Nieuws

Ouderen met stadium III dikkedarmkanker hebben eenzelfde voordeel van adjuvante chemotherapie wat betreft het verkleinen van het risico op een afstandsrecidief als jongere patiënten. Daarom dient adjuvante chemotherapie ook bij oudere patiënten overwogen te worden. Dat stelt Felice van Erning (IKNL) in haar proefschrift waarop ze woensdag 21 december promoveert aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Het promotieonderzoek toont tevens aan dat monotherapie met capecitabine in de dagelijkse, klinische praktijk beter door ouderen wordt verdragen en voor minder bijwerkingen zorgt, zonder beperking van de overlevingswinst. Combinatietherapie met oxaliplatin zou om die reden niet langer standaard mogen zijn bij oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker. 

Woensdag 2 november 2016 is een mijlpaal bereikt met het includeren van de 1000e patiënt met dikkedarmkanker in het Prospectief Landelijk CRC cohort. Momenteel staat deelname aan deze trial open in 13 medische centra. De komende maanden zal nog een groot aantal centra gaan deelnemen aan deze studie. Dit om de inclusie van een zo groot mogelijk aantal patiënten met dikkedarmkanker in dit cohort mogelijk te maken.

Het succes van implementatie van persoonlijke zorgplannen (Survivorship Care Plans) in de klinische praktijk bij patiënten met baarmoeder- of eierstokkanker wordt vooral beïnvloed door individuele patiëntfactoren en niet door factoren gerelateerd aan zorgverleners. Het gaat hierbij onder andere om een hogere leeftijd, eierstokkanker en een type D (negatieve en terughoudende) persoonlijkheid. Dat blijkt uit een studie van Belle H. de Rooij (Tilburg University, IKNL) en collega’s. Of alle patiënten met baarmoeder- of eierstokkanker behoefte hebben aan een persoonlijk zorgplan vergt nog nader onderzoek. Bij patiënten met een type D persoonlijkheid kan extra informatie bijvoorbeeld leiden tot meer ongerustheid.

Behandeling van nieuw gediagnosticeerde patiënten met chronische lymfatische leukemie (CLL) met de combinatie obinutuzumab en chloorambucil is een kosteneffectieve behandeling in vergelijking met andere behandelopties, zoals chloorambucil monotherapie, of chloorambucil in combinatie met rituximab of ofatumumab. Dat concludeert een groep Nederlandse onderzoekers van de Erasmus Universiteit, UMC Groningen, Reinier de Graaf (Delft), Roche en IKNL. Ter bevestiging van de huidige studie is een directe vergelijking wenselijk tussen de kosten en effecten van chloorambucil in combinatie met obinutuzumab of ofatumumab.

Oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker die na een operatie adjuvante chemotherapie krijgen met CAPOX (oxaliplatin en capecitabine) of CapMono (uitsluitend capecitabine) hebben zowel een betere ziektevrije als algehele overleving. Deze toegenomen overleving lijkt echter niet samen te hangen met de gekozen adjuvante therapie, maar vooral met het kunnen afronden van deze behandeling. Felice van Erning (IKNL) en collega’s concluderen op basis van deze studie dat oxaliplatin waarschijnlijk geen extra overlevingsvoordeel oplevert en dat het toevoegen van dit middel mogelijk niet gerechtvaardigd is. Vanwege de observationele opzet van de studie dienen deze bevindingen vooralsnog voorzichtig geïnterpreteerd te worden.

Er bestaat ‘significante variatie’ tussen de 19 pancreascentra in Nederland wat betreft het aanbieden van adjuvante chemotherapie na een Whipple-operatie. Tussen 2008 en 2013 lag het aandeel patiënten met alvleesklierkanker dat adjuvante chemotherapie kreeg aangeboden in deze centra tussen 26% en 74%. Dat blijkt uit een gezamenlijke studie van Catharina Ziekenhuis, AMC, Erasmus MC en IKNL. De onderzoekers stellen tevens vast dat het minder waarschijnlijk is dat oudere patiënten en patiënten met een lager tumorstadium in aanmerking komen voor adjuvante behandeling. Deze onderbenutting verdient meer aandacht, want de meeste patiënten blijven langer leven na adjuvante chemotherapie.

In 2010 is gestart met de centralisatie van zorg aangaande het spierinvasieve blaascarcinoom en sindsdien wordt er vrijwel standaard een pelviene lymfeklierdissectie uitgevoerd ten tijde van radicale cystectomie. Voorheen bleek dit niet altijd het geval. Dat blijkt uit een population-based studie door urologen en onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Máxima Medisch Centrum en het IKNL. Tevens tonen zij aan dat de stijging van het aantal onderzochte lymfeklieren in de periode 2006-2012 samenhangt met een toename van de incidentie lymfeklierpositieve ziekte. Dit suggereert uitbreiding van klierdissectie templates en derhalve een ruimere naleving van de huidige richtlijnen.

Er zijn in Nederland geen significante verschillen tussen het ziekenhuisvolume en de 5-jaarsoverleving van patiënten met niet-gemetastaseerde darmkanker. Dat blijkt uit een studie van Amanda Bos (IKNL) en collega’s. Dat betekent niet dat het aantal operaties per ziekenhuis geen belangrijke factor is. Gerekend naar volumenormen die in de meeste Amerikaanse studies worden gehanteerd, behoren Nederlandse ziekenhuizen wat betreft darmkankeroperaties namelijk tot de categorie ‘hoog volume’. De onderzoekers vonden wel marginale verschillen in chirurgische benadering en postoperatieve 30-dagenmortaliteit in relatie tot het ziekenhuisvolume.