Rob Verhoeven

AMC en IKNL zijn in 2017 gezamenlijk gestart met het project ‘Quality of care: palliatieve behandeling slokdarm- en maagkanker'. Voor dit project worden in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) extra items geregistreerd van patiënten die zijn gediagnosticeerd in de jaren 2010 - 2014. Het doel is meer inzicht te krijgen in de kwaliteit van zorg bij patiënten met gemetastaseerde slokdarm- of maagkanker. Resultaten worden verwacht in de tweede helft van 2020.

Jaarlijks worden bijna 4000 personen in Nederland gediagnostiseerd met slokdarm- of maagkanker en overlijden er bijna 3000 patiënten aan deze ziektes. Voor patiënten met een ziektestadium waarbij een curatieve behandeling nog mogelijk is, blijkt de kans om een curatieve behandeling te krijgen echter niet voor iedereen gelijk. Het is echter onduidelijk waarom dat het geval is.

Systemische therapie is een van de belangrijkste typen behandeling voor patiënten met uitgezaaide kanker, zo ook bij uitgezaaide slokdarmkanker. De meeste informatie over de uitkomsten van systemische therapie bij uitgezaaide kanker is gebaseerd op resultaten van klinische trials, maar die zijn niet altijd direct te vertalen naar de dagelijkse praktijk. 

De effectiviteit van een geneesmiddel wordt vastgesteld op basis van de resultaten van klinisch gerandomiseerd onderzoek. Op de ESMO liet onderzoeker dr. Rob Verhoeven (IKNL) zien dat met behulp van realworlddata al inzichten gegeven kunnen worden voor de gerandomiseerde trial is afgerond.

Een belangrijk onderdeel van de behandeling bij niet-uitgezaaide slokdarm- of maagkanker bestaat uit een operatieve verwijdering van de tumor. Een aanzienlijk deel van de patiënten kampt hierna met spijsverteringsgerelateerde klachten. Felice van Erning (IKNL) en collega’s brachten in kaart welke klachten dit precies zijn, wanneer ze zich manifesteren en wat de impact is op kwaliteit van leven. 

Wat is het effect van behandelstrategieën voor patiënten met slokdarm- en maagkanker in de dagelijks praktijk? Welke patiëntgroepen hebben het meest profijt van behandelingen? En wat weten we over de kwaliteit van leven? Marieke Pape bundelde studies hierover in haar proefschrift ‘Beyond clinical trials: population-based outcomes of patients with esophagogastric cancer’. Ze promoveert op 9 juni aan de Universiteit van Amsterdam.

De overlevingscijfers van slokdarm- en maagkanker zijn de laatste decennia gunstiger geworden. Toch profiteert niet iedere patiënt hiervan. Onderzoekers Steven Kuijper (Amsterdam UMC) en Marieke Pape (IKNL) analyseerden in drie studies de cijfers om daarmee een duidelijker beeld te schetsen voor arts en patiënt. 

Ondanks verdere centralisatie voor operatieve zorg is er nog steeds sprake van praktijkvariatie bij de behandeling van slokdarm- en maagkanker in Nederland. Tegelijk zijn er goede voorbeelden van multidisciplinaire overleggen die bijdragen aan een betere behandeling. Dat blijkt uit het proefschrift ‘Insights in Variation in Oncological Upper GI practice’ van Josianne Luijten. Ze promoveert op 22 december aan het ErasmusMC.

Bij de behandeling van uitgezaaide  slokdarm- of maagkanker is traditioneel veel aandacht voor onderzoek uit trials. Rob Verhoeven, senior onderzoeker bij IKNL en verbonden aan het AmsterdamUMC, zette de trends op een rij op basis van real world data uit de Nederlandse Kankerregistratie tijdens het 5e multidisciplinair gastro-intestinaal oncologie congres.