Nieuws

Begin 2020 werd het aantal behandelingen voor kankerpatiënten sterk beïnvloed door de eerste golf van de corona-epidemie. Over het gehele jaar genomen was het aantal systemische behandelingen (hormonale therapie, chemotherapie, immunotherapie) vergelijkbaar met 2019. Het aantal operaties was zeven procent lager dan in 2019, deze daling is in lijn met de daling in 2020 van het aantal diagnoses van tumoren die voor een operatie in aanmerking komen. Het aantal patiënten behandeld met radiotherapie was in 2020 enkele procenten lager dan in 2019. De cijfers geven geen aanleiding om te veronderstellen dat kankerpatiënten in 2020 ‘te weinig’ behandelingen hebben gehad.

Het opkomstpercentage van het bevolkingsonderzoek darmkanker is in Nederland hoger dan in andere landen in Europa. Dat blijkt uit een onderzoek naar darmkankerscreening in 21 Europese landen, waarin mede geput is uit de Nederlandse Kankerregistratie. Screening draagt bij aan vroege opsporing van darmkanker en speelt daarmee een belangrijke rol in het reduceren van de sterfte aan de ziekte, zo concluderen de onderzoekers in Lancet Oncology.

Bijna 70 deelnemers hadden zich aangemeld voor de themabijeenkomst over Patiëntenparticipatie, georganiseerd door PZNL op 1 juni jl. Doel was om vanuit verschillende invalshoeken voorbeelden en praktische handvatten te geven om aan de slag te gaan met patiëntenparticipatie in onderzoek, onderwijs, beleid of praktijk in de palliatieve zorg. Saskia Teunissen, bestuurder van PZNL deed een mooie aftrap met de uitspraak: ‘Nothing about me without me’.

Ongeveer de helft van de patiënten met kanker ervaart problemen met eten als gevolg van de ziekte of de behandelingen. Problemen met eten kunnen bij hen emoties oproepen zoals angst, boosheid, schuldgevoelens, teleurstelling of verdriet.

In de eerste vier maanden van 2021 zien we geen negatief effect van de coronacrisis op het aantal nieuwe kankerdiagnoses. Vanwege de over het algemeen stijgende incidentie van kanker, met name door groei van de ouder wordende bevolking, is de verwachting dat het aantal diagnoses in 2021 iets hoger is dan in de jaren voor de coronacrisis. De relatief hoge incidentie in maart 2021 kan mede verklaard worden door het grotere aantal werkdagen (23 i.p.v. 20 in januari, februari en april). Daarnaast lijkt er in 2021 sprake van een inhaaleffect van diagnoses die in 2020 niet zijn gesteld. Over de stadiumverdeling en behandelingen voor kanker in 2021 zijn nog geen betrouwbare data beschikbaar. De beschikbare stadiumgegevens van 2020 laten geen verschuiving zien naar hogere stadia van kanker bij diagnose.

De medische wetenschap blijft zich ontwikkelen, waardoor er steeds meer behandelmogelijkheden zijn voor jongvolwassenen met kanker. Hoewel de vijfjaarsoverleving voor AYA's met kanker zo'n 80% is, geldt voor een groep AYA's, dat zij te horen krijgen dat de kanker waarschijnlijk niet te genezen is. Wat betekent de diagnose ‘ongeneeslijk ziek’ voor AYA’s in de huidige tijd?

Hoewel bijna alle zorgprofessionals in de palliatieve zorg zelf verschillende activiteiten ondernemen om in balans te blijven, geeft ongeveer een kwart aan dat dit onvoldoende is. Dit blijkt uit de cross-sectionele studie van Anne-Floor Dijxhoorn (IKNL) en collega’s. Om werk-gerelateerde stress en burn-out te voorkomen, zijn ook interventies nodig die gericht zijn op veranderingen binnen het team en de organisatie.

Bekend was al, dat Advance Care Planning (ACP, ofwel proactieve zorgplanning), positief samenhangt met de kwaliteit van leven van patiënten in de palliatieve fase. Samen met collega’s onderzocht Lente Kroon in een cross-sectionele analyse het verband tussen het ervaren van betrokkenheid bij het ACP-traject van mensen met gevorderde kanker en hun emotioneel welbevinden. 'De belangrijkste conclusie uit ons onderzoek, is dat er een positieve associatie is tussen de perceptie van patiënten met gevorderde kanker op de betrokkenheid in Advance Care Planning van henzelf, hun naasten en hun behandelend artsen en het eigen emotioneel functioneren.', aldus Kroon, arts-onderzoeker.