Nieuws

Oudere patiënten met uitgezaaide dikkedarmkanker en patiënten met buikvliesuitzaaiingen mogen op voorhand niet als ‘onbehandelbaar’ worden beschouwd. Uit promotieonderzoek van Lieke Razenberg (Catharina Ziekenhuis, IKNL) blijkt dat operatief verwijderen van alle zichtbare tumorweefsel in combinatie met het spoelen van de buik met verwarmde chemotherapie (CRS-HIPEC) bij geselecteerde patiënten met buikvliesuitzaaiingen een overleving van meer dan 32 maanden kan opleveren. Daarnaast dient volgens de promovenda bij oudere patiënten die niet in aanmerking komen voor combinatie-chemotherapie meer rekening gehouden te worden met alternatieven, zoals doelgerichte therapie. 

Het succes van implementatie van persoonlijke zorgplannen (Survivorship Care Plans) in de klinische praktijk bij patiënten met baarmoeder- of eierstokkanker wordt vooral beïnvloed door individuele patiëntfactoren en niet door factoren gerelateerd aan zorgverleners. Het gaat hierbij onder andere om een hogere leeftijd, eierstokkanker en een type D (negatieve en terughoudende) persoonlijkheid. Dat blijkt uit een studie van Belle H. de Rooij (Tilburg University, IKNL) en collega’s. Of alle patiënten met baarmoeder- of eierstokkanker behoefte hebben aan een persoonlijk zorgplan vergt nog nader onderzoek. Bij patiënten met een type D persoonlijkheid kan extra informatie bijvoorbeeld leiden tot meer ongerustheid.

Mannen met prostaatkanker die de voorkeur geven aan een passieve rol tijdens de besluitvorming over hun behandeling zijn achteraf minder tevreden over de informatie die ze over hun ziekte hebben ontvangen. Ook ervaren zij de ontvangen informatie als ‘minder behulpzaam’. Volgens Maarten Cuypers (Tilburg University) en collega’s geven deze uitkomsten aan dat de informatie die in de huidige praktijk wordt verstrekt niet goed aansluit op de behoeften van deze patiënten. Om de patiëntgerichte zorg voor deze mannen te optimaliseren, is het van belang om meer rekening te houden met hun rolvoorkeuren en maatwerk te bieden in de informatievoorziening.

Medio 2014 is in negentien Nederlandse ziekenhuizen een trial gestart naar het gebruik van een web-based keuzehulp bij gedeelde besluitvorming voor patiënten met een vroeg stadium van prostaatkanker. In het vakblad Trials zetten Maarten Cuypers (Tilburg Universitiy) en collega’s uiteen hoe de studie is opgezet en welke afwegingen daarbij een rol hebben gespeeld. De primaire uitkomstmaat van de studie is gericht op het toetsen van verschillen van inzicht rond de behandelkeuze. Maar er zal ook worden gekeken naar secundaire aandachtspunten bij gedeelde besluitvorming, zoals kennis, tevredenheid over de informatievoorziening en de rol binnen de besluitvorming.

IKNL presenteert binnenkort een rapport, waarin specifiek aandacht wordt geschonken aan de variatie in zorg tussen jongere en ouderen patiënten met verschillende vormen van kanker. Prostaatkanker is één van de tumoren die in dit rapport aan de orde komt. In het kader van Movember worden in dit artikel alvast enkele uitkomsten gepresenteerd op basis van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van mannen die in 2013 in Nederland zijn gediagnosticeerd met prostaatkanker.

Patiënten met dikkedarmkanker en levermetastasen hebben een slechte prognose. Indien chirurgie niet direct mogelijk is, kan geprobeerd worden om met systemische therapie deze metastasen zodanig te verkleinen dat resectie in tweede instantie toch haalbaar is. Welke chemotherapie hierbij het beste werkt, is tot dusver niet bekend. Ook is er internationaal nog geen consensus welke levermetastasen resectabel zijn en welke niet. Joost Huiskens, prof. Cornelis Punt, prof. Thomas van Gulik (AMC Amsterdam) en collega’s geven in een publicatie in BMC Cancer een toelichting op de CAIRO5-studie die antwoord moet gaan geven op deze en andere vragen.

Onderzoek naar de digitale binding (e-loyaliteit) van patiënten met kanker toont aan dat de interesse van deze mensen niet beperkt blijft tot gebieden zoals e-commerce, maar ook aanwezig is ten aanzien van websites met informatie over kanker. De hoge informatiebehoefte onder de deelnemers kan een verklaring zijn voor de positieve relatie tussen efficiëntie en e-loyaliteit. Daarom moeten websites gericht op kankerpatiënten het eenvoudig zoeken en vinden van informatie bevorderen.

Medisch-oncologen die adjuvante chemotherapie voorschrijven aan oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker hanteren hierbij schema’s die in lijn liggen met de klinische richtlijnen. De variatie in motieven om bijvoorbeeld niet te verwijzen of niet te behandelen of een consult aan te vragen bij een geriater, duiden echter op een hoge mate van complexiteit rond de besluitvorming en onderstrepen de behoefte aan specifieke kennis. Volgens Felice van Erning (IKNL) en collega’s is het daarom belangrijk dat oudere patiënten, met of zonder comorbiditeit, worden verwezen naar een medisch-oncoloog en dat bij twijfel een geriater wordt geraadpleegd.