Nieuws

Jaarlijks overlijden meer dan 10.000 mensen in Nederland aan longkanker. De helft van de gevallen wordt pas ontdekt als er uitzaaiingen op afstand zijn. Door late diagnose is een operatie niet meer mogelijk en is de kans op overleving klein. De 5-jaarsoverleving van deze patiënten in stadium 4 is slechts drie procent. Daarom is er onderzoek gedaan naar screening met een CT-san bij mensen die lang hebben gerookt. De resultaten werden 25 september gepresenteerd bij de World Conference on Lung Cancer in Toronto. IKNL deelt naar aanleiding hiervan de overlevingscijfers per stadium bij diagnose op basis van de Nederlandse Kankerregistratie. 

De incidentie van colorectale tumoren is in Nederland tussen 1989 en 2014 toegenomen. Dat blijkt uit een langetermijnstudie van Nelleke Brouwer (Radboudumc) en collega’s met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). In tegenstelling tot andere landen, waaronder de Verenigde Staten, steeg de incidentie van colorectale kanker in Nederland bij zowel jongere als oudere patiënten. Het goede nieuws is dat door allerlei verbeteringen in behandeling en diagnostiek de overleving van patiënten met colorectale kanker in Nederland is verbeterd.  

Centralisatie van oncologische chirurgie heeft potentieel een grotere impact op de reisbelasting van kwetsbare kankerpatiënten, zoals ouderen en mensen met een lagere sociaaleconomische status. Dat blijkt uit een population-based studie van Simone Versteeg (EUR/Nivel) en collega’s van IKNL en Erasmus Universiteit. Hoewel volgens het onderzoek verdere centralisatie van oncologische chirurgie niet per se hoeft te leiden tot langere reisafstanden en reistijden, blijft de impact op kwetsbare patiënten een aandachtspunt. In de praktijk dient namelijk ook rekening gehouden te worden met extra reizen voor bijvoorbeeld chemo- en radiotherapie. De onderzoekers pleiten daarom voor een grondige beschouwing op de niet-klinische effecten van het centralisatiebeleid. 

In Nederland bespreken zowel oncologisch chirurgen als plastisch chirurgen de mogelijkheid van een directe borstreconstructie met hun patiënten. Beide disciplines verschillen wel van mening over mogelijke contra-indicaties voor een directe borstreconstructie, zo blijkt uit een studie van Annelotte van Bommel (LUMC/DICA) en collega’s in Annals of Plastic Surgery. Plastisch chirurgen rapporteren vaker patiëntgerelateerde risicofactoren over wondgenezing, terwijl oncologisch chirurgen frequenter oncologische factoren noemen. Volgens de onderzoekers kan consensus over deze contra-indicaties bijdragen aan betere begeleiding van patiënten en verdere optimalisatie van gedeelde besluitvorming met patiënten over het wel of niet uitvoeren van een directe borstreconstructie.

Binnen het EURECCA-consortium bestaat grote variatie bij de inzet van neoadjuvante en adjuvante chemotherapie bij patiënten met stadium I of II pancreasadenocarcinoom. Dat blijkt uit een studie met data (2012-2013) afkomstig van acht nationale en regionale kankerregistraties en een onderzoekscentrum in Milaan. De uitkomsten wijzen volgens de onderzoekers op verschillen bij de implementatie van algemeen geaccepteerde richtlijnen. De bevindingen in deze studie bieden aanknopingspunten voor nader onderzoek naar ‘best practices’. Het consortium onderstreept tevens het belang van een uniforme en complete registratie om internationale vergelijkingen en de ontwikkeling van internationale richtlijnen mogelijk te maken.

Het aandeel patiënten met borstkanker dat een borstsparende operatie kreeg, is tussen 1989 en 2015 sterk toegenomen in Nederland. Wel bestonden er grote regionale variaties die, hoewel gedaald, nog steeds voortduren. Dat blijkt uit een landelijke studie van Marissa van Maaren (IKNL) en collega’s. De gevonden variatie duidt volgens de onderzoekers op het ontbreken van volledige consensus over de indicaties voor initiële chirurgie en onderstreept de noodzaak van implementatie van een uniforme behandel- en besluitvormingsstrategie. Andere factoren die meespelen zijn persoonlijke ervaringen van chirurgen en -zeker niet als laatste- persoonlijke voorkeuren en psychologische overwegingen van patiënten. 

Het VIOZ-fonds van Stichting Vrienden Integrale Oncologische Zorg biedt subsidiemogelijkheden voor de (co)financiering van kleinschalige projecten die gericht zijn op de verbetering van de integrale, oncologische zorg in Nederland. In overleg met IKNL heeft het VIOZ-fonds de komende beleidsperiode gekozen voor het thema ‘Cancer Survivorship’ en projecten gericht op het verbeteren van integrale zorg in samenwerking met patiëntenorganisaties. 

Door informatie over variatie in diagnostiek en behandelingen periodiek met elkaar te bespreken, kunnen we samen de kwaliteit van zorg voor vrouwen met gynaecologische kanker in Nederland verbeteren. Dit gebeurt onder andere met behulp van de regiorapportages endometriumcarcinoom. In deze regiorapportages wordt een overzicht gegeven van diagnoses en behandelingen met behulp van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Op basis van deze regiorapportages heeft IKNL een landelijk rapport gemaakt. Dit rapport beschrijft de variatie in oncologische zorg voor patiënten met een endometriumcarcinoom van 2012 tot en met 2016 naar regio.