Nieuws

Zorgverleners worden geregeld geconfronteerd met discrepanties tussen wat de patiënt aan zorg verwacht en wat reëel mogelijk en haalbaar is. Deze discrepantie openbaart zich soms pas gedurende een behandeling, waarbij de opvattingen van zorgverlener en zorgvrager lijnrecht tegenover elkaar kunnen komen te staan. Tijdens een symposium op 27 januari 2016 in De Werelt in Lunteren bleek onder andere dat dilemma’s op de IC met de vertrouwde methode van moreel beraad opgepakt kunnen worden. De bijeenkomst was georganiseerd door het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein.

Medewerkers van IKNL publiceerden in 2015 177 peer reviewed artikelen in wetenschappelijke tijdschriften en vakbladen. Dat is tien publicaties méér dan in 2014, een stijgende trend die zich al jaren voortzet. Deze publicaties geven een ‘real world’ beeld van de oncologische zorg. Dankzij de nauwe en vruchtbare samenwerking met medische professionals en onderzoekers van andere instellingen komt een breed palet aan onderwerpen aan de orde.

Visitaties in Nederlandse ziekenhuizen hebben tussen 1990 en 2010 geen aanwijsbaar effect gehad op de kwaliteit van zorg. Die conclusie staat te lezen in het proefschrift waarop Melvin Kilsdonk (IKNL) vrijdag 18 maart promoveerde aan de Universiteit Twente. Hij pleit daarin voor wijziging van oncologische visitatieprogramma’s door meer gebruik te maken van wetenschappelijk onderbouwde prestatie-indicatoren en een brug te slaan tussen ‘harde’ klinische uitkomstdata en de ‘zachte’ tumorspecifieke processen. De bevindingen in dit proefschrift bekrachtigen de wijzigingen die de afgelopen jaren zijn doorgevoerd in de opzet van het visitatiemodel, waarbij de transmurale zorgketen en tumorspecifieke accenten centraal staan.

Behandeling van uitzaaiingen in het buikvlies door middel van cytoreductieve chirurgie gecombineerd met hypertherme intraperitoneale chemotherapie (CRS + HIPEC) kan bijdragen aan het verhogen van de overlevingskansen van patiënten met dikkedarmkanker. Zorgvuldige selectie van patiënten blijft echter nodig om te bepalen of deze operatie haalbaar is. Dit is één van de conclusies in het proefschrift ‘Clinical Experiences with Peritoneal Carcinomatosis’, waarop Thijs van Oudheusden (IKNL, Catharina Ziekenhuis) 8 april promoveert aan Maastricht University. Hierin gaat hij onder meer in op de pre-operatieve selectie van patiënten, CRS + HIPEC bij terugkerende ziekte en uniformiteit van behandelprotocollen. 

Het maken van een borst-MRI na neo-adjuvante chemotherapie is niet geschikt om achtergebleven tumorresten in de oksel te detecteren bij borstkankerpatiënten met positieve okselklieren. Dat blijkt uit onderzoek van Maarten Beek (Amphia Ziekenhuis, Breda) en collega’s. Een borst-MRI kan volgens de onderzoekers wel zinvol zijn om patiënten te identificeren met een laag risico op metastasen in de ARM-lymfeklieren. Deze benadering kan helpen bij het selecteren van een subgroep van cN+ patiënten bij wie het sparen van de ARM-lymfeklieren tijdens lymfeklierdissectie overwogen kan worden met als doel de kans op het ontstaan van lymfoedeem en andere arm- en schouderklachten te verkleinen. 

Mensen die te horen krijgen dat ze niet meer beter worden, lopen rond met talloze vragen. Na het slechtnieuwsgesprek volgt een periode met veel emoties en vragen. Op een aantal van deze vragen kan kanker.nl wellicht een passend en betrouwbaar antwoord geven. De website biedt een overzicht met onderwerpen en thema’s waar mensen in de palliatieve fase vaak mee te maken krijgen. Zoals algemene informatie over palliatieve zorg, wel of geen palliatieve behandeling, zorg thuis of elders, en sociale, lichamelijke en psychische gevolgen. Ook is er aandacht voor spiritualiteit en vragen rond het stervensproces. 

Het percentage vrouwen dat binnen 5 jaar na een borstkankeroperatie te maken krijgt met een lokaal recidief is in Nederland laag en in de periode tussen 2003 en 2006 verder gedaald. Dat blijkt uit onderzoek van Margriet van der Heiden en Sabine Siesling (IKNL) en collega’s. Deze bevinding is volgens de onderzoekers relevant om de kwaliteit van de borstkankerzorg in Nederland in breder perspectief te plaatsen. De waarde van het 5-jaars lokaal-recidiefpercentage als indicator voor de zorgkwaliteit op ziekenhuisniveau is echter beperkt, omdat met deze indicator niet tijdig ziekenhuizen opgespoord kunnen worden met een te hoog recidiefpercentage. Mede omdat het aantal recidieven erg laag is, zodat er geen statistisch significante verschillen tussen ziekenhuizen gevonden kunnen worden.   

Met de vorming van regionale samenwerkingsverbanden worden tumorspecifieke mdo’s steeds belangrijker. Mdo’s versterken de onderlinge samenwerking en stimuleren netwerkvorming.