Nieuws over prostaatkanker

De introductie van nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van castratieresistente prostaatkanker heeft er voor gezorgd dat meer patiënten behandeld worden en dat de overlevingskans van deze patiënten is toegenomen. Dat blijkt uit onderzoek van Hans Westgeest (Amphia Ziekenhuis), Malou Kuppen (IMTA), Winald Gerritsen en Carin Uyl de Groot (IMTA) op basis van de CAPRI-registratie.

Herman Pfeifle krijgt in maart 2014 de diagnose uitgezaaide prostaatkanker. In het rapport ‘uitgezaaide kanker in beeld’ deelt hij zijn verhaal en blikt hij terug op een intensieve periode van behandeling:  ‘Het gaat om míjn kwaliteit van leven. En wat voor mij kwaliteit is, hoeft voor een ander niet zo te zijn’.
 

Niet alle patiënten met uitgezaaide castratie-resistente prostaatkanker hebben baat bij derdelijnsbehandeling met levensverlengende medicatie. Met name patiënten behorend tot een subgroep met een hoog risico hebben een significant slechtere, mediane algehele overleving na derdelijnsbehandeling. Dat blijkt uit een studie van Jessica Notohardjo (Amsterdam UMC) en collega’s op basis van de CAPRI-registratie. De onderzoekers ontwikkelden een prognostisch model, waarmee vier verschillende risicogroepen onderscheiden kunnen worden.

Op dit moment wordt de reguliere zorg weer afgeschaald vanwege de tweede COVID-19-golf. Naast afname en uitstel van het aantal kankerdiagnoses zijn andere effecten op de oncologische zorg nog grotendeels onbekend. Welk effect heeft uitstel of aanpassing van de zorg op de uitkomsten van behandeling? Deze en andere vragen kunnen in de toekomst worden beantwoord op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

Door de COVID-19-pandemie lag het aantal kankerdiagnoses in de eerste maanden van dit jaar 20 tot 25% lager dan gebruikelijk op basis van voorlopige diagnoses in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Gedurende de zomermaanden lag het totaal aantal diagnoses weer grotendeels op een te verwachten peil. Maar, geldt dit ook voor prostaat- en teelbalkanker, de twee tumoren die deze maand centraal staan in het kader van Movember?

Radium-223-therapie is in Nederland tussen 2014-2018 voornamelijk ingezet als tweede- en derdelijnsbehandeling bij patiënten met uitgezaaide castratie-resistente prostaatkanker na doelgerichte therapie. Dat blijkt uit onderzoek van Malou Kuppen (Erasmus School of Health Policy and Management) en collega’s. Derdelijnsbehandeling met radium-223 hing samen met een slechtere overleving. Later starten met radium-223 had geen invloed op compleetheid van de behandeling en optreden van symptomatische skelet-gerelateerde gebeurtenissen.

Urologen vragen in Nederland zelden om een herbeoordeling van prostaatkankerbiopten. Ondanks de hoge mate van overeenstemming tussen pathologen, leidt herbeoordeling bij één op de acht patiënten met gelokaliseerde prostaatkanker tot aanpassing van de risicoclassificatie. Dat concluderen Bo van Santvoort (IKNL) en collega’s. Volgens de onderzoekers kan wijziging van de risicoclassificatie bij een niet te verwaarlozen minderheid patiënten leiden tot wijziging van de behandeling.

Een uitgebreide literatuurstudie door Robin Vernooij (IKNL) en collega’s laat zien dat een prostaatectomie voordeel oplevert boven ‘waakzaam wachten’ bij gelokaliseerde prostaatkanker. Echter vanwege de afname van de kwaliteit van leven (verhoogd risico op urine-incontinentie en erectieproblemen) blijft zorgvuldige selectie van patiënten en gezamenlijke besluitvorming belangrijk.