Internationaal onderzoek: diagnose borstkanker in Nederland relatief vroeg gesteld
Borstkanker in Nederland wordt vaker in een vroeg stadium gediagnosticeerd ten opzichte van andere landen. Dat blijkt uit een studie van de International Agency of Cancer Research, gepubliceerd in JAMA Oncology.
De onderzoekers verzamelden gegevens uit 133 studies en rapporten van meer dan twee miljoen vrouwen, en keken onder andere naar het stadium bij diagnose. De studie laat zien dat de verschillen wereldwijd groot zijn: in Afrikaanse landen is borstkanker tijdens diagnose vaker uitgezaaid ten opzichte van de meeste landen in Noord-Amerika, Europa en Oceanië. De cijfers uit Nederland zijn afkomstig uit de Nederlandse Kankerregistratie.
Borstkanker is wereldwijd het meest voorkomende kankertype en de belangrijkste oorzaak van kankersterfte bij vrouwen. Door vroege opsporing en tijdige diagnose is de kans op genezing groter en de prognose gunstiger. Het Global Breast Cancer Initiative van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft als doel de sterfgevallen als gevolg van borstkanker te verminderen. Zo is het advies dat landen ernaar streven om het percentage borstkankers dat in een vroeg stadium (stadium I of II) wordt gediagnosticeerd, te verhogen tot minstens 60%. In Nederland wordt deze norm behaald: bij ruim 83 procent van alle borstkankerdiagnoses bevindt de ziekte zich in stadium I of II. Er kan bij deze stadia sprake zijn van uitzaaiingen naar de lymfeklieren, maar niet naar andere organen. Bij 40% van de landen die in de studie zijn opgenomen, wordt deze norm niet behaald.
Leeftijd
De onderzoekers zagen wereldwijd ook verschillen in leeftijdscategorieën. Bij oudere vrouwen (70 jaar of ouder) wordt de diagnose vaker gesteld in een uitgezaaid stadium. Aangezien de bevolking vergrijst en oudere vrouwen vaak worden uitgesloten van screeningsprogramma’s, roepen de onderzoekers daarom op tot meer bewustwording van symptomen die kunnen leiden tot borstkanker.
Sociaaleconomische status
Op basis van populatiestudies in de Verenigde Staten, Finland, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Noorwegen zien de onderzoekers ook dat sociaaleconomische status van invloed is op het stadium bij diagnose. Het percentage patiënten dat gediagnosticeerd werd met gemetastaseerde borstkanker was in deze landen hoger bij vrouwen met een lage sociaaleconomische status. Ook hier pleiten de onderzoekers voor meer bewustwording.
Vaker ontdekt in vroeg stadium
Een positieve noot in de studie: het aantal patiënten waarbij borstkanker tijdens diagnose is uitgezaaid nam wereldwijd de afgelopen decennia af. Het percentage diagnoses waarbij de borstkanker was uitgezaaid varieerde van 3% tot 12% bij vrouwen die na 2015 werden gediagnosticeerd, vergeleken met 4% tot 36% bij vrouwen die in het begin van de jaren 2000 de diagnose kregen. De onderzoekers schrijven dit toe aan screeningsprogramma's.
Studies over borstkanker in Nederland
De Nederlandse cijfers overs stadiumverdeling zijn afkomstig uit een studie van Daniël van der Meer (NKI) en collega’s, waarin de cijfers van patiënten met borstanker tussen 1989 en 2017 werden geanalyseerd. Voor de meest recente cijfers kunt u terecht op iknl.nl/borstkankercijfers. Hieronder staan enkele studies opgenomen die gerelateerd zijn aan het onderzoek dat gepubliceerd is in JAMA Oncology.
Sociaaleconomische status
In Nederland is onderzoek gedaan naar de verschillen tussen sociaaleconomische status en de behandeling en terugkeer van borstkanker. Onderzoekers Marissa van Maaren en Sabine Siesling presenteerden hierover eerder aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine.
Minder vaak borstkanker in gevorderd stadium bij bevolkingsonderzoek
Borsttumoren die gevonden worden tijdens het bevolkingsonderzoek naar borstkanker hebben, onafhankelijk van de gehanteerde definitie voor gevorderde borstkanker, minder vaak een gevorderd stadium. Dat blijkt uit een studie van Linda de Munck (IKNL) en collega’s.
Overleving oudere patiënten (65-75 jaar) verbeterd
De overleving van oudere vrouwen (65-75 jaar) met gevorderde borstkanker is tussen 1990 en 2015 verbeterd. Dat concluderen Nienke de Glas (LUMC) en collega’s op basis van een studie met gegevens van bijna 240.000 patiënten uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).
- Benitez Fuentes JD, Morgan E, de Luna Aguilar A, Mafra A, Shah R, Giusti F, Vignat J, Znaor A, Musetti C, Yip CH, Van Eycken L, Jedy-Agba E, Piñeros M, Soerjomataram I. Global Stage Distribution of Breast Cancer at Diagnosis: A Systematic Review and Meta-Analysis. JAMA Oncol. 2023 Nov 9. doi: 10.1001/jamaoncol.2023.4837.
