passende therapieën heeft bijgedragen aan de verschillen in overleving van hematologische maligniteiten in Europa.

Chemotherapie aangevuld met trastuzumab leidt in de dagelijkse praktijk tot een gelijke overleving van patiënten met HER2-positieve gemetastaseerde borstkanker vergeleken met resultaten van klinische trials. Dit blijkt uit een studie van Johan van Rooijen (Martini Ziekenhuis, Groningen) in samenwerking met collega’s van ziekenhuizen in Noordoost-Nederland en IKNL naar de behandel- en overlevingskenmerken van deze patiënten. Hetzelfde effect van trastuzumab werd gevonden bij oudere patiënten.

Borstkankerpatiënten met metastasen in het centraal zenuwstelsel die hiervoor kunnen worden behandeld, laten een betere overleving zien. Het maakt echter geen verschil of metastasen synchroon (tegelijk met de primaire tumor) of metachroon zijn gediagnosticeerd, hoewel bij de laatste groep de tijd tussen primaire behandeling en ontdekking van de metastasen wél van belang is. Voor patiënten bij wie dit meer dan een jaar bedraagt, is de prognose gunstiger. Dat blijkt uit een studie van Vincent Ho (IKNL) in samenwerking met het Radboudumc (Nijmegen), Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam) en St Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg).

De naleving van de richtlijn Pancreascarcinoom kon beter in 2012, zo blijkt uit onderzoek van Bengt van Rijssen (AMC Amsterdam) in samenwerking met de richtlijnevaluatiecommissie en onderzoekers van IKNL. In de studie is gekeken naar de naleving van drie kwaliteitsindicatoren, waaronder bespreking van patiënten in een multidisciplinair overleg, toepassen van adjuvante chemotherapie na resectie en het starten van de behandeling binnen maximaal drie weken na het multidisciplinair overleg. Om de zorg voor deze patiënten verder te verbeteren, sluiten de onderzoekers af met een aantal aanbevelingen.

Er is meer onderzoek nodig naar patiëntgerapporteerde uitkomsten bij mensen met kanker én diabetes. Die aanbeveling doen Pauline Vissers (IKNL) en collega’s naar aanleiding van een literatuurstudie. Uit het geringe aantal beschikbare studies blijkt dat patiënten met kanker én diabetes vaker klachten rapporteren, met name met betrekking tot kwaliteit van leven, vergeleken met patiënten met één van beide ziekten. Vanwege het beperkt aantal studies kunnen hieraan nog geen sterke conclusies worden verbonden. In toekomstige studies is daarom meer aandacht nodig voor patiëntgerapporteerde uitkomsten, zoals depressie, zelfzorg en zelfmanagement. 

Patiënten met niet-uitgezaaid pancreascarcinoom hebben een grotere kans op het krijgen van een in opzet curatieve operatie wanneer de primaire diagnose is gesteld in een ziekenhuis dat pancreaschirurgie uitvoert. Indien de diagnose is gesteld in een niet-pancreascentrum is de kans op een operatie aanzienlijk kleiner. Het centrum van diagnose was niet geassocieerd met een verbeterde langetermijnoverleving indien gecorrigeerd voor de hogere kans op resectie in de pancreascentra. Dat blijkt uit een studie van Maikel Bakens (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s die onlangs is verschenen in de British Journal of Surgery.