Nieuws baarmoederhalskanker

Het nauwkeurig opsporen van lymfekliermetastasen is essentieel voor het bepalen van de beste behandeling bij baarmoederhalskanker, gezien de prognostische waarde. Dit blijkt uit het proefschrift ‘Chasing nodes, saving lives? Lymph node metastases in cervical cancer’ van Ester Olthof, die op 27 september 2024 promoveerde. Haar onderzoek biedt nieuwe inzichten in de detectie en behandeling van lymfekliermetastasen bij vrouwen met cervixcarcinoom.

Vergeleken met het eerste coronajaar 2020 kregen in 2021 ruim 1,3 miljoen meer mensen een uitnodiging voor een bevolkingsonderzoek naar darmkanker, borstkanker en baarmoederhalskanker. Dat blijkt uit de jaarlijkse monitors van het RIVM, die IKNL in opdracht heeft vervaardigd.

Met circa 800 diagnoses per jaar komt baarmoederhalskanker relatief weinig voor. De overleving is de afgelopen decennia toegenomen, behalve bij vrouwen die 75 jaar of ouder waren op het moment van diagnose. Dat concludeert Hans Wenzel, die op 3 juni promoveert. Zijn proefschrift bestaat uit diverse onderzoeken rond het optimaliseren van de kwaliteit van zorg op basis van (inter)nationale data.

Door de COVID-19 uitbraak zijn de bevolkingsonderzoeken naar kanker in 2020 enkele maanden stilgelegd. Daardoor zijn vorig jaar minder mensen uitgenodigd en onderzocht. Het gevolg is dat er minder mensen met kanker of een voorstadium van kanker zijn opgespoord. Dit blijkt uit de monitors 2020 over het bevolkingsonderzoek darmkanker, borstkanker en baarmoederhalskanker, die zijn gepubliceerd door het RIVM. 
 

De relatieve vijfjaarsoverleving van baarmoederhalskanker nam de afgelopen decennia toe van 68 naar 74 procent. De overleving steeg in alle leeftijdscategorieën, behalve bij patiënten die 75 jaar of ouder waren op het moment van diagnose. ‘Dat is schrijnend om te zien’, aldus onderzoeker Hans Wenzel, ‘met nieuwe alternatieve behandelstrategieën kunnen we in de toekomst deze patiëntgroep hopelijk beter helpen.’ 

De deelnamegraad bij de bevolkingsonderzoeken naar borst- en darmkanker is nog steeds hoog, maar neemt licht af. Daarnaast is het screeningsinterval bij het bevolkingsonderzoek borstkanker toegenomen door gebrek aan personele capaciteit. Dat blijkt uit de monitoren van het bevolkingsonderzoek die IKNL verzorgt in opdracht van het RIVM. De monitoren rapporteren over 2018 en 2019, dus de effecten van de coronacrisis zijn nog niet zichtbaar.

Uitzaaiingen naar het buikvlies komen vooral voor bij patiënten met eierstokkanker en treden zelden op bij vrouwen met baarmoeder en/of baarmoederhalskanker. Dat tonen Lara Burg (Radboudumc) en collega’s aan in een retrospectieve studie met NKR-gegevens van bijna 95.000 patiënten. Het histologische subtype (sereus en clear cell) blijkt de sterkste voorspeller te zijn voor het krijgen van buikvliesuitzaaiingen. Daarom wordt voorgesteld nieuwe therapieën te onderzoeken op basis van histologische subtypen.

Patiënten met een vroeg stadium van baarmoederhalskanker, met name tumoren kleiner dan 2 cm, hebben een vergelijkbare overleving na behandeling met abdominale of laparoscopische radicale hysterectomie. Dat blijkt uit onderzoek van Hans Wenzel (IKNL, UMCG) en collega’s met data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Hoewel deze bevindingen in lijn zijn met de resultaten in recente literatuur, wordt prospectief, gerandomiseerd onderzoek aanbevolen om de exacte rol van de laparoscopische radicale hysterectomie vast te stellen.