Nieuws

Het ziekenhuis waar de diagnose ‘slokdarmkanker’ wordt gesteld, heeft invloed op de behandeling en uiteindelijke overlevingskansen van deze patiënten. Uit onderzoek van Margreet van Putten (IKNL) en collega’s blijkt namelijk dat er een aanzienlijke variatie bestaat tussen het ziekenhuis van diagnose en de kans dat patiënten met curabele slokdarmkanker worden doorverwezen voor een curatieve behandeling. Om deze verschillen te verkleinen adviseren de onderzoekers alle patiënten te bespreken in multidisciplinaire overlegteams in aanwezigheid van ervaren slokdarmkankerspecialisten.

Veel patiënten die kanker hebben (gehad) hebben te kampen met de gevolgen van de ziekte of de behandeling. Tijdig detecteren van deze gevolgen en zo nodig die behandelen voorkomt vaak erger. De Lastmeter is in de in 2010 verschenen richtlijn Detecteren behoefte psychosociale zorg gepresenteerd als het meest geschikte instrument om gevolgen van de (kanker)behandeling te detecteren. Onlangs is een artikel gepubliceerd over de implementatie van ‘Detecteren behoefte zorg’ in ziekenhuizen in Noord en Oost Nederland dat tips en succesfactoren heeft opgeleverd voor implementatie. IKNL ondersteunde de implementatie in deze ziekenhuizen en het onderzoek gebeurde in samenwerking met UMC Groningen.

De meeste overlevenden van blaaskanker hebben geen enkel idee wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn voor de ontwikkeling van blaaskanker. Dat blijkt uit een studie van Ellen Westhof en collega-onderzoekers van Radboudumc en IKNL gepubliceerd in de European Journal of Cancer. Vastgestelde risicofactoren, zoals het roken van sigaretten, worden meestal niet herkend, zelfs niet door diegenen met deze risicofactoren. Deze uitkomst duidt op beperkte kennis onder de Nederlandse bevolking over risicofactoren voor het ontstaan van blaaskanker. Volgens de onderzoekers blijft effectieve voorlichting over de preventie van (blaas)kanker om die reden belangrijk.

Een unieke verzameling multidisciplinaire data, een biobank en gegevens over patiëntgerapporteerde uitkomsten. Dat is kort samengevat het Prospectief Landelijk CRC cohort, een infrastructuur opgezet door de Dutch Colorectal Cancer Group (DCCG) voor het verrichten van wetenschappelijk onderzoek  om de zorg voor patiënten met dikkedarmkanker te verbeteren. Het PLCRC-cohort verschilt van alle andere registraties door zijn dynamisch design, onbeperkte uitbreidingsmogelijkheden en opname van patiënten met alle stadia van dikkedarmkanker, onafhankelijk van de klinische behandeling. Het is een veelomvattend model dat kan dienen als voorbeeld voor andere tumorsoorten. J.P. Burbach (UMC Utrecht) en collega’s belichten de achtergronden.

De dag van de week waarop een slokdarmkankeroperatie plaatsvindt, heeft geen enkele invloed op de algehele overleving van patiënten met in opzet curabel slokdarmkanker. Ook is er geen relatie gevonden tussen de operatiedag en de 30-dagenmortaliteit, het aantal verwijderde lymfeklieren en het aandeel R0-resecties. Dat blijkt uit een grote population-based cohortstudie met data van de Nederlandse Kankerregistratie door Els Visser (UMC Utrecht) in samenwerking met collega’s van UMC Utrecht en IKNL. Daarmee is de suggestie in de literatuur weerlegd dat de operatiedag invloed zou hebben op de overlevingskansen van deze patiënten. 

Er zou meer onderzoek gedaan moeten worden naar basaalcelcarcinoom bij de alleroudsten (80 jaar en ouder). In deze toekomstige studies dient specifiek aandacht te zijn voor de relatie tussen het bepalen van de prognose en kwaliteit van leven van deze patiënten op zowel korte als langere termijn. Dat stellen onderzoekers van Radboudumc in samenwerking met IKNL op basis van een uitgebreide literatuurstudie. Volgens de onderzoekers zijn de epidemiologische en klinisch-pathologische gegevens in de bestaande literatuur te schaars en te heterogeen om dermatologen adequate ondersteuning te bieden bij klinische besluitvorming in de dagelijkse praktijk.

Bijwerkingen die mannen na behandeling van prostaatkanker ervaren, hangen vooral samen met de medische behandeling die zij hebben gekregen. Andere risicofactoren zijn complicaties tijdens de biopsie, aanwezigheid van comorbiditeit(en) en fysiek functioneren voor de behandeling. Dat blijkt uit een grote, population-based studie van onderzoekers van de Universiteit Twente, IKNL en collega’s uit Ierland en Noord-Ierland gepubliceerd in de European Journal of Cancer Care. De uitkomsten van deze studie kunnen worden gebruikt om patiënten en artsen beter te informeren over de risico’s op het ontstaan van bijwerkingen bij specifieke behandelingen.

Een aanvullende darmoperatie na endoscopische resectie zou alleen overwogen moeten worden bij patiënten met stadium T1 darmkanker met een hoog histologisch risico of een positieve resectiemarge. Dat advies geven Tim Belderbos (UMC Utrecht) en collega’s van IKNL, Catharina Ziekenhuis, AMC en Radboudumc op basis van een studie met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Een risicovolle histologie verhoogt de kans op lymfekliermetastasen, maar hangt niet samen met een grotere kans op recidieven op lange termijn. De onderzoekers verwachten dat goed geselecteerde patiënten baat kunnen hebben bij een additionele operatie na initiële endoscopische resectie.