Nieuws over prostaatkanker

Prostaatkanker komt veel voor in Nederland, elk jaar krijgen ruim 12.000 mannen de diagnose. Het is meestal goed te behandelen. Driekwart van de patiënten met laag-risico prostaatkanker wordt actief gevolgd, een curatieve behandeling wordt pas gestart als er ziekteprogressie optreedt (actieve surveillance). In 2019 werden ruim 2.500 patiënten geopereerd aan prostaatkanker. De meest voorkomende complicaties van een operatie zijn incontinentie en erectiestoornissen. Echter, bij 1 op de 5 patiënten is de prostaatkanker bij diagnose al uitgezaaid, dat zijn circa 2.400 mannen per jaar. Deze patiënten worden meestal behandeld met hormoontherapie of chemohormonale therapie. Voor deze patiënten met uitzaaiingen bij diagnose geldt een mediane overleving van 39 maanden.

Afgelopen juli is in het UMC Utrecht de ERECT-trial gestart. Binnen deze trial brengt een speciale MRI-scanner de zenuwen- en bloedvaten voor én tijdens de bestraling in beeld, waardoor deze gespaard kunnen worden. Binnen de trial onderzoekt een team of dit leidt tot minder erectieproblemen. Aangezien een groot deel van de mannen met prostaatkanker nog seksueel actief zijn, geeft dit mogelijk een verbetering voor de kwaliteit van leven.

In een consensusmeeting werd gediscussieerd over de diagnostiek en behandeling voor patiënten met prostaatkanker en metastasen in lymfeklieren buiten het bekken (M1a-prostaatkanker). Daarbij werd gebruik gemaakt van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie. Voor diagnostiek werd de voorkeur gegeven aan PSMA-PET/CT als de standaard diagnostische modaliteit voor zowel de novo als recidiverende M1a-ziekte. Hoewel er diverse behandelopties zijn besproken, kon hierover geen consensus worden bereikt.

De introductie van nieuwe geneesmiddelen voor de behandeling van castratieresistente prostaatkanker heeft er voor gezorgd dat meer patiënten behandeld worden en dat de overlevingskans van deze patiënten is toegenomen. Dat blijkt uit onderzoek van Hans Westgeest (Amphia Ziekenhuis), Malou Kuppen (IMTA), Winald Gerritsen en Carin Uyl de Groot (IMTA) op basis van de CAPRI-registratie.

Herman Pfeifle krijgt in maart 2014 de diagnose uitgezaaide prostaatkanker. In het rapport ‘uitgezaaide kanker in beeld’ deelt hij zijn verhaal en blikt hij terug op een intensieve periode van behandeling:  ‘Het gaat om míjn kwaliteit van leven. En wat voor mij kwaliteit is, hoeft voor een ander niet zo te zijn’.
 

Niet alle patiënten met uitgezaaide castratie-resistente prostaatkanker hebben baat bij derdelijnsbehandeling met levensverlengende medicatie. Met name patiënten behorend tot een subgroep met een hoog risico hebben een significant slechtere, mediane algehele overleving na derdelijnsbehandeling. Dat blijkt uit een studie van Jessica Notohardjo (Amsterdam UMC) en collega’s op basis van de CAPRI-registratie. De onderzoekers ontwikkelden een prognostisch model, waarmee vier verschillende risicogroepen onderscheiden kunnen worden.

Op dit moment wordt de reguliere zorg weer afgeschaald vanwege de tweede COVID-19-golf. Naast afname en uitstel van het aantal kankerdiagnoses zijn andere effecten op de oncologische zorg nog grotendeels onbekend. Welk effect heeft uitstel of aanpassing van de zorg op de uitkomsten van behandeling? Deze en andere vragen kunnen in de toekomst worden beantwoord op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

Door de COVID-19-pandemie lag het aantal kankerdiagnoses in de eerste maanden van dit jaar 20 tot 25% lager dan gebruikelijk op basis van voorlopige diagnoses in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Gedurende de zomermaanden lag het totaal aantal diagnoses weer grotendeels op een te verwachten peil. Maar, geldt dit ook voor prostaat- en teelbalkanker, de twee tumoren die deze maand centraal staan in het kader van Movember?