Pathologische bevestiging alvleesklierkanker wenselijk; niet altijd noodzakelijk
De huidige richtlijn adviseert pathologische bevestiging van alvleeskliertumoren alvorens tot behandeling met chemotherapie wordt overgegaan. Echter het verkrijgen van weefsel kan moeilijk zijn, met name in het geval van lokaal voortgeschreden tumoren. De mediane overleving van patiënten zonder pathologische bevestiging suggereert dat een ruime meerderheid ook invasieve alvleesklierkanker had. Nienke Bernards en collega’s stellen daarom dat behandeling in een geselecteerde groep patiënten zonder pathologische bevestiging gerechtvaardigd lijkt.
In deze ‘population-based’ studie werden tussen 1993 en 2010 3.321 patiënten gediagnosticeerd met een voor tumor verdachte massa ter hoogte van de alvleesklier. In slechts 59 procent van alle patiënten kon de diagnose middels pathologisch onderzoek bevestigd worden. Dit percentage nam toe over de tijd van 56 procent in periode 1993-1996 tot 69 procent in 2009-2010 (p <0,0001). De diagnose werd vaker bevestigd in jonge patiënten (<50 jaar versus 60-69 jaar), patiënten met een hoge sociaal-economische status, patiënten met gemetastaseerde ziekte en patiënten behandeld met chemotherapie. Negentig procent van de histologisch bevestigde tumoren was een adenocarcinoom.
Mediane overleving
De mediane overleving voor alle patiënten tezamen was 3,5 maanden (2-jaarsoverleving 7%). Patiënten met een pathologisch bevestigd niet-gemetastaseerde alvleeskliertumor hadden de meest gunstige prognose met een mediane overleving 7,6 maanden. Patiënten met een niet-gemetastaseerde alvleeskliertumor zonder pathologische bevestiging daarentegen hadden een mediane overleving 4,4 maanden (2-jaarsoverleving 5%). Patiënten met een niet-pathologisch bevestigde gemetastaseerde tumor van de alvleesklier hadden de slechtste prognose, namelijk 1,7 maanden (2-jaarsoverleving 2%).
Patiënten met een pathologisch bevestigde gemetastaseerde alvleeskliertumor hadden een mediane overleving van 2.5 maanden (2-jaarsoverleving 3%).Echter de overlevingsverschillen tussen pathologisch bevestigde tumoren en niet pathologisch bevestigde tumoren zijn toe te schrijven aan verschillen in behandeling, chirurgische resectie in de niet gemetastaseerde patiëntengroep en palliatieve chemotherapie in de gemetastaseerde patiëntengroep.
Verificatie wenselijk
Nienke Bernards en collega’s concluderen dan ook dat verificatie van alvleesklierkanker wenselijk is. Echter de mediane overleving van patiënten zonder pathologische bevestiging suggereert dat een ruime meerderheid van deze patiënten ook invasieve alvleesklierkanker had. Zij stellen dan ook dat behandeling in een geselecteerde groep patiënten zonder pathologische bevestiging gerechtvaardigd lijkt.
Nienke Bernards, Geert-Jan M. Creemers, Clément J. Huysentruyt, Ignace H.J.T. de Hingh, George P. van der Schelling, Adriaan P. de Bruïne en Valery E.P.P. Lemmens: ‘The relevance of pathological verification in suspected pancreatic cancer’. * Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
