Nieuws

Eind mei verscheen in Journal of the American Association (JAMA) health Forum een studie naar nationale kankersterfte, afgezet tegen de uitgaven voor kankerzorg. Nederland komt daarin niet goed uit de bus. Niet omdat onze kankerzorg beneden peil is, maar omdat de incidentie ten opzichte van andere landen hoog is. Vier hoogleraren spreken zich in Medisch Contact uit: ‘Zonder een ambitieuzer en voortvarender leefstijlgericht preventiebeleid in Nederland zijn alle goede initiatieven op het gebied van kwaliteitsverbetering niet meer dan dweilen met de kraan open.’

Op het European Hematology Association (EHA) Congress afgelopen juni kwamen verschillende studies met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) voorbij. Frederik Meeuwes (UMCG) presenteerde over de incidentie, behandeling en overleving bij borstimplantaatgeassocieerd anaplastisch grootcellig lymfoom. Isabelle van Zeventer (UMCG) presenteerde een studie naar klonale hematopoëse en de relatie met het ontwikkelen van hematologische maligniteiten. Francien Huisman (UMCG) presenteerde over de incidentie, behandeling en overleving bij het syndroom van Richter.

Wanneer een tumor wordt aangetroffen rond de kop van de alvleesklier is er sprake van periampullaire kanker. Evelien de Jong (MUMC) en collega’s brachten voor het eerst de behandelstrategieën en overleving hiervan in kaart op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie.

Steeds meer mensen overleven kanker, maar houden wel last van de gevolgen van de ziekte en de behandeling ervan. Het belang van een goed -en goed op elkaar afgestemd- aanbod van zorg en ondersteuning in de eerste lijn wordt daarmee steeds groter. Regionale en lokale oncologiezorgnetwerken voorzien in die behoefte. In een recent artikel van De Eerstelijns wordt geschetst hoe intensieve samenwerking ervoor gezorgd heeft dat oncologiezorgnetwerken zich verder kunnen professionaliseren.

Een delier is plotseling optredende verwardheid en heeft altijd een lichamelijke oorzaak. Meer dan de helft van de patiënten die in een hospice worden opgenomen krijgt een delier. Een delier heeft veel negatieve gevolgen, zoals een verstoorde communicatie, angst en ontrust bij patiënten, naasten en zorgverleners. Het vroegtijdig vaststellen van het risico op het ontwikkelen van een delier via de 10-item Risk Score List (RSL) kan veel gevolgen van een delier voorkomen. Professor Yvette van der Linden en haar collega’s van het Expertisecentrum Palliatieve Zorg in Leiden onderzochten de RSL en ontdekten dat deze kan worden vereenvoudigd tot vier items.

De overleving vijf jaar na een diagnose kanker is gestegen naar 66%. Dat blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie voor patiënten met een diagnose kanker in de periode 2011-2020. Bij patiënten die in de tien jaren daarvoor (van 2001 tot 2011) kanker kregen, was de 5-jaarsoverleving nog 58%. De 5-jaarsoverleving stijgt gemiddeld met bijna 1% per jaar, onder andere dankzij verbeterde diagnostiek en behandelingen. Het aantal diagnoses van kankersoorten met een relatief gunstige prognose is sneller gestegen dan van kankersoorten met een slechtere prognose. Dit draagt bij aan de stijging van de overleving van alle kankersoorten samen. Helaas blijft de overleving van een aantal kankersoorten zeer laag, zoals voor mesothelioom en alvleesklierkanker. Ook bij onder andere blaas- en maagkanker is weinig vooruitgang geboekt.

De richtlijnen Ascites, Hypercalciëmie en Koorts in de palliatieve fase worden herzien. Daarom vragen we zorgprofessionals om knelpunten in de zorg door te geven.

• Ascites betekent vocht in de buikholte. In de palliatieve fase komt dit meestal door kanker. Het vaakst komt dit voor bij eierstokkanker.
• Hypercalciëmie (te veel calcium in het bloed) komt meestal doordat botweefsel wordt afgebroken. Dit komt vooral voor bij de ziekte van Kahler (multipel myeloom) en uitzaaiingen in de botten, bijvoorbeeld bij longkanker of borstkanker.
• Koorts in de palliatieve fase kan verschillende oorzaken hebben. Eén daarvan is koorts door kanker (tumorkoorts).

Patiënten met cT1-2N1 borstkanker die behandeld zijn met neoadjuvante chemotherapie, hebben na minder uitgebreide bestraling een lage recidiefkans. Bij patiënten die bestraald werden volgens een consensus-based richtlijn kwam de ziekte niet vaker of eerder terug dan verwacht. In de eerste vijf jaar na de behandeling kreeg 2,2 procent van de patiënten te maken met terugkerende borstkanker. Dat blijkt uit de RAPCHEM-studie een initiatief van Maastro, Maastricht Universitair Medisch Centrum, onderzoeksgroep BOOG, IKNL en anderen. De resultaten zijn vandaag gepubliceerd in Lancet Oncology.