Nieuws

Kanker heeft grote impact, niet alleen lichamelijk, maar ook psychisch en sociaal. Circa 30% van de mensen die leeft met of na kanker heeft behoefte aan professionele ondersteuning voor de gevolgen van kanker. Maar deze ondersteunende zorg bereikt hen helaas nog niet altijd optimaal. Voor goede afstemming van psychosociale zorg, het uitvragen van behoefte en eventuele verwijzing, is het nodig dat hierover informatie gestandaardiseerd wordt vastgelegd in het medisch dossier.

Uit onderzoek van Rauwerdink en collega’s van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) naar de vroegdiagnostiek van melanoom bij patiënten met multipele atypische melanocytaire naevi is gebleken dat jaarlijks dermatologisch onderzoek leidt tot opsporing van een substantieel aantal melanomen dat niet door de patiënt was opgemerkt. Vooral patiënten met atypische naevi die een lichte huid hadden met tekenen van zonneschade bleken een hoger risico te hebben op melanoom.

De waarde van fotobesprekingen bij het detecteren van additionele borsttumoren in het bevolkingsonderzoek naar borstkanker is beperkt. Dat concluderen Angela Coolen (Elisabeth-Tweesteden Ziekenhuis) en collega’s. De karakteristieken van deze tumoren blijken niet significant te verschillen van tumoren gedetecteerd tijdens de standaard dubbele beoordeling door twee radiologen.

In 2018 hebben ruim 460.000 vrouwen deelgenomen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Dat is 57,6% van de doelgroep en is iets hoger dan in 2017. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu ) onderzoekt de redenen en barrières om deel te nemen aan het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. De resultaten van het onderzoek zijn begin 2020 bekend.

Met het bevolkingsonderzoek wordt borstkanker vaker vroeg ontdekt bij vrouwen van 50 tot en met 75 jaar. Het aantal deelnemers aan het bevolkingsonderzoek borstkanker is met 976.000 vrouwen iets afgenomen naar 76,6%. Ruim negen van de tien vrouwen (91,5%) blijven trouw meedoen in vervolgronden.

Door introductie van de PSA-test is het aantal mannen dat wordt gediagnosticeerd en behandeld vanwege prostaatkanker toegenomen, maar veel van deze mannen zouden nooit enige symptomen van prostaatkanker of sterfte als gevolg van deze ziekte hebben ondervonden. Een internationale groep urologen, patiënten, huisartsen en onderzoekers doen daarom in de British Journal of Medicine een voorstel voor een richtlijn met een ‘zwakke aanbeveling’ tégen het aanbieden van PSA-screening in de context van een bevolkingsonderzoek. De aanbeveling is ‘zwak’, omdat er slechts een klein maar onzeker voordeel is van screening op daling van de overlijdenskans door prostaatkanker, waarbij de voordelen niet opwegen tegen de nadelen.

Bij vrouwen die deelnemen aan het bevolkingsonderzoek naar borstkanker wordt beduidend minder vaak gevorderde borstkanker bij diagnose gevonden,  in vergelijking met vrouwen die niet of onregelmatig deelnemen aan dit landelijke bevolkingsonderzoek. Dat blijkt uit een grote studie van Linda de Munck (Integraal Kankercentrum Nederland; IKNL) gepubliceerd in de International Journal of Cancer. De studie werd in samenwerking met academische centra, het Landelijk Evaluatieteam Bevolkingsonderzoek en het Landelijk Referentiecentrum voor Bevolkingsonderzoek uitgevoerd. 

Ruim vier jaar geleden (2014) is in Nederland het bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker van start gegaan. In de eerste jaren na introductie van dit screeningsprogramma is de incidentie van dikkedarmkanker duidelijk toegenomen, zo blijkt uit onderzoek van dr. Marloes Elferink (IKNL) en collega’s. Dit effect wordt veroorzaakt door eerdere detectie van dikkedarmkanker. De carcinomen die tijdens de screening zijn gevonden, hebben  een gunstigere (lagere) stadiumverdeling, waardoor deze patiënten vaker een minder invasieve behandeling krijgen. De eerste resultaten van het landelijk bevolkingsonderzoek naar dikkedarmkanker zijn onlangs gepubliceerd in het Ned. Tijdschrift  voor Geneeskunde.