Nieuws

In de afgelopen jaren hebben steeds meer patiënten met gevorderde niet-kleincellige longkanker behandeling gekregen met immunotherapie of doelgerichte therapie. Binnen deze patiëntengroep zijn er subgroepen die significant profiteren van deze innovatieve behandelingen. Er lopen verschillende onderzoeken naar de juiste dosering om een optimale balans te vinden tussen effectiviteit en kwaliteit van leven. Hierbij wordt ook onderzocht hoe we beter kunnen vaststellen bij welke patiënten deze middelen effectief zijn.

Over het algemeen wordt gedacht dat het goed is om zo snel als kan te starten met de behandeling van patiënten met niet-kleincellige longkanker (NSCLC). In een recente Nederlandse studie werd echter geen bewijs gevonden voor een gunstig effect van snelle start bij niet-kleincellige longkanker stadium III en IV. Dat staat te lezen in het artikel over het onderzoek van Sosse Klarenbeek van RadboudUMC en collega’s, dat zij uitvoerden op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie. 

ROS1 translocatie is een zeldzame vorm van longkanker die gevoelig is voor behandeling met een eiwitremmer. In de studie van Deirdre Hekkelman-ten Berge, arts-onderzoeker in het Erasmus Medisch Centrum en radioloog in het Admiraal de Ruiter ziekenhuis, en collega's werd onderzocht hoe vaak ROS1 voorkomt in Nederland, hoe het behandeld werd en wat de praktijkresultaten waren. De tweejaars-overleving na behandeling met eiwitremmers was 53%. Progressievrije overleving was slechts 8.6 maanden en werd vooral beperkt door het optreden van uitzaaiingen in de hersenen. De onderzoekers concluderen dat bij deze patiëntengroep al op het moment van diagnose een hersenscan moet worden uitgevoerd en dat er behoefte bestaat aan nieuwe eiwitremmers die ook actief zijn in de hersenen.

Hoewel er niet veel onderzoeken zijn die incidentietrends van plaveiselcelcarcinoom (PCC) in het hoofd-halsgebied beschrijven, lijkt er wereldwijd een toename zichtbaar in het aandeel hoog-stadium PCC in het hoofd-halsgebied. ‘Dat wordt ook zo ervaren in de Nederlandse kliniek,’ aldus Maartje van Beers (NKI/AVL). ‘Maar het probleem is in dat in de onderzoeken die deze trend beschrijven, niet altijd dezelfde definities van ‘hoog-stadium’ gehanteerd worden.’ Daarnaast trekken sommige onderzoekers conclusies op basis van absolute getallen en anderen op basis van het aandeel van de totale incidentie. Daarom keken Van Beers en collega’s van Amsterdam UMC en IKNL aan de hand van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) naar trends in incidentie bij plaveiselcelcarcinoom van hoofd-halsgebied in Nederland.

Recente behandelpatronen voor kleincellig longkanker (SCLC) in Nederland waren onbekend. Daarom voerden Jelle Evers en zijn collega’s een landelijk onderzoek uit, dat trends en variaties beschrijft in de behandeling van kleincellig longkanker bij stadium I tot en met III in Nederland in de periode 2008-2019. Het meest opvallende resultaat dat daaruit naar voren kwam, is dat behandelingsregimes en fractioneringsschema's voor radiotherapie varieerden tussen patiëntengroepen, regio's en ziekenhuizen. Meer onderzoek is volgens de onderzoekers nodig om mogelijk ongewenste variaties in behandeling tegen te gaan.

De kwaliteit van leven is bij stadium II en III darmkankerpatiënten met adjuvante chemotherapie iets lager (0,04 op de Health Utility schaal) dan bij stadium II en III darmkankerpatiënten die geen adjuvante chemotherapie kregen na operatie. Het is één van de uitkomsten van het kosteneffectiviteitsonderzoek naar de behandeling van darmkankerpatiënten van Gabrielle Jongeneel, dat januari 2021 is gepubliceerd in The International Journal of Cancer.

De toepassing van curatieve radiotherapie bij longkanker varieert tussen landen. Waar in Engeland een kwart van de patiënten met stadium I niet-kleincellig longkanker (NSCLC) niet actief behandeld werd, was dat 8% in Nederland. Bij stadium IIIA waren de verschillen nog groter. In Nederland werd 45% van de patiënten behandeld met chemoradiotherapie tegen 11% in Engeland. Dat blijkt uit een vergelijking tussen data uit de National Lung Cancer Audit en de Nederlandse Kankerregistratie.