Nieuws

De overleving van kinderen en jongeren met maligne tumoren van het centrale zenuwstelsel – hersenen en ruggenmerg – verbeterde in de afgelopen decennia, maar niet constant. Dat schrijven onderzoeker Raoull Hoogendijk (Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie) en collega’s in het wetenschappelijke tijdschrift Neuro-Oncology Advances.  

De oversterfte van patiënten met primair centraalzenuwstelsellymfoom (PCNSL) is de afgelopen decennia gedaald met elk overleefd jaar sinds de diagnose. Dit geldt met name voor patiënten die bij diagnose 18 tot 50 jaar waren, zo blijkt uit onderzoek van Avinash Dinmohamed (IKNL, Erasmus MC) en collega’s. Ontmoedigend is dat de relatieve, conditionele 5-jaarsoverleving niet boven de 95% uitkomt. Dit geeft aan dat onder patiënten met PCNSL, ongeacht hun leeftijd, nog substantiële oversterfte voorkomt.

Een beslisboom over de diagnostiek en behandeling van wervelmetastasen is nu beschikbaar voor zorgprofessionals in Oncoguide. Samen met multidisciplinaire vertegenwoordigers van de werkgroep richtlijn wervelmetastasen onder voorzitterschap van dr. Walter Taal, neuroloog van het ErasmusMC is de richtlijn uit 2015 vertaald naar algoritmes in de vorm van heldere beslisbomen.

Een landelijk, multidisciplinair panel, bestaande uit clinici, verpleegkundige, patiëntenvertegenwoordiger, epidemioloog en een methodoloog, heeft een artikel gepubliceerd in Cancer Treatment Reviews over de Nederlandse richtlijn metastasen en hematologische maligniteiten in de wervelkolom (richtlijn Wervelmetastasen). De richtlijn biedt een actueel en beknopt overzicht van de diverse opties en kan worden gebruikt in de dagelijkse, klinische praktijk. Ook staan er aanbevelingen in voor implementatie en suggesties voor proactieve zorg. Doordat patiënten een belangrijke bijdrage leverden aan deze richtlijn, konden diverse tekortkomingen in de patiëntenzorg worden geïdentificeerd en aangepakt. 

De incidentie van primair centraal zenuwstelsel lymfoom (PCNSL) stijgt in Nederland onder patiënten in de leeftijdsgroep van 60 jaar en ouder. Dat blijkt uit een publicatie van Matthijs van der Meulen (Erasmus MC) en een team onderzoekers van IKNL en Erasmus MC in Nature Leukemia. Het onderzoek toont tevens aan dat de relatieve overleving van PCNSL-patiënten in de leeftijd tot 70 jaar de laatste decennia (1989-2015) is toegenomen. Dit wordt grotendeels verklaard door het toegenomen gebruik van intensieve chemotherapie en afname van behandeling met uitsluitend radiotherapie. De overlevingskansen van oudere patiënten (boven 70 jaar) bleven slecht.

De zorg voor en behandeling van patiënten met een neuro-oncologische aandoening is complex, uitdagend en volop in ontwikkeling. Goede multidisciplinaire samenwerking is een vereiste om kwalitatief hoogstaande zorg te kunnen leveren. Om dat doel te realiseren is 25 jaar geleden de Landelijke Werkgroep Neuro-Oncologie opgericht. De LWNO is sindsdien uitgegroeid tot een solide platform voor de ontwikkeling van multidisciplinaire neuro-oncologische richtlijnen en kwaliteitscriteria. Verder faciliteert de LWNO het opzetten en uitvoeren van multicenter wetenschappelijk onderzoek en is actief als organisator van de jaarlijkse wetenschappelijke dag. Ook communicatie met SONCOS behoort tot het takenpakket. 

Borstkankerpatiënten met metastasen in het centraal zenuwstelsel die hiervoor kunnen worden behandeld, laten een betere overleving zien. Het maakt echter geen verschil of metastasen synchroon (tegelijk met de primaire tumor) of metachroon zijn gediagnosticeerd, hoewel bij de laatste groep de tijd tussen primaire behandeling en ontdekking van de metastasen wél van belang is. Voor patiënten bij wie dit meer dan een jaar bedraagt, is de prognose gunstiger. Dat blijkt uit een studie van Vincent Ho (IKNL) in samenwerking met het Radboudumc (Nijmegen), Antoni van Leeuwenhoek (Amsterdam) en St Elisabeth Ziekenhuis (Tilburg).