Therapie bij uitgezaaide castratie-resistente prostaatkanker blijft uitdaging

Eerstelijnstherapie met de middelen abiraterone en enzalutamide levert het beste bewijs voor verlenging van de progressievrije en algehele overleving bij chemotherapie-naïeve patiënten met gemetastaseerde, castratie-resistente prostaatkanker. Dat blijkt uit de systematische review van Michiel Poorthuis en Robin Vernooij (IKNL) en collega’s van VUmc en AMC. Op basis van wensen en voorkeuren van individuele patiënten kunnen ook andere behandelingen overwogen worden. Het bepalen van de volgorde en combineren van behandelopties blijft volgens de onderzoekers een uitdaging bij deze patiënten.

Het doel van deze studie was het systematisch evalueren van alle beschikbare behandelmogelijkheden bij chemotherapie-naïeve patiënten met gemetastaseerde, castratie-resistente prostaatkanker. De onderzoekers doorzochten op systematische wijze in de PubMed, EMBASE en Cochrane-bibliotheken naar peer-reviewed publicaties met gerandomiseerde, klinische trials tot 1 maart 2016. 

Gerandomiseerde trials werden opgenomen in de systematische reviews mits in de publicaties kwantitatieve evaluatie had plaatsgevonden ten aanzien van progressievrije overleving, algehele overleving, kwaliteit van leven en/of bijwerkingen. De kwaliteit van de geïncludeerde studies werd door de onderzoekers beoordeeld met behulp van de Cochrane collaboration tool, waarna de uitkomsten werden gerangschikt volgens de werkwijze van de Grading of Recommendations Assessment, Development and Evaluation (GRADE). 

Resultaten
De onderzoekers includeerden 25 publicaties met informatie over tien unieke, gerandomiseerde klinische trials met daarin zeven verschillende vergelijkingen. In één gerandomiseerde, klinische trial werd een langere algehele overleving en progressievrije overleving gevonden na behandeling met enzalutamide in vergelijking met een placebo. In twee gerandomiseerde trials werd een langere algehele overleving gevonden na behandeling met 223Radium in vergelijking met een placebo. Het effect op de progressievrije overleving was bij beide studies onbekend. 

In drie gerandomiseerde, klinische trials werd een langere, algehele overleving gevonden na behandeling met immunotherapie (Sipuleucel-T) in vergelijking met een placebo, maar geen langdurige, progressievrije overleving. In één gerandomiseerde trial werd een langere progressievrije overleving beschreven na therapie met orteronel in vergelijking met een placebo, maar geen langdurige algehele overleving. 

Verder werd in één andere gerandomiseerde trial een langere algehele overleving gevonden na behandeling met bicalutamide in vergelijking met een placebo, maar hierbij was het effect op progressievrije overleving onbekend. In één studie tenslotte werd een langdurige progressievrije overleving gevonden met het middel enzalutamide ten opzichte van bicalutamide, maar hierbij was het effect op algehele overleving onbekend. 

Behandelkeuze blijft uitdaging
Michiel Poorthuis en collega’s komen aan de hand van deze literatuurstudie tot de conclusie dat het beste bewijs voor verlenging van de progressievrije en algehele overleving is gevonden bij behandeling met abiraterone en enzalutamide bij chemotherapie-naïeve patiënten met gemetastaseerde, castratie-resistente prostaatkanker. Wanneer echter zowel de kwaliteit van leven als bijwerkingen van de therapie in de overwegingen worden meegenomen, dan kunnen bij individuele patiënten ook andere behandelingen overwogen worden. De volgorde en combinatie van behandelopties blijft hoe dan ook een uitdaging bij deze groep patiënten.

  • Poorthuis MH, Vernooij RW, van Moorselaar RJ, de Reijke TM: ‘First-line non-cytotoxic therapy in chemotherapy-naive patients with metastatic castration-resistant prostate cancer: a systematic review of ten randomised clinical trials’.

  • Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl

Gerelateerd nieuws

eQuiPe krijgt vervolg: observationele cohortstudie naar gevorderde kanker

IKNL is begin 2017 gestart met het eQuiPe-project, een onderzoek naar de kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg zoals patiënten met gevorderde kanker én hun naasten dit ervaren. Het gaat hierbij om een prospectieve, observationele cohortstudie die openstaat voor deelname door zowel patiënten als hun naasten. Primair komen in aanmerking patiënten die gediagnosticeerd zijn met een gevorderd stadium (IV) van long-, dikkedarm-, hoofd-hals-, prostaat- of borstkanker (met metastasen in meerdere orgaansystemen) en pancreas- of slokdarmkanker. Doel is met deze kennis de palliatieve zorg verder te optimaliseren. De eerste resultaten van een kwalitatieve voorstudie worden in dit nieuwsbericht gepresenteerd.

lees verder