Wachttijden bij plaveiselcelcarcinoom hoofd-halsgebied lang in Nederland
De wachttijden voor patiënten met een plaveiselcelcarcinoom in het hoofd-halsgebied zijn lang in Nederland. Uit een studie van Michel van Harten (NKI-AvL) en collega’s blijkt dat een langere wachttijd tot aan de behandeling een negatief effect heeft op de overlevingskansen van deze patiënten. Het is wereldwijd de eerste studie over hoofd-halskanker, waarin is aangetoond dat wachttijden patiëntenlevens kosten. De onderzoekers adviseren patiënten met kanker of verdachte afwijkingen zo vroeg mogelijk te verwijzen naar een oncologisch centrum dat gespecialiseerd is in hoofd-halstumoren. Daarnaast is er behoefte om de zorgpaden voor deze patiënten te optimaliseren.
Wachten op het starten van een behandeling bij plaveiselcelcarcinomen van het hoofd-halsgebied wordt geassocieerd met progressie van de tumor en een hoger stadium met als gevolg een lagere kans op genezing en mogelijk onnodige sterfte. In deze studie is de relatie onderzocht tussen wachttijden en overleving van patiënten met plaveiselcelcarcinomen van het hoofd-halsgebied in Nederland. Bovendien is onderzocht welke factoren van invloed zijn op langere wachttijden.
Data van NKR
Voor deze studie is gebruik gemaakt van data van patiënten met een plaveiselcelcarcinoom van het hoofd-halsgebied die tussen 2005 en 2011 een behandeling ondergingen en geregistreerd werden door de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Van alle patiënten werden gegevens verzameld over leeftijd, geslacht, sociaal-economische status, tumorkarakteristieken (lokalisatie, stadium) en behandeling (type, instituut van diagnose en behandeling). De wachttijd werd gedefinieerd als het aantal dagen tussen de histopathologische diagnose en de start van de behandeling. Met behulp van univariabele en multivariabele Cox-regressie-analyse werd de overleving geëvalueerd.
In totaal werden 13.140 patiënten opgenomen in de studie. De mediane wachttijd tot aan de behandeling was 37 dagen. Patiënten die meer kans hadden op een langere wachttijd waren: mannen, patiënten met een lage sociaal-economische status, patiënten met een tumor achterin de keelholte (oropharynx), stadium IV tumoren en patiënten die radiotherapie of chemoradiatie kregen. Ook patiënten die werden doorverwezen naar een hoofd-hals oncologisch centrum hadden een langere wachttijd.
Wachttijd en prognose
De 5-jaarsoverleving was 58 procent voor alle patiënten. Het multivariabele Cox-regressiemodel toonde aan dat een langere wachttijd significant gerelateerd is aan een verhoogde kans op overlijden (p <0,0001). Michel van Harten en collega’s concluderen aan de hand van deze eerste, grote population-based studie dat een langere wachttijd voor behandeling een significant negatieve prognostische factor is voor patiënten met plaveiselcelcarcinoom van het hoofd-halsgebied. De onderzoekers constateerden een betere overleving voor patiënten die behandeld werden in een hoofd-hals oncologisch centrum.
De onderzoekers adviseren daarom deze patiënten en mensen met verdachte afwijkingen van het hoofd-halsgebied zo vroeg mogelijk te verwijzen naar een hoofdhals oncologisch centrum. Bij voorkeur met behulp van een online doorverwijssysteem om vertragingen te minimaliseren. Verder stellen ze vast dat de wachttijden voor behandeling van patiënten met plaveiselcelcarcinomen in het hoofd-halsgebied in Nederland relatief lang zijn vergeleken met specifieke ziekenhuizen in Nederland en Denemarken waar interventie plaatsvond om de doorlooptijd te optimaliseren. Om de kwaliteit van zorg te verbeteren is er dus behoefte aan initiatieven om de zorgpaden voor deze patiënten verder te optimaliseren.
-
MC van Harten, FJ Hoebers, KW Kross, ED van Werkhoven, MW van den Brekel en BA van Dijk: ‘Determinants of treatment waiting times for head and neck cancer in the Netherlands and their relation to survival.’ Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
-
Meer informatie over hoofdhals oncologische centra en zorg in Nederland: Nederlandse werkgroep voor hoofd-halstumoren
