Vergelijking endoscopische resectie en primaire chirurgie bij T1 darmkanker

Er bestaat verschil van inzicht over de optimale behandeling van patiënten met stadium T1 darmkanker. In deze studie is daarom een vergelijking gemaakt tussen enerzijds initiële endoscopische resectie met of zonder aanvullende operatie en anderzijds primaire chirurgie bij patiënten met stadium T1 darmkanker. Bij de evaluatie is gekeken naar risicofactoren voor aanwezigheid van lymfekliermetastasen en het optreden van recidieven op lange termijn.

Studieopzet
De onderzoekers includeerden alle patiënten met stadium T1 darmkanker (n = 1.315) die van 1995 tot 2011 werden gediagnosticeerd in Zuidoost-Nederland. De data waren afkomstig uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). De groep patiënten met een ‘hoog risico histologie voor lymfekliermetastasen’ werd gedefinieerd als de aanwezigheid van een slechte differentiatie, lymfeklierangio-invasie en/of diepe submucosale invasie.

De primaire uitkomstmaat was het gecombineerde aandeel lokale en afstandsrecidieven van darmkanker tijdens een gemiddelde follow-up van 6,6 jaar. Met behulp van logistische regressie en proportionele Cox-regressieanalyses werden onafhankelijke risicofactoren geëvalueerd voor respectievelijk lymfekliermetastasen en recidieven van darmkanker.

Resultaten
Uit de analyses blijkt dat endoscopische resectie plaatsvond bij 590 patiënten (44,9%), van wie 220 patiënten een additionele operatie kreeg. Initiële chirurgie werd uitgevoerd bij 725 patiënten (55,1%). Het risico op aanwezigheid van lymfekliermetastasen was hoger bij patiënten met stadium T1 met histologische risicofactoren (15,5% versus 7,1% zonder histologische risicofactoren; ods ratio 2,21; 95% betrouwbaarheidsinterval, 1,33-3,70). De dertig dagen mortaliteit verschilde niet tussen patiënten die een operatie kregen (0,9%) en patiënten met uitsluitend een endoscopische resectie (1,4%; p=0,631).

Het aandeel patiënten met een recidief van darmkanker bedroeg 6,2% (9,8 per 1.000 patiëntjaren) na uitsluitend endoscopische resectie tegenover 6,4% (9,4 per 1.000 patiëntjaren) na additionele chirurgie (p=0,912) en 3,4% (5,2 / 1000 patiëntjaren ) na initiële chirurgie (p = 0,031). Multivariabele analyse toonde aan dat dit verschil niet significant was. De enige, onafhankelijke risicofactor voor een recidief op lange termijn was een positieve resectiemarge (hazard ratio 6,88; 95% betrouwbaarheidsinterval, 2,27-20,87).

Conclusies en aanbevelingen
Tim Belderbos en collega’s adviseren op basis van de bevindingen in deze observationele studie dat een aanvullende operatie na endoscopische resectie alleen overwogen zou moeten worden bij patiënten met stadium T1 darmkanker met een hoog risico histologie of een positieve resectiemarge. Volgens de onderzoekers verhoogt een risicovolle histologie de kans op lymfekliermetastasen. Doch een risicovolle histologie hing niet samen met recidieven op lange termijn.

Een positieve, en naar alle waarschijnlijkheid ook een onzekere positieve resectiemarge, bleek de belangrijkste voorspellende factor te zijn voor een recidiefvrije overleving op lange termijn. Verder was additionele chirurgie niet geassocieerd met een hogere 30-dagenmortaliteit, maar patiënten die uitsluitend een endoscopische resectie kregen, waren doorgaans ouder en daardoor waarschijnlijk ook kwetsbaarder. De onderzoekers veronderstellen dat goed geselecteerde patiënten baat kunnen hebben bij een additionele operatie na initiële endoscopische resectie van stadium T1 darmkanker. 

• Belderbos TD, van Erning FN, de Hingh IH, van Oijen MG, Lemmens VE, Siersema PD.: ‘Long-Term Recurrence-Free Survival After Standard Endoscopic Resection Versus Surgical Resection of Submucosal Invasive Colorectal Cancer: A Population-Based Study’.

• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl