Nieuws

Het gebruik van preoperatieve MRI is significant geassocieerd met uitgebreidere operaties bij borstkanker. Een uitzondering hierop zijn jonge vrouwen (tot 40 jaar) en patiënten met invasieve, lobulaire borstkanker. Dat blijkt uit onderzoek van Elvira Vos (Erasmus MC) en collega’s van IKNL. Bij patiënten met invasieve borstkanker of een ductaal carcinoom in situ werd geen verband gevonden tussen het gebruik van MRI en de kans op een positieve resectiemarge of een re-excisie na een borstsparende operatie. Volgens de onderzoekers is gepast gebruik van MRI bij deze subgroepen op zijn plaats en dient ruime inzet van preoperatieve MRI in het algemeen ontmoedigd te worden.

Er bestaat een genetische correlatie tussen endometriose en verschillende histologische typen van eierstokkanker, met uitzondering van het intestinale mucineus type. De sterkste genetische correlatie werd gevonden tussen heldercellig carcinoom en endometriose. Maar ook tussen endometriose en laaggradige sereuze carcinomen zijn vergelijkbare correlaties gevonden. Dat blijkt uit de resultaten van een studie van het Ovarian Cancer Association Consortium, waaraan vanuit Nederland deelnamen prof. Lambertus Kiemeney en prof. Leon Massuger (beiden Radboudumc) en Katja Aben (IKNL). De uitkomsten van deze studie suggereren dat endometriose en eierstokkanker een gedeelde genetische etiologie hebben.

Varianten in genen die betrokken zijn bij cellulair transport zijn geassocieerd met het risico op epitheliaal ovariumcarcinoom (EOC). Dat blijkt uit één van de studies uitgevoerd door het Ovarian Cancer Association Consortium aan de hand van een groot cohort aan vrouwelijke pativënten. In dit doorlopend internationaal samenwerkingsverband werden ook Nederlandse patiënten geïncludeerd via de POLYGENE-studie. Daarin wordt de rol van genetische varianten en het risico en de prognose van diverse vormen van kanker onderzocht door IKNL (onderzoeker Katja Aben) en Radboudumc onder leiding van prof. dr. Bart Kiemeney.

Kiembaandeleties in het FOCAD-tumorsuppressor-gen zijn geassocieerd met een gematigde, erfelijke aanleg voor het ontwikkelen van polyposis en dikkedarmkanker. Alle patiënten met deleties in het FOCAD-gen, vertoonden een persoonlijke of familiaire voorgeschiedenis van polyposis. Dat blijkt uit onderzoek van Robbert Weren (Radboudumc, Afdeling Human Genetics, Nijmegen) in samenwerking met collega’s in binnen- en buitenland. 

Frequente urineweginfecties zijn positief geassocieerd met het risico op blaaskanker. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van Sita Vermeulen (Radboudumc) en collega’s in het British Journal of Cancer. Patiënten daarentegen die een beperkt aantal keren een blaasontsteking hebben gehad en behandeld werden met antibiotica, lieten een verlaagde kans op blaaskanker zien. Dit geldt echter niet voor niet-rokers en postmenopauzale vrouwen. De onderzoekers onderstrepen dat er meer onderzoek nodig is om het verband tussen urineweginfecties en blaaskanker verder te ontrafelen en de afzonderlijke effecten die hierbij een rol spelen.

De huidige richtlijn adviseert pathologische bevestiging van alvleeskliertumoren alvorens tot behandeling met chemotherapie wordt overgegaan. Echter het verkrijgen van weefsel kan moeilijk zijn, met name in het geval van lokaal voortgeschreden tumoren. De mediane overleving van patiënten zonder pathologische bevestiging suggereert dat een ruime meerderheid ook invasieve alvleesklierkanker had. Nienke Bernards en collega’s stellen daarom dat behandeling in een geselecteerde groep patiënten zonder pathologische bevestiging gerechtvaardigd lijkt.

De wachttijden voor patiënten met een plaveiselcelcarcinoom in het hoofd-halsgebied zijn lang in Nederland. Uit een studie van Michel van Harten (NKI-AvL) en collega’s blijkt dat een langere wachttijd tot aan de behandeling een negatief effect heeft op de overlevingskansen van deze patiënten. Het is wereldwijd de eerste studie over hoofd-halskanker, waarin is aangetoond dat wachttijden patiëntenlevens kosten. De onderzoekers adviseren patiënten met kanker of verdachte afwijkingen zo vroeg mogelijk te verwijzen naar een oncologisch centrum dat gespecialiseerd is in hoofd-halstumoren. Daarnaast is er behoefte om de zorgpaden voor deze patiënten te optimaliseren.

Nieuwe moleculaire markers gericht op de methylatie van TBX2 en TBX3-genen zijn uitstekend geschikt om de progressie naar spierinvasieve blaaskanker te voorspellen bij patiënten met primaire pTaG1 / 2 blaaskanker. Dat hebben Willemien Beukers en collega’s aangetoond in een recente studie die onlangs is gepubliceerd in Modern Pathology. Met behulp van deze biomarkers kan het uitvoeren van voor de patiënt belastende cystoscopieën tijdens de follow-up aanzienlijk worden beperkt.