Nieuws

Een aanvullende darmoperatie na endoscopische resectie zou alleen overwogen moeten worden bij patiënten met stadium T1 darmkanker met een hoog histologisch risico of een positieve resectiemarge. Dat advies geven Tim Belderbos (UMC Utrecht) en collega’s van IKNL, Catharina Ziekenhuis, AMC en Radboudumc op basis van een studie met data van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Een risicovolle histologie verhoogt de kans op lymfekliermetastasen, maar hangt niet samen met een grotere kans op recidieven op lange termijn. De onderzoekers verwachten dat goed geselecteerde patiënten baat kunnen hebben bij een additionele operatie na initiële endoscopische resectie.

Het percentage ouderen dat een of meer medicatie-uitgiftes ontvangt gedurende het hele jaar voor de diagnose dikkedarmkanker, is hoger vergeleken met een controlegroep zonder kanker met vergelijkbare leeftijd en geslacht. Dit aandeel neemt verder toe tijdens de laatste drie maanden voorafgaand aan de kankerdiagnose, zo blijkt uit onderzoek van Felice van Erning (IKNL) en collega’s van onder meer MMC en PHARMO Institute. Het verhoogde medicatiegebruik bij ‘toekomstige’ patiënten is voornamelijk gerelateerd aan comorbiditeit(en), terwijl de medicatie-uitgiftes in de laatste maanden voor de kankerdiagnose voornamelijk gerelateerd lijken te zijn aan (symptoombestrijding van) dikkedarmkanker.

Ouderen met stadium III dikkedarmkanker hebben eenzelfde voordeel van adjuvante chemotherapie wat betreft het verkleinen van het risico op een afstandsrecidief als jongere patiënten. Daarom dient adjuvante chemotherapie ook bij oudere patiënten overwogen te worden. Dat stelt Felice van Erning (IKNL) in haar proefschrift waarop ze woensdag 21 december promoveert aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Het promotieonderzoek toont tevens aan dat monotherapie met capecitabine in de dagelijkse, klinische praktijk beter door ouderen wordt verdragen en voor minder bijwerkingen zorgt, zonder beperking van de overlevingswinst. Combinatietherapie met oxaliplatin zou om die reden niet langer standaard mogen zijn bij oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker. 

Woensdag 2 november 2016 is een mijlpaal bereikt met het includeren van de 1000e patiënt met dikkedarmkanker in het Prospectief Landelijk CRC cohort. Momenteel staat deelname aan deze trial open in 13 medische centra. De komende maanden zal nog een groot aantal centra gaan deelnemen aan deze studie. Dit om de inclusie van een zo groot mogelijk aantal patiënten met dikkedarmkanker in dit cohort mogelijk te maken.

Oudere patiënten met stadium III dikkedarmkanker die na een operatie adjuvante chemotherapie krijgen met CAPOX (oxaliplatin en capecitabine) of CapMono (uitsluitend capecitabine) hebben zowel een betere ziektevrije als algehele overleving. Deze toegenomen overleving lijkt echter niet samen te hangen met de gekozen adjuvante therapie, maar vooral met het kunnen afronden van deze behandeling. Felice van Erning (IKNL) en collega’s concluderen op basis van deze studie dat oxaliplatin waarschijnlijk geen extra overlevingsvoordeel oplevert en dat het toevoegen van dit middel mogelijk niet gerechtvaardigd is. Vanwege de observationele opzet van de studie dienen deze bevindingen vooralsnog voorzichtig geïnterpreteerd te worden.

Het beoordelen van het fysiek functioneren van patiënten met gevorderde dikkedarmkanker met behulp van een door henzelf ingevulde QLQ-C30-vragenlijst levert een betrouwbare, prognostische waarde op. De uitkomsten van deze vragenlijst zijn zelfs superieur aan de WHO-performance status die door artsen wordt afgenomen. Dat concluderen Linda Mol (IKNL) en collega’s van Radboudumc, UMCU en AMC in de European Journal of Cancer. De onderzoekers adviseren om de QLQ-C30-vragenlijst voortaan als stratificatieinstrument te gebruiken bij het selecteren van patiënten voor eventuele deelname aan klinische trials in plaats van de WHO-performance status. 

Bij patiënten met dikkedarmkanker en metachrone metastasen (stadium IV) speelt een hoge leeftijd (vanaf 75 jaar) een belangrijke rol bij het wel of niet krijgen van palliatieve, systemische therapie. Zelfs bij oudere patiënten, geselecteerd voor het volgen van een gecombineerde therapie met CAPOX, wordt de behandeling in de praktijk vaak eerder gestaakt. Dat concluderen Lieke Razenberg (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s in een population-based studie verschenen in Geriatric Oncology. De onderzoekers signaleren verder een aanzienlijke variatie tussen ziekenhuizen in het voorschrijven van palliatieve, systemische therapie, met name bij patiënten van 75 jaar of ouder.

Minister Schippers maakte op 5 oktober bekend dat in 2015 volgens voorlopige cijfers van het RIVM 850.000 Nederlanders deelnamen aan het bevolkingsonderzoek darmkanker. Bij bijna 3.700 van hen is na vervolgonderzoek darmkanker ontdekt. IKNL ziet het resultaat van het bevolkingsonderzoek terug als verschuiving in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR): er worden meer patiënten gediagnosticeerd maar in een vroeger stadium. Dit laatste is gunstig: als darmkanker in een eerder stadium wordt ontdekt, is de kans op genezing groter.